Cụ bà vừa xuống máy bay thì bị sốc nhiệt, loạn thần, được cấp cứu kịp thời

Ngày 11.2, TS-BS Nguyễn Thị Minh Đức, Trưởng khoa Nội thần kinh, Trung tâm thần kinh, Bệnh viện đa khoa Tâm Anh (TP.HCM), cho biết đơn vị này vừa tiếp nhận cấp cứu cụ bà 93 tuổi từ Mỹ về Việt Nam. Cụ bà vừa xuống máy bay tại sân bay Tân Sơn Nhất thì bị sốc nhiệt, loạn thần.

"Bệnh nhân khi nhập viện có biểu hiện sốt cao và kích động. Qua thăm khám, bệnh nhân bị sốt 40 độ C, huyết áp cao, có bệnh nền rối loạn lipid máu, tiền căn rối loạn giấc ngủ và có nguy cơ té ngã cao", bác sĩ Minh Đức thông tin.

BVCC

Từng bị nhồi máu não

Theo lời người nhà bệnh nhân kể, cụ bà vừa bước xuống sân bay Tân Sơn Nhất được vài phút, gặp thời tiết nắng nóng, lập tức có biểu hiện sốc nhiệt, kích thích, nói nhảm, loạn thần, chạy lòng vòng ở sân bay. Người nhà tìm cách đưa vào Bệnh viện đa khoa Tâm Anh cấp cứu nhưng bà vẫn tiếp tục kích động, chạy lòng vòng, nói nhảm. Sau đó, bảo vệ và người nhà tìm cách khống chế đưa vào khoa Cấp cứu, các bác sĩ phải ôm bà để điều dưỡng chích thuốc an thần, bớt kích động. Bệnh nhân được đưa đến khoa Nội thần kinh.

Các bác sĩ khoa Nội thần kinh nhận định bệnh nhân bị loạn thần không thực tổn do tác động của nhiệt và ánh sáng, không loại trừ tình trạng sốt nhiễm trùng cấp trên bệnh nhân lớn tuổi có di chứng nhồi máu não, tăng huyết áp. Cụ bà được tháo bỏ bớt các lớp áo len bên ngoài, lau mát tích cực, điều trị an thần, truyền dịch đủ nước và hạ sốt.

Kết quả chẩn đoán hình ảnh cho thấy bệnh nhân từng bị nhồi máu não bán cầu tiểu não trái. Đến sáng hôm sau, bệnh nhân tỉnh táo, khỏe, đi lại tốt và xuất viện.

Nhận biết sốc nhiệt

Theo bác sĩ Minh Đức, hiện thời tiết tại TP.HCM và các tỉnh Nam bộ đang bắt đầu nắng nóng, hiện tượng sốc nhiệt rất dễ xảy ra.

Việc di chuyển một chặng đường xa, kèm theo thay đổi nhiệt độ môi trường bên ngoài đột ngột khiến người già hay trẻ em dễ bị sốc nhiệt. Đặc biệt là với những người đi từ các nước ôn đới hay hàn đới về Việt Nam. Vì thế, trong cả chặng bay dài, cơ thể dễ mất nước, cần được cung cấp đủ nước, sau 2 hay 3 giờ bay nên đi lại trong khoang hành khách để máu huyết lưu thông.

Nếu đi chặng dài từ khí hậu lạnh sang nóng hoặc nóng sang lạnh cần phải chuyển đổi thân nhiệt từ từ, không nên để cơ thể nóng quá hay lạnh quá. Nếu mặc nhiều lớp áo thì nên cởi ra từng lớp một, cho cơ thể thích nghi dần. Như trường hợp của bà cụ, vừa ngồi trên sân bay mấy chục giờ, bước xuống sân bay nắng nóng nhưng bà vẫn mặc chiếc áo dày.

Khi phát hiện nạn nhân bị sốc nhiệt hoặc say nắng việc cần làm đầu tiên là phải sơ cứu bệnh nhân. Cần nhanh chóng chuyển bệnh nhân ra khỏi khu vực nắng nóng, đưa vào khu vực mát, cởi bớt quần áo, dùng các biện pháp hạ nhiệt bằng quạt, lau khăn ẩm nước mát toàn thân. Nếu bệnh nhân tỉnh, cho uống nước mát để bù nước, cố gắng hạ thân nhiệt bệnh nhân xuống. Nếu thấy bệnh nhân bất ổn, người sơ cứu nên nhanh chóng gọi cấp cứu 115 để được sơ cấp cứu kịp thời.

Bác sĩ Minh Đức cho biết thêm, sốc nhiệt là tình trạng nhiệt độ cơ thể tăng cao đến mức gây tổn thương đến hệ thống thần kinh trung ương và các mô khác, đặc biệt khi nhiệt độ cơ thể đạt mức 40 độ C hoặc cao hơn. Thêm vào đó, hiện nay thời tiết đang chuyển mùa giữa trưa nhiệt độ chênh lệch nhiều so với buổi sáng và tối. Việc hoạt động dưới thời tiết nắng nóng, cơ thể chúng ta vừa sinh ra nhiệt trong quá trình hoạt động, vừa hấp thụ nhiệt từ môi trường, cho nên nguy cơ tăng thân nhiệt do ở lâu trong môi trường nắng nóng là rất cao.

Khi nhiệt độ cơ thể tăng lên, cơ thể sẽ thực hiện các cơ chế để điều tiết giữ thân nhiệt như thở nhanh, giãn mạch dưới da, toát mồ hôi, ức chế quá trình sinh nhiệt trong cơ thể... gây ra mất nước càng làm rối loạn nước điện giải dễ gây tăng thân nhiệt làm tổn thương hệ thống thần kinh trung ương.

Hiện tượng sốc nhiệt thường xảy ra với tất cả mọi người, thường có nguy cơ cao ở những đối tượng như người già, trẻ em, phụ nữ khi tiếp xúc với thời tiết đột ngột và không uống đủ nước. Sốc nhiệt thường có biểu hiện: Đau đầu, chóng mặt và choáng váng; da đỏ, nóng và khô; yếu cơ hoặc chuột rút; buồn nôn và ói mửa; nhịp tim nhanh; thở nhanh, thở nông. Nếu nặng hơn bệnh nhân sẽ có những biểu hiện thay đổi hành vi như nhầm lẫn, mất phương hướng hoặc loạng choạng, thậm chí co giật, mất ý thức, hôn mê…

Người dân cần đề phòng không nên sinh hoạt dưới thời tiết nắng nóng lúc giữa trưa. Không nên để trẻ trong xe ô tô rồi đi mua sắm, nguy cơ sốc nhiệt do nóng và thiếu ô xy cao. Thanh thiếu niên tập luyện thể thao hoặc tắm nắng dưới nhiệt độ nóng cũng có nguy cơ bị sốc nhiệt. Những công nhân xây dựng, những người phải di chuyển nhiều trên đường như nhân viên giao hàng cũng cần cẩn thận.

Với những người làm việc văn phòng, nên để chênh lệch nhiệt độ giữ môi trường làm việc và nhiệt độ ngoài trời khoảng 2 - 5 độ C. Nếu chênh lệch quá cao sẽ dễ dẫn đến sốc nhiệt. Có một số trường hợp sốc nhiệt, cấp cứu không kịp thời cũng có thể gây tổn thương não, đột quỵ não.