Hai cựu binh Mỹ ấy là Hugh Thompson và Lawrence Colburn. Và nạn nhân được họ cứu sống là Đỗ Hòa (còn gọi là Đỗ Ba) ở xã Tịnh Khê, Sơn Tịnh (Quảng Ngãi). Cựu phi công Mỹ Hugh Thompson chính là người chỉ huy chiếc trực thăng chiến đấu trong cuộc hành quân 40 năm trước, đã ra lệnh cho xạ thủ súng máy Lawrence Colburn chĩa thẳng khẩu đại liên trên máy bay vào đồng đội của mình đang điên cuồng tàn sát dân thường Sơn Mỹ, buộc các tay súng khát máu kia phải dừng tay. Hành động quyết liệt của Hugh Thompson đã cứu được mạng sống của hàng chục dân thường sắp bị lính Mỹ giết hại.
Năm 2001, dịp tưởng niệm 33 năm vụ thảm sát Sơn Mỹ, Hugh Thompson cùng đồng đội cũ trở lại Sơn Mỹ. Đây cũng là lần thứ hai sau chiến tranh Việt Nam, các ông trở lại chiến trường xưa (lần đầu vào năm 1998). Gặp phóng viên Báo Thanh Niên ngay khi đặt chân đến Việt Nam, Hugh Thompson và Lawrence Colburn thổ lộ ao ước là nhờ Báo Thanh Niên tìm cậu bé Đỗ Hòa ngày xưa. Yêu cầu này của 2 cựu binh Mỹ đã được Báo Thanh Niên đáp ứng. Và cuộc hội ngộ do Báo Thanh Niên và Văn phòng Madison Quakers (tổ chức nhân đạo từ thiện của cựu binh Mỹ ở Hà Nội) kết nối đã diễn ra thật cảm động.
Hugh Thompson sau 2 lần trở lại thăm và tham gia công việc từ thiện ở Sơn Mỹ, đã từ trần vào ngày 6.1.2006 vì bệnh ung thư...
Ngọc Toàn - Xuân Long
Bình luận (0)