Có một loài hoa, vừa trôi vừa nở...

Bạn - cô giáo trường huyện ở Hưng Nguyên tỏ ra tự hào xen ấm áp trước một lọ hoa tím lịm. Lọ hoa ấy, nói giá trị 0 đồng cũng đúng, vì chẳng ai đi bán hoa lục bình (bèo tây), đám học trò thích thì vớt lên từ cái ao gần trường tặng cô thôi. Nói vô giá càng đúng hơn, vì đó là tấm chân tình của đám học trò quê dành tặng cô giáo mỗi ngày phải chạy xe hàng chục cây số từ Vinh về Hưng Nguyên dạy.

Bạn nói với tôi, đi dạy xa nhà hàng chục cây cả đi lẫn về, nhiều khi nản. Nhất là những ngày mưa dầm nắng cháy, gió buốt bờ vai. Nhưng rồi những ân tình nho nhỏ như thế đủ ấm áp dẫn bạn đi qua những khó nhọc. Như sáng nay, ân tình nho nhỏ của bạn là bình hoa tươi tím lịm giản dị trên bàn, đã chờ cô như thể đến từ mùa thương nào đó.

Món quà ấy, bạn tự hào cũng phải. Bởi có bao cô giáo ở phố có thể biết đến cảm giác lòng mình bình yên với những niềm vui dâng lên khe khẽ khi ngồi bên giáo án và bình hoa lục bình vừa bung nở sớm mai?

2. Hoa lục bình trong suy nghĩ rất nhiều người là phận hoa nổi nênh buồn thảm. Buồn như lục bình trôi. Sầu như lục bình nở. Dạo tôi và cô bạn kể trên còn học chung lớp cấp 3 vẫn thường rủ nhau ra đê Tả Lam ngồi ngắm những đóa lục bình dạt vào ven đê. Chúng tôi cứ nhìn những khóm hoa bắt đầu nhuốm màu úa tàn nhuộm hoàng hôn thu tím, và nói về những ngày mai chưa thấy rõ chân trời. Hoa lục bình khiến tôi nghĩ tới nỗi buồn từ dạo ấy.

Cho tới một lần tôi đi viết bài về một vị bác sĩ đầu ngành ung thư của VN - bác sĩ Nguyễn Chấn Hùng. Phòng làm việc của bác sĩ như một gallery thu nhỏ mà những bức hình hoa lục bình chiếm một vị trí đáng kể, ở những điểm trung tâm mắt nhìn. Tôi thắc mắc, ông giải thích, đó là loài hoa ông yêu nhất. Loài hoa vừa đi vừa nở. Loài hoa chỉ có một nhúm rễ mềm mướt lướt thướt theo sóng nước. Sóng cứ đẩy, nước cứ trôi, hoa cứ dạt, mà hoa nào trách chi phận mình. Sông có phù sa, hoa nở thắm. Gặp khúc sông không có phù sa, hoa vẫn nở thắm. Hoa luôn vô tư nở thắm trên sông…

Hoa lục bình là cảm hứng bất tận để vị bác sĩ được coi là “khắc tinh của ung thư” ấy thả hồn mình neo đậu bình yên. Sau những ca bệnh căng thẳng, ông chụp hình hoa lục bình hàng trăm, hàng nghìn tấm, bao nhiêu chẳng nhớ. Để thấy lòng mình được thư thái, nhẹ nhõm giữa bốn bề lãng mạn. Để nhắc mình rằng, hãy tận hiến cho đời này, đừng đòi hỏi chi nhiều khi một bông hoa dịu dàng đến vậy, chẳng chút phù sa vẫn làm đẹp ơn đời.

3. “Có một loài hoa
vừa trôi
vừa nở
Em lấy chồng rồi
anh ở
vậy thôi
Nữa mai thương đứng
nhớ ngồi
Biết loài hoa ấy vừa trôi
vừa buồn”

Đó là những câu thơ rất hay của nhà thơ Cao Vũ Huy Miên, một người chú - người bạn tôi rất trân quý. Tôi không biết tới bài thơ này, về hoa lục bình, khi chú Miên còn sống. Nhiều lần rồi, khi đứng trước sắc hoa lục bình tím màu nhung nhớ, tôi nghĩ tới một tâm hồn đẹp, một người thơ hiền mà mình có duyên được gặp trong cuộc đời…