'Điểm mặt' các chiêu trò lừa đảo qua mạng dịp Tết Tân Sửu

Tin nhắn định danh được nhiều doanh nghiệp sử dụng, không chỉ riêng lĩnh vực ngân hàng. Hình thức nhắn tin này không hiển thị số điện thoại trên máy của người nhận mà hiện tên doanh nghiệp (đã đăng ký) dù người dùng không lưu số thuê bao đó trong danh bạ.

SMS Brand Name từ ngân hàng bị giả mạo đang là hình thức lừa đảo nguy hiểm vừa rộ lên Ảnh chụp màn hình

Cuối năm 2020 đầu năm 2021, hình thức lừa đảo bằng SMS Brand Name tấn công người dùng ồ ạt. Kẻ gian sử dụng tin nhắn định danh giả được đăng ký trùng với tên của các ngân hàng lớn trong nước, gửi SMS tới nạn nhân yêu cầu họ xác thực lại tài khoản trực tuyến tại nhà băng thông qua một đường link đính kèm. Nạn nhân mất cảnh giác khi thấy tin nhắn từ ngân hàng, làm theo hướng dẫn sẽ bị tin tặc chiếm thông tin đăng nhập vào ngân hàng trực tuyến và nhanh chóng chuyển tiền sang tài khoản khác.

Đây là biến tướng lừa đảo trực tuyến mới và nguy hiểm vì mạo danh ngân hàng, doanh nghiệp lớn, đánh vào tâm lý tin tưởng của người dùng để chiếm đoạt tiền. Các ngân hàng đã lập tức gửi thông báo tới khách hàng của mình để cảnh báo về cách thức hoạt động của tin tặc, đồng thời khuyến cáo không đăng nhập tài khoản tại các website có dấu hiệu khả nghi.

Messenger (thuộc Facebook) đang là một trong những nền tảng nhắn tin OTT phổ biến nhất tại Việt Nam. Lừa đảo bằng tin nhắn Messenger không phải mới, nhưng kẻ lừa đảo giờ đã tinh vi hơn khi chuẩn bị sẵn các clip ngắn để bật khi gọi video qua ứng dụng này hòng tạo niềm tin của nạn nhân.

Ban đầu, kẻ gian chiếm được tài khoản Facebook của người dùng rồi sử dụng Messenger nhắn tin tới bạn bè, người thân của họ để vay tiền. Chúng sẵn sàng bật cuộc gọi video nhưng chỉ khoảng 4-5 giây sẽ tắt ngay với lý do đang đi đường để nạn nhân tin tưởng và chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng của chúng. Đây thực chất là các video chuẩn bị từ trước, thường lấy từ những nội dung do chính chủ tài khoản Facebook đăng lên mạng xã hội này rồi cắt ghép, chỉnh sửa và để chất lượng hình ảnh kém, chỉ đủ để nhận ra mặt.

Người dùng nên cảnh giác trước hình thức lừa đảo này và tuyệt đối không tin tưởng các cuộc gọi video với thời gian ngắn chỉ nhằm mục đích tạo niềm tin. Cách tốt nhất hãy cầm điện thoại lên và gọi vào số điện thoại của người yêu cầu chuyển tiền để xác minh trước khi thực hiện bất kỳ giao dịch nào để tránh mất tiền oan.

Hình thức lừa đảo này đã xuất hiện và tồn tại từ lâu nhưng vẫn được kẻ gian áp dụng để uy hiếp tinh thần của những người nhẹ dạ cả tin. Đối tượng vẫn sử dụng chiêu bài thông báo nạn nhân liên quan đến đường dây tội phạm hay nghi vấn có giao dịch bất hợp pháp, yêu cầu chuyển tiền để tại ngoại, cung cấp bằng chứng ngoại phạm...

Nạn nhân vì lo lắng, có phần hoảng sợ và không muốn hệ lụy nên “ngoan ngoãn” thực hiện theo yêu cầu của kẻ lừa đảo. Số tiền chiếm đoạt trong các vụ áp dụng hình thức này thường lớn hơn nhiều lần so với lừa đảo qua Facebook hay Messenger, mạng xã hội.

Mạng xã hội đang bị kẻ gian khai thác triệt để hòng chiếm đoạt tiền của nạn nhân Ảnh: AFP

Chiêu trò sử dụng vẻ ngoài hào nhoáng, giàu có trên mạng xã hội để lấy lòng tin của những người nhẹ dạ dù đã được cảnh báo nhiều lần nhưng “vẫn còn đất diễn”. Ban đầu, kẻ gian sẽ sử dụng tài khoản mạng xã hội với ảnh đại diện lịch lãm, đăng tải về cuộc sống xa xỉ, giàu có rồi kết bạn với “con mồi”. Sau thời gian dài trò chuyện, làm quen và tạo lòng tin, chúng bắt đầu hứa hẹn tặng quà giá trị cao gửi từ nước ngoài, thậm chí hứa hôn... Nhưng tất cả chỉ là “bánh vẽ”.

Khi nạn nhân tin tưởng vào việc được gửi quà, chúng sẽ cho người đóng giả làm nhân viên bên vận chuyển, hải quan để yêu cầu họ đóng các khoản phí khác nhau như tiền dịch vụ, phí hải quan, tiền phạt... và chuyển vào tài khoản được chúng cung cấp. Nhưng sau khi nạn nhân làm theo thì những đối tượng này cũng biến mất không để lại dấu vết.

Cận Tết Âm lịch, giao dịch mua sắm rất nhiều nên kẻ gian cũng lợi dụng tình hình này để giả danh các thương hiệu thông báo tới “con mồi” rằng họ đã trúng thưởng những phần quà đặc biệt khi mua sản phẩm. Hình thức này khá giống với cách giả danh SMS Brand Name gần đây. Kẻ gian sẽ gọi điện thông báo khách hàng trúng thưởng, sau đó gửi SMS hoặc email kèm đường link hướng dẫn nhận phần thưởng, lừa nạn nhân đăng nhập thông tin cá nhân cũng như mã OTP (mật khẩu dùng một lần) gửi từ ngân hàng để chiếm đoạt số tiền trong tài khoản của nạn nhân.

Các website được chúng tạo ra luôn lấy giao diện của tổ chức, doanh nghiệp lớn nhằm tăng độ tin cậy, khiến nạn nhân lơ là. Một số còn mạo danh website ngân hàng, website nhận ngoại hối (như PayPal)...

Để phòng tránh các hình thức lừa đảo và đảm bảo an toàn khi giao dịch ngân hàng, người dùng cần lưu ý các vấn đề sau. 1. Tuyệt đối không truy cập các đường link, liên kết trong tin nhắn/email lạ hoặc không rõ nguồn gốc. 2. Chỉ đăng nhập vào dịch vụ ngân hàng điện tử thông qua website chính thức của ngân hàng đang sử dụng, có thể liên hệ với tổng đài ngân hàng để lấy thông tin trang chính thức. 3. Hạn chế dùng máy tính công cộng, mạng không dây công cộng khi truy cập vào hệ thống ngân hàng điện tử. 4. Không cung cấp tên, mật khẩu đăng nhập ngân hàng trực tuyến, mã xác thực OTP, số thẻ ngân hàng qua điện thoại, email, mạng xã hội và các trang web. 5. Đặt mật khẩu khó đoán, thực hiện thay đổi mật khẩu thường xuyên hoặc khi nghi ngờ bị lộ. Không sử dụng các tính năng lưu mật khẩu để đăng nhập tự động, không sử dụng chung một mật khẩu để đăng nhập ngân hàng trực tuyến và mật khẩu thư điện tử hoặc mật khẩu đăng nhập vào các mạng xã hội. 6. Đăng ký nhận thông báo thay đổi số dư giao dịch. 7. Đăng ký sử dụng phương thức xác thực Smart OTP khi giao dịch trực tuyến.