Cựu bộ trưởng Nguyễn Bắc Son lãnh án chung thân

Đây là phiên tòa có nhiều điểm đặc biệt, với số tiền hối lộ lớn nhất; nhà nước đã thu hồi toàn bộ thiệt hại của vụ án với số tiền gần 9.000 tỉ đồng; 2 cựu bộ trưởng vướng vòng lao lý, trong đó lần đầu tiên 1 cựu bộ trưởng đối mặt với án tử.

Trong số 14 bị cáo hầu tòa, có 4 bị cáo gồm các cựu Bộ trưởng Bộ TT-TT Nguyễn Bắc Son và Trương Minh Tuấn, cựu Chủ tịch HĐTV MobiFone Lê Nam Trà, cựu Tổng giám đốc MobiFone Cao Duy Hải phạm 2 tội “vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng” và “nhận hối lộ”. 9 bị cáo: Phạm Đình Trọng, cựu Vụ trưởng Vụ Quản lý doanh nghiệp (Bộ TT-TT); các cựu Phó tổng giám đốc MobiFone Phạm Thị Phương Anh, Nguyễn Mạnh Hùng, Nguyễn Bảo Long, Nguyễn Đăng Nguyên; các cựu thành viên HĐTV Phan Thị Hoa Mai, Hồ Tuấn; cùng 2 bị cáo của Công ty thẩm định giá AMAX là Võ Văn Mạnh, Tổng giám đốc và Hoàng Duy Quang, thẩm định viên, cùng phạm tội vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng. Bị cáo Phạm Nhật Vũ, cựu Chủ tịch HĐQT AVG, phạm tội đưa hối lộ.

HĐXX của TAND TP.Hà Nội đánh giá, MobiFone có vốn điều lệ hơn 15.000 tỉ đồng, 100% vốn nhà nước, do Bộ TT-TT quản lý. Năm 2015, MobiFone mua lại 95% AVG với giá gần 8.900 tỉ đồng. Đây là dự án nhóm A, nên thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư là của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, các bị cáo đã không tuân thủ quy định của pháp luật, vi phạm luật 67 (luật Đầu tư) và luật 69 (luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp), gây hậu quả nghiêm trọng, làm thiệt hại cho nhà nước gần 6.600 tỉ đồng. Về hành vi đưa hối lộ, sau khi nhận thanh toán 95% giá trị dự án, bị cáo Phạm Nhật Vũ đã hối lộ các bị cáo Nguyễn Bắc Son 3 triệu USD, Lê Nam Trà 2,5 triệu USD, Cao Duy Hải 500.000 USD và Trương Minh Tuấn 200.000 USD.

Bị cáo Phạm Đình Trọng

Tại bản án, HĐXX khẳng định bị cáo Nguyễn Bắc Son có vai trò quan trọng nhất, là “đầu vụ”. Theo đó, bị cáo Son đã chỉ đạo bị cáo Phạm Đình Trọng đưa dự án vào danh mục bí mật nhà nước, đồng thời giao cho ông Trương Minh Tuấn (thứ trưởng Bộ TT-TT lúc đó) ký các văn bản liên quan đến dự án, trong đó có Quyết định 236 - phê duyệt dự án đầu tư, trong khi ông Tuấn không phải là thứ trưởng phụ trách. Bị cáo Son cũng là người ký quyết định thành lập Tổ thẩm định, trong khi biết Bộ TT-TT không có chức năng thẩm định giá mua và hiệu quả đầu tư dự án.

Đáng chú ý, trong quá trình triển khai dự án, bị cáo Phạm Đình Trọng đã nhiều lần nói rõ Bộ TT-TT không có chức năng, điều kiện thẩm định giá mua và hiệu quả kinh tế dự án, nhưng bị cáo Son vẫn cố tình phê duyệt tổng mức đầu tư dự án là 8.900 tỉ đồng, trong đó giá 95% cổ phần của AVG là 8.898,3 tỉ đồng, cao hơn gấp nhiều lần giá trị thực của AVG, gây thiệt hại cho nhà nước số tiền đặc biệt lớn.

Bị cáo Trương Minh Tuấn đến tòa nghe tuyên án sáng 28.12

Bị cáo Cao Duy Hải khai, MobiFone mua AVG là phải thực hiện theo ý kiến chỉ đạo của ông Nguyễn Bắc Son. Nhiều lần lên gặp ông Son, bị cáo Hải đều báo cáo tình hình tài chính của AVG là rất xấu, kinh doanh thua lỗ, nếu mua AVG sẽ có rủi ro cao, nhưng ông Son bảo “dự án này tốt, cứ triển khai đi”. Bị cáo Hải đã báo cáo bị cáo Lê Nam Trà toàn bộ nội dung trên và đề nghị Bộ TT-TT cho dừng dự án, nhưng ông Trà không đồng ý. Chính vì vậy, bị cáo Hải phải thực hiện. Do đó, HĐXX kết luận, bị cáo Son là đầu vụ. Các bị cáo Tuấn và Trọng thực hiện theo chỉ đạo của ông Son, với vai trò đồng phạm, giúp sức. Hành vi của các bị cáo khác gây thiệt hại hơn 6.590 tỉ đồng cho MobiFone.

Các bị cáo Phan Thị Hoa Mai, Hồ Tuấn, Phạm Thị Phương Anh, Nguyễn Mạnh Hùng, Nguyễn Bảo Long cùng chịu mức án 2 năm 6 tháng tù. Bị cáo Nguyễn Đăng Nguyên nhận mức án nhẹ nhất (2 năm tù) do liên quan ít nhất đến dự án và “có công” từ chối thanh toán nốt cho AVG 5% hợp đồng, khiến hợp đồng chưa được thanh lý, làm tiền đề cho việc hủy bỏ. Bị cáo Võ Văn Mạnh lãnh án 3 năm 6 tháng tù; Hoàng Duy Quang lãnh án 3 năm tù.

Trước đó, do là người duy nhất chưa nộp lại số tiền nhận hối lộ, bị cáo Nguyễn Bắc Son bị Viện KSND TP.Hà Nội đề nghị mức án tử hình đối với tội nhận hối lộ. Tuy nhiên, ngày 26.12, HĐXX cho biết gia đình bị cáo Son đã nộp 66 tỉ đồng (tương đương 3 triệu USD), bị cáo Son cũng được đánh giá có nhân thân tốt, chưa tiền án tiền sự, có nhiều thành tích trong công tác, được nhận nhiều bằng khen, giấy khen, huân chương, huy chương và có sức khỏe yếu, trong khi gia đình có truyền thống cách mạng, Bộ TT-TT cũng có văn bản đề nghị xem xét giảm nhẹ trách nhiệm... nên bị cáo Nguyễn Bắc Son bị tuyên 16 năm tù về tội vi phạm các quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng và tù chung thân tội nhận hối lộ; tổng hình phạt chung là tù chung thân.

Bị cáo Lê Nam Trà với người thân

Bị cáo Trương Minh Tuấn cũng được HĐXX nhận xét có nhiều thành tích trong công tác, được tặng thưởng huân chương, huy chương, giấy khen, bằng khen, đã chỉ đạo tích cực việc khắc phục hậu quả vụ việc, hợp tác với cơ quan điều tra, đã nộp lại số tiền nhận hối lộ… nên bị tuyên phạt 6 năm tù về tội "vi phạm các quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng" và 8 năm tù về tội "nhận hối lộ", tổng hình phạt 14 năm tù.

Cựu Vụ trưởng Vụ Quản lý doanh nghiệp Phạm Đình Trọng bị tuyên 5 năm tù về tội vi phạm các quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng, thời hạn tính từ ngày 10.7.2018. Bị cáo Phạm Nhật Vũ được nhiều bị cáo xin giảm tội, có công trong hoạt động từ thiện, giúp đỡ các gia đình liệt sĩ, thiên tai… nên HĐXX tuyên 3 năm tù về tội đưa hối lộ, áp dụng từ ngày 12.4.2019. Bị cáo Lê Nam Trà bị tuyên phạt 7 năm tù về tội vi phạm các quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng, 16 năm tù tội nhận hối lộ, tổng hợp mức án là 23 năm tù, thời hạn từ 1.7.2018.

Bị cáo Lê Nam Trà bị xác định có vai trò lớn trong vụ án, trực tiếp nhận lệnh của bị cáo Nguyễn Bắc Son và ký nhiều văn bản quan trọng, nhận 2,5 triệu USD từ ông Phạm Nhật Vũ, nhưng đã tự thú về hành vi nhận hối lộ và nộp đủ số tiền hối lộ nên được giảm nhẹ. Bị cáo Cao Duy Hải bị tuyên phạt 4 năm tù về tội vi phạm các quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng và 10 năm tù tội nhận hối lộ, tổng hợp 14 năm tù, thời hạn từ 13.11.2018.