Có thật sự virus Covid-19 tiến hóa để ít nguy hiểm hơn?

Ý tưởng cho rằng lây sự lây nhiễm có xu hướng ít gây chết người hơn theo thời gian được đưa ra vào cuối thế kỷ 19 bởi nhà vi khuẩn học nổi tiếng, Tiến sĩ Theobald Smith.

Theo lý thuyết này, để đảm bảo sự sống còn của chính mình, các mầm bệnh tiến hóa để ngừng giết vật chủ là con người. Thay vào đó, chúng chỉ gây nhiễm nhẹ, cho phép mọi người đi lại, lây lan virus ra xa hơn. Như vậy sẽ tốt cho virus và cũng tốt cho con người.

Theo lý thuyết Theobald Smith, virus sẽ dần biến đổi để trở nên ít nguy hiểm hơn

reuters

Tuy nhiên, trong hơn 100 năm qua, các nhà virus học đã nhận ra rằng quá trình tiến hóa của virus thật ra phức tạp hơn. Sự tiến hóa của chúng là một trò may rủi và ít khi được "lập trình" trước. Trong một số trường hợp, virus còn biến đổi để trở nên độc hại hơn.

Sự tồn tại liên tục, lây lan và độc lực là do áp lực tiến hóa của nhiều yếu tổ, bao gồm số lượng người có thể lây nhiễm, con người sống bao lâu sau khi nhiễm bệnh, phản ứng của hệ miễn dịch và thời gian từ khi nhiễm virus cho đến khi khởi phát triệu chứng.

Điều đó có nghĩa là gần như không thể dự đoán được tương lai của đại dịch Covid-19, bởi vì virus không phải lúc nào cũng phát triển theo một mô hình nhất định.

Giáo sư vi sinh Andrew Pekosz tại Trường Y tế Công cộng Bloomberg thuộc Đại học Johns Hopkins nói hiện rất khó xác định liệu các biến thể mới đang tiến hóa để tăng hay giảm độc lực hơn trước.

Nguyên nhân là vì khả năng miễn dịch đã tốt hơn nhiều nhờ vắc xin hoặc nhờ đã nhiễm trước đó. Vì vậy, giới chuyên gia cho rằng không nên xem nhẹ Omicron hay cho rằng đây là dạng Covid-19 ít gây chết người. Vì kể cả nếu ít gây chết người thì vì biến thể này quá dễ lây nhiễm nên tổng số tử vong cũng sẽ tăng.

Người chưa tiêm ngừa vẫn có tỉ lệ nguy cơ cao hơn. Ước tính người chưa tiêm có nguy cơ nhập viện cao hơn 17 lần, và nguy cơ tử vong cao hơn 20 lần so với người đã tiêm.