Cuộc đấu trực thăng Nga - Mỹ

Bộ Quốc phòng Ấn Độ tiến hành đấu thầu để mua 22 chiếc trực thăng tiêm kích lần đầu tiên vào năm 2008. Khi đó, có 5 hãng đăng ký tham dự nhưng do 2 hãng của Mỹ là Bell Helicopter và Boeing không chuẩn bị kịp giấy tờ nên cuộc đấu thầu tạm bị hủy bỏ. Lần thứ hai, vào năm 2009 cuộc đấu thầu khởi động cũng với 5 hãng tham dự: Bell Helicopter và  Boeing của Mỹ, Eurocopter (châu u), AgustaWestland (Ý) và Rosoboronexport (Nga). Theo thứ tự vừa nêu, các hãng giới thiệu cho Ấn Độ sản phẩm của mình: AH-1Z Viper, AH-64D Apache Longbow, EC 665 Tiger HAD, A129 Mangusta và Mi-28NE "Người săn đêm". Trong vòng một năm, giới chức quân sự Ấn Độ nghiên cứu các tài liệu và cả các sản phẩm đi kèm. Và đến nửa cuối năm 2010 Ấn Độ bắt đầu thử nghiệm các loại trực thăng nêu trên.

AH-64D Apache Longbow - Ảnh: cdn-www.airliners.net

Cuộc đấu thầu diễn ra khá thuận lợi với Nga, vì cuối năm 2009, Bell Helicopter tuyên bố rút AH-1Z Viper ra bởi chiếc trực thăng này chưa chuẩn bị đầy đủ để có thể tham chiến trên thực tế. Đến đầu 2010, theo nguyện  vọng của nhà sản xuất, chiếc A129 Mangusta của Eurocopter cũng rút khỏi cuộc đua. Sau đó, vào giữa năm 2010 Ý cũng rút chiếc A129 Mangusta và giải thích là do thiếu các điều kiện thích hợp để thử nghiệm chiếc trực thăng này.

Như vậy, cuối cùng vụ đấu thầu trở thành trận đấu tay đôi giữa Apache Longbow và "Người săn đêm". Cuộc thử nghiệm của 2 loại trực thăng này được tiến hành vào nửa cuối năm 2010. Ngày 25.10.2011 vừa qua, Bộ Quốc phòng Ấn Độ tuyên bố, các lãnh đạo quân đội nước này chọn chiếc trực thăng của Mỹ vì nó chứng tỏ sự vượt trội các tính năng kỹ thuật so với các loại khác. Mi-28NE "Người săn đêm" bị loại vì nó không đáp ứng được đầy đủ 20 điểm với yêu cầu mà phía Ấn Độ đặt ra.

Mi-28NE - Ảnh: photobucket.com

Mi-28NE "Người săn đêm" là phiên bản xuất khẩu của chiếc Mi-28N, cất cánh lần đầu vào năm 1996, nhưng đến tận 2008 mới sản xuất hàng loạt. Từ đó đến nay, không lực Nga mới nhận 50 "Người săn đêm". Tuy mang danh là "Người săn đêm", nhưng hiện Mi-28NE vẫn chưa được trang bị hệ thống quan sát ban đêm và radar do Nga vẫn đang thiết kế các loại khí tài này.

Mi-28NE Vận tốc tối đa: 320 km/giờ Vận tốc cất cánh: 13,6 mét/giây Tổng trọng tải: 11,5 tấn Bán kính hoạt động: 200 km Phi hành đoàn: 2 người Trang bị vũ khí: 1 pháo 30 ly (250 viên đạn), 4 điểm treo hỏa tiễn Ataka-V, Igla-V, R-73, và bom loại 250 và 500 kg, các thùng chứa nhiên liệu chống cháy Giá bán: 22 chiếc cho Ấn Độ: 1,2 tỉ USD AH-64D Apache Longbow Vận tốc tối đa: 293 km/giờ Vận tốc cất cánh: 12,7 mét/giây Tổng trọng tải: 10,4 tấn Bán kính hoạt động: 480 km Phi hành đoàn: 2 người Trang bị vũ khí: 1 pháo 30 ly (1.200 viên đạn), 4 hỏa tiễn các loại như Hydra 70, AGM-114 Hellfire, AIM-92 Stinger Giá bán: 22 chiếc cho Ấn Độ: 1,4 tỉ USD

AH-64D Apache Longbow thực hiện chuyến bay đầu tiên vào năm 1975 và sản xuất hàng loạt vào năm 1986. Khác với Mi-28N, AH-64D tham dự nhiều cuộc chiến và nó còn được liên tục cải tiến cho phù hợp với thực tiễn chiến sự. Tính đến nay, Mỹ đã sản xuất 1.180 chiếc AH-64. Từ tháng 4.2011, Mỹ đang sản xuất loại cải tiến mới nhất là AH-64D Block III với động cơ mới, cánh quạt làm bằng chất liệu tổng hợp và các trang thiết bị, khí tài mới. AH-64D Block III có thể phối hợp tác chiến với các máy bay không người lái và điều khiển chúng.

Tuy thua trong đấu thầu, nhưng Nga hiện vẫn là đối tác lớn nhất của Ấn Độ trong hợp tác quân sự. Hiện máy bay Nga chiếm 60%/tổng số máy bay các loại của Ấn Độ, trong đó trực thăng chiếm 64%. Tới đây Ấn Độ sẽ nhận thêm 80 chiếc Mi-17V5 của Nga cũng như sản xuất theo giấy nhượng quyền 250 chiếc Su-MKI nữa. Ngoài ra, đất nước đông dân thứ nhì thế giới sẽ được Nga cung cấp hàng chục chiếc Mig-29K/KUB và đang có kế hoạch sản xuất 250 chiếc tiêm kích thế hệ thứ năm FGFA (cùng thiết kế với Nga). Theo số liệu của Trung tâm phân tích mua bán vũ khí thế giới, trong 4 năm gần đây, Nga bán cho Ấn Độ tổng số lượng vũ khí, khí tài trị giá 7 tỉ USD. Còn trong vòng 4 năm tới chỉ tính các hợp đồng đã ký giữa hai bên, trị giá mua bán vũ khí sẽ lên tới 15 tỉ USD.

Bàn về thất bại của chiếc Mi-28NE tại Ấn Độ, không ít chuyên gia quân sự Nga lại cho đó là may mắn. Ông Konstantin Makienko - chuyên gia Trung tâm phân tích chiến lược và công nghệ cho biết: Mi-28NE có mặt tại Ấn Độ là một thành tựu. Bởi chỉ vài năm trước đây, Nga còn không thể đưa ra một chiếc trực thăng có thể cạnh tranh với chiếc Apache Longbow.

Công bằng mà nói, Nga còn có trực thăng Ka-50S "Cá mập đen", có hệ thống radar và trang thiết bị khí tài rất hiện đại, có thể tác chiến cả vào ban đêm. Nhưng việc sản xuất hàng loạt loại máy bay khá ấn tượng này Nga đã dừng lại từ tháng 1.2009. Tính chung, đây là lần thứ hai Nga thất bại trong đấu thầu vũ khí tại Ấn Độ. Vào tháng 4.2011, chiếc Mig-35 đã thua trong đấu thầu lô 126 chiếc máy bay tiêm kích đa năng tầm trung của Ấn Độ.  

Hiện phía Ấn Độ đang tiến hành 2 cuộc đấu thầu nữa: 12 chiếc trực thăng vận tải hạng nặng và 197 trực thăng đa năng hạng nhẹ với tổng giá trị hợp đồng từ 2,5 đến 4 tỉ USD. Với trực thăng vận tải hạng nặng, hiện chiếc Mi-26T2 (Nga) và CH-47F Chinook đã vào chung kết. Còn với trực thăng đa năng hạng nhẹ chiếc Ka-226T của Nga và AS550 Fennec của châu u sẽ vào chung kết. Trong cuộc đấu thầu này, nhiều khả năng Ka-226T sẽ thua AS550 Fennec, còn Mi-26T2 sẽ thắng trước CH-47F Chinook. Nhưng đây là một cuộc đấu khác, không chỉ đơn thuần giữa Nga - Mỹ mà còn có sự tham dự của châu u.

 Ngữ Tử Yên