Cựu lãnh đạo Tập đoàn Vạn Thịnh Phát khai gì về phát hành 25 lô trái phiếu?

Ngày 20.9, phiên xét xử vụ án Vạn Thịnh Phát giai đoạn 2 bước vào phần xét hỏi đối với 7/29 bị cáo ở tội danh lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua việc phát hành 25 lô trái phiếu.

ẢNH: THẢO NHÂN

Là người được xét hỏi đầu tiên, bị cáo Hồ Bửu Phương (cựu Chủ tịch HĐQT Công ty CP chứng khoán Tân Việt - TVSI, Phó tổng giám đốc phụ trách tài chính của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) thừa nhận hành vi phạm tội như cáo trạng. Bị cáo Phương khai có tham gia vào các cuộc họp để quyết định chủ trương phát hành trái phiếu của 3 công ty, gồm: Công ty CP Tập đoàn đầu tư An Đông (viết tắt Công ty An Đông), Công ty CP đầu tư Quang Thuận (Công ty Quang Thuận), Công ty CP đầu tư - phát triển Sunny World (Công ty Sunny World). Trước khi phát hành trái phiếu thì đều được HĐQT của các công ty này ra nghị quyết thông qua.

"Chủ trương phát hành trái phiếu là theo chỉ đạo của Trương Mỹ Lan"

Cáo trạng xác định Hồ Bửu Phương tham gia họp bàn về chủ trương phát hành trái phiếu, được giao làm đầu mối yêu cầu bộ phận kế toán các công ty thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát chuẩn bị hồ sơ pháp lý, báo cáo tài chính; lên phương án giải quỹ làm căn cứ để các công ty chuyển tiền; chỉ đạo các bị cáo khác phối hợp với Công ty chứng khoán Tân Việt để phát hành trái phiếu. Bị cáo đồng phạm, giúp sức tích cực cho Trương Mỹ Lan phát hành trái phiếu của các công ty: An Đông, Quang Thuận, Sunny World, chiếm đoạt hơn 27.900 tỉ đồng của 33.393 người bị hại.

Tại tòa, trả lời thẩm vấn HĐXX, bị cáo thừa nhận hành vi phạm tội mô tả theo cáo trạng là đúng. Bị cáo khai chủ trương phát hành trái phiếu là theo chỉ đạo của Trương Mỹ Lan thông qua một cuộc họp, và bị cáo phối hợp các công ty đủ điều kiện phát hành trái phiếu (Công ty chứng khoán Tân Việt) để thực hiện.

"Phương án phát hành trái phiếu phải thông qua HĐQT và phải có Nghị quyết. Việc rà soát công ty phát hành trái phiếu dựa vào 2 yếu tố cơ bản: phải đủ điều kiện, có thương hiệu – uy tín để việc phát hành trái phiếu thành công; việc lựa chọn công ty sơ cấp mua trái phiếu dựa trên tiêu chí công ty đó phải có nhu cầu đầu tư, có bộ máy hoạt động, báo cáo tài chính tốt", bị cáo Hồ Bửu Phương khai.

Chủ tọa hỏi: "Vì sao bị cáo chọn các công ty của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát mua gói trái phiếu do TVSI phát hành?". Bị cáo Phương trình bày, để phát hành trái phiếu thành công thì phải có bên mua sơ cấp thành công, còn hồ sơ phát hành ra mà không có ai mua là không thành công.

Cũng theo lời khai của bị cáo Hồ Bửu Phương, khi bên mua trái phiếu sơ cấp, bị cáo yêu cầu phải có dòng tiền thật, nhưng thực tế có dòng tiền thật hay không bị cáo không nắm và thừa nhận "các gói trái phiếu này trên hồ sơ không có tài sản đảm bảo".

"Không ngờ nhiều người dân mua trái phiếu và thiệt hại lớn như vậy"

Trả lời các câu hỏi khác của HĐXX, bị cáo Phương khai khi vụ án bị điều tra, bị cáo không ngờ nhiều người dân mua trái phiếu và thiệt hại lớn như vậy. "Bị cáo rất ăn năn. Nhưng mong HĐXX xem xét vai trò của bị cáo. Bởi bị cáo nhận lương 230 triệu đồng/tháng, rất cao nên bị cáo chỉ muốn sử dụng kiến thức, chuyên môn của mình thông qua phối hợp phát hành trái phiếu thành công, phục vụ xứng đáng với số lương nhận được. Bị cáo là người làm công ăn lương, không hưởng lợi".

Còn bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn (cựu Tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Sài Gòn - SCB), cáo trạng xác định từ tháng 12.2013 - 7.2020, đã tham gia cuộc họp bàn về chủ trương phát hành trái phiếu với Trương Mỹ Lan và các nhân sự chủ chốt của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, SCB, TVSI.

Theo cáo trạng, bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn đã chỉ đạo, điều hành SCB giới thiệu, tư vấn bán trái phiếu; ủy quyền cho Trần Thị Minh Thảo, đại diện phía SCB ký kết hợp đồng với Công ty chứng khoán TVSI về việc hợp tác giới thiệu nhà đầu tư nhận chuyển nhượng, chuyển nhượng trái phiếu; chỉ đạo Khối Ngân hàng bán lẻ SCB triển khai tổ chức bán hàng, đào tạo sản phẩm mới cho giám đốc và các nhân viên bán hàng tại các Chi nhánh và Phòng giao dịch SCB; xây dựng và triển khai các chính sách hoa hồng, chương trình thi đua giới thiệu khách hàng cho các đơn vị kinh doanh... Thực hiện theo quy trình tạo lập, phát hành, tổ chức bán hàng dựa trên các bộ tài liệu đào tạo khung, việc hợp tác giữa SCB và TVSI.

Bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn thừa nhận đã giúp sức tích cực cho Trương Mỹ Lan hoàn thành việc bán trái phiếu của các công ty: An Đông, Quang Thuận và Setra, đồng phạm với Trương Mỹ Lan chiếm đoạt hơn 28.469 tỉ đồng của 35.818 bị hại.

Theo bị cáo Văn, để đi vào triển khai phát hành trái phiếu, bị cáo có trình xin HĐQT để triển khai thực hiện. Về quy trình triển khai, bị cáo chỉ đạo phòng ban giới thiệu trái phiếu sau khi đăng ký với Ủy ban chứng khoán thành công.

Chủ tọa đặt câu hỏi bị cáo Văn nhận thức bản chất việc mua bán trong một nhóm của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát thì bị cáo Văn trả lời bị cáo không rõ có dòng tiền thật hay không, nhưng thông qua cơ quan điều tra bị cáo biết dòng tiền sai quy định pháp luật. Nếu bị cáo biết dòng tiền sai như vậy thì bị cáo đã can ngăn, theo nhận thức của bị cáo mỗi ngày SCB bán trái phiếu vài chục tỉ đồng, nên không cần phải chạy dòng tiền không có thật.

Chủ tọa hỏi tiếp về việc chỉ đạo Khối Ngân hàng bán lẻ SCB triển khai tổ chức bán hàng, đào tạo sản phẩm mới cho giám đốc và các nhân viên bán hàng tại các Chi nhánh và Phòng giao dịch SCB, bị cáo Văn khai có bộ tài liệu do nội bộ SCB xây dựng để đào tạo trước khi tư vấn cho khách hàng.

"Quá trình triển khai thực hiện được kiểm soát chặt chẽ, quá trình làm việc CQĐT có đặt giả thiết 'liệu SCB có đánh tráo khái niệm không' thì bị cáo khai rất rõ là 'quá trình tư vấn không đánh tráo khái niệm' vì nhân viên được tư vấn, đào tạo rất kỹ để tư vấn cho khách hàng. Bị cáo khẳng định bản thân không nhận hưởng lợi gì", bị cáo Văn khai.

Bị cáo Văn khai nhận tiếp, thời điểm đó, bị cáo nghĩ rằng nên khai thác nguồn tài nguyên khách hàng SCB có, bởi SCB đã nỗ lực nhiều năm mới có được. Khi xảy ra vụ án, bị cáo rất đau lòng, bị cáo không nghĩ rằng gây tác hại cho quá nhiều người dân.

Trong buổi sáng, phiên tòa xét hỏi 7/29 bị cáo trong nhóm tội danh lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Chiều nay phiên tòa tiếp tục xét hỏi những bị cáo còn lại.