Cùng trái tim Việt Nam nỗ lực đến Net Zero

Từ đó đến nay đã 3 năm, cả nước có những cuộc chuyển mình đặc biệt, từ người dân, bạn trẻ, đến doanh nghiệp và các cơ quan nhà nước, cùng nỗ lực thay đổi để môi trường sống ở Việt Nam tốt hơn. Trong đó có Hoa hậu Môi trường thế giới, Đại sứ Thiện chí trẻ Liên Hiệp Quốc năm 2023 Nguyễn Thanh Hà.

ẢNH: V.Đ

NHỮNG ĐỔI THAY DŨNG CẢM

Khi trở thành Hoa hậu Môi trường thế giới, Nguyễn Thanh Hà đã cùng tham gia những đợt trồng cây tại TP.HCM, thực hiện mục tiêu trồng "Một tỉ cây xanh" khắp cả nước. Nhờ những chuyến đi trồng cây với thành phố ở Q.Bình Tân, Q.8, "Tết trồng cây, đời đời nhớ ơn Bác Hồ", Nguyễn Thanh Hà cảm nhận rõ hơn phong trào trồng cây quanh khu xóm, trong nhà, trên ban công, trồng cây ở khuôn viên công cộng, quanh chung cư, bờ kênh đã trở thành hoạt động ngoại khóa cuối tuần quen thuộc ở khắp nơi trong TP.HCM.

Khi trồng cây trở thành một phần của văn hóa, thì TP.HCM sẽ dày thêm những khoảng xanh, ở nhà, trong chung cư, khuôn viên khu phố, hẻm, xóm. Mất hàng chục năm để cây xanh trở thành cổ thụ, có bóng mát, nhưng chỉ mới 3 năm qua, TP.HCM đã kiến tạo được một lối sống mới, trong đó cây xanh có phần bên cạnh hoạt động của người dân. Thêm cây xanh sẽ có cây thành cổ thụ.

Năm 2023, Nguyễn Thanh Hà được Trung tâm bảo tồn di tích quốc gia Côn Đảo (Bà Rịa-Vũng Tàu) tin tưởng giao vai trò Đại sứ văn hóa - du lịch và môi trường Côn Đảo. Chỉ một năm trôi qua, đến nay Côn Đảo đã trở thành điểm đến du lịch tiên phong giảm rác thải nhựa, một bước đi dũng cảm của hòn đảo tuyệt đẹp này.

ẢNH: V.Đ

Ngoài Côn Đảo, Nguyễn Thanh Hà cũng tham gia chương trình "Vì một Cần Giờ phát triển xanh" trong năm 2023. Khác với Côn Đảo, Cần Giờ mang vị trí là "lá phổi xanh" của TP.HCM, giúp TP.HCM điều hòa nhiệt độ, chất lượng không khí, và bảo vệ độ đa dạng sinh học của khu vực quanh đô thị lớn nhất Việt Nam này. UBND TP.HCM cũng có kế hoạch với Chiến lược phát triển bền vững Khu dự trữ sinh quyển rừng ngập mặn Cần Giờ giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2030 - 2040 để Cần Giờ trở thành một hình mẫu về sự hài hòa giữa bảo tồn đa dạng sinh học, các hệ sinh thái tự nhiên...

Nói đến điều này, phải nhắc lại thời gian khi Nguyễn Thanh Hà tham gia chương trình "Vì một Cần Giờ phát triển xanh", đã có hoạt động trồng cây xanh, cải tạo cảnh quan và chỉ dẫn bà con phân loại rác làm phân bón compost, để giảm áp lực phải chôn lấp rác thải và tận dụng tối đa rác hữu cơ cho hoạt động trồng trọt. Với bà con ở Cần Giờ đã quen với cách thức canh tác, đi biển, sống chung với điều kiện khí hậu gần biển và rừng ngập mặn bao năm qua, những đối thoại thay đổi này của chính quyền địa phương với sự phát triển lâu dài của Cần Giờ khiến Nguyễn Thanh Hà tin rằng nơi đây sẽ ngày càng đẹp đẽ, phát triển bền vững và chất lượng sống càng tốt hơn.

THỊNH VƯỢNG TỪ NÔNG NGHIỆP

Khi mới đăng quang Hoa hậu Môi trường Việt Nam, Nguyễn Thanh Hà được vinh dự mời tham dự Lễ hội sầu riêng ở H.Krông Pắk, Đắk Lắk. "Năm đó, những cô chú doanh nghiệp trồng và bảo quản sầu riêng để xuất khẩu đã cho phép tôi được tham quan vườn sầu riêng, quy trình đóng gói, bảo quản, đạt tiêu chuẩn xuất khẩu. Lễ hội sầu riêng năm đó có hàng chục ngàn người về tham dự. Những giống sầu riêng ngon nổi tiếng như Ri6, Dona được tự hào đem ra bán và giới thiệu cho khách về tham dự lễ hội thưởng thức", Thanh Hà kể.

ẢNH: V.Đ

Đến năm 2024 này, nơi đây đã trở thành điển hình trồng sầu riêng xuất khẩu đạt thành công lớn, xuất hiện trên báo chí là câu chuyện thành công, với hàng ngàn gia đình có thu nhập cao và sung túc hơn. Những công nghệ làm nông nghiệp bền vững, trồng sầu riêng và bảo vệ đất, trồng sầu riêng sạch, trồng sầu riêng đạt chuẩn xuất khẩu đi châu Âu, Mỹ... cuối cùng đã đền đáp bằng thành quả xuất khẩu đưa sầu riêng Việt Nam đi nhiều nơi trên thế giới.

Một phần quan trọng của hoạt động môi trường ở Việt Nam là hướng sản xuất nông nghiệp đến phát triển bền vững, vì vậy Nguyễn Thanh Hà luôn sẵn sàng tình nguyện tham gia các chương trình ủng hộ nhà nông, quảng bá sản phẩm nông nghiệp, sản phẩm bền vững của Việt Nam. Những ngày hội như Triển lãm quốc tế ngành lương thực - thực phẩm TP.HCM FOODEX 2 năm qua, Nguyễn Thanh Hà đều quảng bá, giới thiệu hình ảnh các thị trấn du lịch nhỏ như Châu Thành (Bến Tre), Ngã Bảy (Hậu Giang), lễ hội Sen Hồng ở Đồng Tháp chính là đưa hình ảnh của quê hương Việt Nam đi xa hơn.

Năm 2024 này, các tỉnh miền Tây gặp hạn hán và xâm nhập mặn nghiêm trọng trong tháng 4 - 5. Đó là lúc những hành động đẹp của các chủ doanh nghiệp, các gia đình và nhà hảo tâm, chở những chuyến xe nước ngọt lớn đến giúp bà con ở các huyện bị xâm nhập mặn dữ dội có thể vượt qua thời gian hạn khó khăn. Thời gian đi làm tình nguyện ở đây khiến Nguyễn Thanh Hà hiểu biến đổi khí hậu không còn là chuyện "có thể" hay dự đoán nữa. Nó đã xảy ra, mỗi năm một khốc liệt hơn, ảnh hưởng dữ dội hơn đến cuộc sống và thu nhập của người dân, hủy hoại mùa màng, vườn cây, tạo nên sự lo âu thường trực và bất an về sinh kế.

Giờ đây, trách nhiệm của người trẻ Việt Nam trước biến đổi khí hậu là gì? Câu hỏi đó khiến Nguyễn Thanh Hà suy nghĩ nhiều và cảm thấy những việc phải làm là vô cùng nhiều. Người trẻ cần học và nghiên cứu các sáng kiến khoa học để cải tạo điều kiện sống, sinh kế, cải tạo giống cây trồng, lọc nước, trữ nước, sống chung với hạn mặn, sống chung với thay đổi về môi trường và chăm sóc sức khỏe cộng đồng khi môi trường thay đổi.

Trong những thay đổi đó, Nguyễn Thanh Hà có niềm tin vào thế hệ của mình, những người trẻ đang đi tìm giải pháp khắp thế giới và tạo ra thay đổi đáng trân trọng cho môi trường sống và thiên nhiên ở Việt Nam, và như Thủ tướng Phạm Minh Chính cam kết, làm Việt Nam hướng đến Net Zero vào năm 2050.