Cội nguồn 'xế hộp' từ cổ chí kim - Kỳ 1

Từ nguồn gốc tên gọi, sự ra đời của chiếc xe hơi đầu tiên… cho đến những chiếc “xế hộp” sang trọng, hiện đại ngày nay. Tất cả là một câu chuyện ly kỳ, ẩn chứa nhiều biến cố trong sự phát triển của ngành ô tô thế giới.

Ngược dòng lịch sử, khi chiếc ô tô đầu tiên ra đời, nhiều thuật ngữ khác nhau đã được dùng để mô tả cho loại phương tiện này. Cái tên goi ô tô mà chúng ta sử dụng rộng rãi ngày nay, có nguồn gốc từ automobile trong tiếng Pháp. Trong đó, auto có nghĩa là tự động và mobile nghĩa là chuyển động.

Chiếc xe hơi đầu tiên chạy bằng động cơ hơi nước do Nicolas Joseph Cugnot chế tạo năm 1770 - Ảnh: kitfoster.com

Theo cách định nghĩa này, thì chiếc xe hơi đầu tiên trên thế giới ra đời năm 1770 do Nicolas Joseph Cugnot chế tạo chạy bằng động cơ hơi nước. Thế nhưng, lại có tên gọi khác là xe hơi, từ này bắt nguồn từ chữ Hoa, phát âm theo Hán Việt nghĩa là khí xa. Vì vậy có ý kiến cho rằng nguồn gốc của lịch sử ô tô thế giới bắt đầu từ khi động cơ đốt trong 4 thì do Nicolaus August Otto phát minh vào năm 1876. Với quan điểm này, cột mốc bắt nguồn cho lịch sử xe hơi thế giới được tính từ năm 1885-1886, khi Gottlieb Daimler và Karl Benz phát minh ra chiếc xe đầu tiên chạy bằng động cơ đốt trong.

Chiếc xe ba bánh đầu tiên do Karl Benz chế tạo năm 1886 - Ảnh: Mercedes-Benz

Kể từ đó, lịch sử ô tô thế giới liên tục chứng kiến những thay đổi trong xu hướng thiết kế cũng như quy mô sản xuất. Năm 1892 ô tô bắt đầu được đưa vào sản xuất hàng loạt, đồng thời trở thành phương tiện di chuyển tại Chicago (Mỹ). Chiếc ô tô lúc này có cấu tạo rất đơn giản gồm: 4 bánh, hệ thống đánh lửa bằng điện, bộ bơm dầu tự động. Với cấu tạo như vậy, những chiếc xe hơi lúc bấy giờ có thể đạt vận tốc khoảng 20 km/giờ.

Trong khi đó, nước Ý được xem như nơi khởi nguồn của khuynh hướng thiết kế những chiếc xe xa hoa nhằm vào giới thượng lưu. Những thương hiệu đầu tiên như Fiat, Lancia, Alfa Romeo là minh chứng đặc trưng cho khuynh hướng này.

Dây chuyền lắp ráp từ nhà máy sản xuất ô tô của Henry Ford - Ảnh: megafounder

Đức được xem là cái nôi của những chiếc xe hơi đầu tiên, thế nhưng Mỹ mới chính là nơi chứng kiến công nghiệp ô tô lên ngôi. Năm 1914, một số lượng lớn các sản phẩm ô tô được sản xuất bởi Henry Ford. Ngành công nghiệp sản xuất ô tô bước sang một trang mới với sự xuất hiện của dây chuyền lắp ráp từ nhà máy sản xuất ô tô của Henry Ford. Vì vậy, “xứ cờ hoa” đến bây giờ vẫn được ví như “bầu sữa” để nuôi dưỡng ngành công nghiệp ô tô đến tuổi trưởng thành.

Cùng với Đức, Ý,  Mỹ… ngành công nghiệp ô tô Nhật Bản cũng nổi lên ở giai đoạn này. Năm 1907, chiếc ô tô đầu tiên của Nhật Bản có tên Takkuri được giới thiệu, do kỹ sư ô tô Uchiyama Komanosuke thiết kế.

Mỹ với việc tạo dựng 3 hãng xe lớn nhất là Ford, GM (General Motor) và Chrysler - Ảnh: Autocar

Thế nhưng, yếu tố thời cuộc đã tác động rất lớn đến sự phát triển của ngành công nghiệp ô tô. Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới năm 1929 và đặc biệt là chiến tranh thế giới lần thứ hai, buộc các nhà máy sản xuất xe hơi phải thay đổi để đối phó với những khó khăn về tài chính. Những chiếc xe tiện dụng, nhẹ hơn, công suất ổn định hơn chi phí thấp hơn lần lượt ra đời. Giai đoạn này chứng kiến sự vươn lên của ngành công nghiệp ô tô tại Mỹ với việc tạo dựng 3 hãng xe tên tuổi là Ford, GM (General Motor) và Chrysler.

Vậy ngành công nghiệp ô tô thế giới đã có những chuyển biến gì sau chiến thế giới và những xu hướng thiết kế xe hơi nào lên ngôi. Mời bạn đọc xem tiếp Cội nguồn “xế hộp” từ cổ chí kim - Kỳ 2.