Vị chỉ huy trong bóng đêm

Theo Đài Fox News ngày 3.1, ông Soleimani (63 tuổi) bị nghi ngờ chỉ đạo một đám đông gồm hàng trăm tay súng do Iran huấn luyện đốt phá Đại sứ quán Mỹ ở Baghdad trong tuần này. Những kẻ tấn công thậm chí còn phun sơn dòng chữ “Soleimani là thủ lĩnh của chúng tôi” dưới một cửa sổ bị vỡ kính tại Đại sứ quán Mỹ.

Theo truyền thông quốc tế, vào năm 2008, tướng Soleimani từng “dằn mặt” tướng Mỹ David Petraeus (người về sau làm Giám đốc CIA). Cụ thể, khi đang là Tổng tư lệnh lực lượng đa quốc gia tại Iraq, tướng Petraeus được giới lãnh đạo cấp cao của Iraq chuyển một tin nhắn điện thoại di động được cho là do ông Soleimani gửi. Nội dung tin nhắn như sau: “Tướng Petraeus, ông nên biết rằng tôi, Qassem Soleimani, là người điều khiển chính sách của Iran đối với Iraq, Li Băng, Dải Gaza và Afghanistan”. Tin nhắn còn nói thẳng: “Đại sứ Iran tại Baghdad là thành viên của Quds và bất cứ ai thay thế ông ấy đều thuộc Quds”.

Là chỉ huy của lực lượng Quds, Soleimani chỉ phải báo cáo trực tiếp với lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei. Lực lượng Quds là đơn vị đặc nhiệm cực kỳ tinh nhuệ của IRGC, chuyên trách các chiến dịch lớn hoặc hoạt động bí mật ở nước ngoài, được cho là đang có khoảng 20.000 binh sĩ.

Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump tố Quds là “cơ chế chính của Iran trong việc nuôi dưỡng và hỗ trợ” các nhóm khủng bố khắp Trung Đông - bao gồm phong trào Hezbollah của Li Băng và nhóm Thánh chiến Hồi giáo Palestine (PIJ) - khi huấn luyện, cung cấp tài chính, vũ khí và thiết bị cho các tổ chức này. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo liệt IRGC và lực lượng Quds vào danh sách các tổ chức khủng bố quốc tế hồi tháng 4.2019.

Ngoại trưởng Pompeo cũng xem Soleimani nguy hiểm không kém gì thủ lĩnh tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) Abu Bakr al-Baghdadi, người bị giết trong cuộc đột kích của Mỹ tại Syria vào tháng 10.2019. Bộ Ngoại giao Mỹ hồi tháng 4.2019 tuyên bố rằng các lực lượng được Iran hậu thuẫn do Soleimani lãnh đạo chịu trách nhiệm cho cái chết của ít nhất 608 lính Mỹ trong Chiến tranh Iraq (tháng 3.2003 - 12.2011).

Một chiếc MQ-9 Reaper Ảnh: Không quân Mỹ Theo tờ Daily Mail, chiếc máy bay không người lái (UAV) đã “hạ” tướng Qassem Soleimani có thể là chiếc MQ-9 Reaper (ảnh) của Mỹ, loại UAV có sức chiến đấu mạnh nhất thế giới hiện nay. MQ-9 Reaper có thể bay liên tục xấp xỉ 30 tiếng và có thể mang theo 14 tên lửa các loại. Trước đây, Mỹ chỉ trang bị tên lửa tầm nhiệt và chống tăng cho loại UAV này, nhưng nay MQ-9 đã được nâng tầm với các vũ khí hiện đại như bom thông minh hay tên lửa dẫn đường bằng radar. Đây là loại UAV được Mỹ sử dụng tại hầu hết các căn cứ của nước này trên thế giới. Thanh Lương

Soleimani chào đời tại tỉnh Kerman, đông nam Iran năm 1957. Ở tuổi 22, ông trở thành một chiến binh IRGC và được lãnh tụ tối cao Khamenei đánh giá cao. Soleimani giành được vị trí chỉ huy trong IRGC thời nổ ra cuộc chiến Iran - Iraq (1980 - 1988). Đến năm 1998, ông bắt đầu lãnh đạo lực lượng Quds chuyên điều hành các hoạt động bí mật ở nước ngoài.

Soleimani lần đầu tiên bị Washington gọi là kẻ khủng bố vào năm 2005 với vai trò là người ủng hộ khủng bố. Vào tháng 10.2011, Bộ Tài chính Mỹ tố Soleimani đứng sau âm mưu ám sát Đại sứ Ả Rập Xê Út tại Washington.

Thường được gọi là “vị chỉ huy trong bóng đêm”, tướng Soleimani trong nhiều năm qua từng bước giành được quyền lực rất lớn ở Iran và là người quyết định đường hướng ngoại giao của nước này đối với Iraq. Ông còn được xem là nhân vật quyền lực số 2 tại Iran, chỉ sau lãnh tụ Khamenei. Theo các chuyên gia, thông qua các nhà lập pháp Iraq - vốn đa số là tín đồ Hồi giáo Shiite, Soleimani cũng gây ảnh hưởng mạnh mẽ lên nội bộ Iraq và thường xuyên gặp gỡ giới lãnh đạo nước này. Ngoài ra, ảnh hưởng của tướng Soleimani còn lan đến nhiều nước trong khu vực, như Syria. Ông được xem là tổng chỉ huy của mọi hoạt động của Iran và Hezbollah tại Syria. Ông là người thành lập Lực lượng Phòng vệ quốc gia Syria, một lực lượng dân quân hiện hữu bên cạnh quân đội Syria, bao gồm hàng chục ngàn tay súng do Iran huấn luyện.