'Cùng cơ chế nhiều nơi vẫn dám nghĩ, dám làm chứ không đổ hết cho thể chế'

Cuối phiên thảo luận kinh tế  - xã hội tại Quốc hội chiều 31.5, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đã giải trình ý kiến các đại biểu về tình trạng cán bộ, công chức chưa quyết liệt, có tâm lý né tránh, sợ trách nhiệm, đùn đẩy, sợ sai... đã làm "nóng" nghị trường trước đó.

Theo bà Trà, điều đáng nói hiện trạng này cần nhìn nhận không chỉ diễn ra đơn lẻ mà diễn ra ở nhiều địa phương, trong nhiều hoạt động kinh tế - xã hội.

"Tình trạng này làm chậm trễ và trì trệ hoạt động công vụ, bào mòn và làm suy giảm niềm tin của người dân, doanh nghiệp với cơ quan nhà nước, cản trở động lực và nguồn lực phát triển, ảnh hưởng mọi mặt xã hội, nhất là mục tiêu sự phát triển kinh tế - xã hội đất nước khi đất nước rất khó khăn hiện nay", bà Trà nêu.

"Nhiều nơi vẫn dám nghĩ, dám làm chứ không đổ hết cho cơ chế"

GIA HÂN

Bộ trưởng Bộ Nội vụ nhìn nhận 4 nguyên nhân của tình trạng này. Thứ nhất, nhận thức, ý thức trách nhiệm, năng lực chuyên môn của một bộ phận cán bộ công chức hạn chế. 

Thứ hai, vai trò, trách nhiệm nêu gương của một số người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương chưa được phát huy nghiêm túc, nhất là trong bối cảnh đất nước khó khăn hiện nay.

Thứ ba, thể chế chính sách quản lý kinh tế - xã hội có mặt còn bất cập, chồng chéo, vấn đề phát sinh nhưng chậm sửa đổi, bổ sung; cơ chế phối hợp giữa các bộ với địa phương có mặt chưa kịp thời, chưa đồng bộ, chưa thống nhất. 

"Dù vừa qua Quốc hội, Chính phủ dành rất nhiều thời gian quan tâm cho hệ thống thể chế nhưng còn nhiều khó khăn", bà Trà nhấn mạnh.

Một nguyên nhân khác, theo bà Trà, là kỷ cương, kỷ luật đang được siết chặt, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực được đẩy mạnh để làm trong sạch Đảng và hệ thống chính trị. Bà Trà thẳng thắn, việc hàng loạt cán bộ công chức bị kỷ luật, khởi tố, truy tố do sai phạm nghiêm trọng đã dẫn đến tâm lý một bộ phận cán bộ công chức sợ sai, sợ trách niệm. 

"Tuy nhiên, nguyên nhân nào thì phải thống nhất hiện tượng này là vi phạm, sai phạm so với quy định của Đảng và Nhà nước, là biểu hiện suy thoái về chính trị cần nghiêm khắc phê phán, triệt tiêu", bà Trà nhấn mạnh, và cho rằng, "thực tế cùng cơ chế đấy nhưng nhiều nơi quyết tâm và làm tốt, năng động sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, chứ không phải đổ hết cho cơ chế, thể chế là khó khăn, là rào cản, là không làm được". 

"Quyết tâm công phá tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm không dám làm" 

Nói về giải pháp, Bộ trưởng Bộ Nội vụ nhấn mạnh, hơn lúc nào hết phải thay đổi để nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, công chức. 

"Phải thay đổi, xóa bỏ nhận thức của một số người tư tưởng không làm thì không sai. Đây chính là dấu hiệu của một loại tự diễn biến cản trở nghiêm trọng sự phát triển; đồng thời, khơi dậy lòng tự trọng, bản lĩnh chính trị, tinh thần trách nhiệm, ý thức phục vụ nhân dân của cán bộ, công chức", bà Trà nêu.

Thứ hai, bà Trà lưu ý, cần thực hiện nghiêm chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ đẩy mạnh rà soát bổ sung, hoàn thiện thể chế, chính sách, nhất là lĩnh vực kinh tế - xã hội còn vấn đề còn phát sinh khó khăn vướng mắc.

"Vừa qua, có nhiều giải pháp tháo gỡ nhưng thực ra còn nhiều việc phía trước phải làm", bà Trà nhấn mạnh.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ cũng nhấn mạnh giải pháp sớm thể chế hóa chủ trương của Đảng về bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung. 

Theo bà Trà, Bộ Nội vụ hoàn thành dự thảo Nghị định về khuyến khích, bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, lấy ý kiến 63 tỉnh, thành, bộ, ngành, chuyên gia, Bộ Tư pháp thẩm định nhưng còn có vấn đề vướng về pháp lý, thẩm quyền nên tiếp tục báo cáo Ban Cán sự Đảng Chính phủ báo cáo cấp có thẩm quyền, cần thiết sẽ báo cáo Quốc hội có nghị quyết thí điểm thì mới khuyến khích, bảo vệ được cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm.

Cũng theo bà Trà, cần xác định rõ trách nhiệm người đứng đầu trong thực thi công vụ. Thực tế cho thấy, nơi nào người đứng đầu quyết tâm, quyết liệt, dám nghĩ, dám làm, thể hiện rõ vai trò lãnh đạo dẫn dắt thì nơi đó thành công, kỷ cương, kỷ luật công vụ tốt.

Cuối cùng, bà Trà nhấn mạnh: "Hơn lúc nào hết, cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc đồng bộ, thực hiện các giải pháp với ý thức và trách nhiệm cao nhất, quyết tâm công phá tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm và không dám làm trong thực thi công vụ".

Bộ trưởng Bộ Nội vụ cũng đề nghị cơ quan kiểm tra, điều tra, truy tố, xét xử tiếp tục nghiên cứu, phân loại vụ việc vi phạm, sai phạm có tính chất, mức độ, động cơ nếu không vụ lợi cá nhân, không tham ô, tham nhũng thì khoan dung, khoan hồng hơn nữa để khuyến khích, bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung.