Đã có cách hạn chế nhà thầu Trung Quốc kém năng lực trúng thầu

>> Siết chặt đấu thầu, giá thuốc giảm 35%
>> Bao giờ đấu thầu phim lịch sử ?
>> Vụ đấu thầu thuốc gây thiệt hại 21 tỉ đồng: Khởi tố vụ án cố ý làm trái
>> Khởi tố vụ đấu thầu thuốc gây thiệt hại 21 tỉ đồng ở Cà Mau

Thời gian vừa qua có tình trạng nhiều nhà thầu Trung Quốc trúng nhiều gói thầu nhờ bỏ giá rẻ nhưng năng lực thi công lại có nhiều hạn chế khiến nhiều công trình bị chậm tiến độ, không đảm bảo chất lượng. Vậy quy định mới về đấu thầu lần này có hạn chế được tình trạng này?

Ông Lê Văn Tăng - Ảnh: M.Quân

Lần này quy định rất rõ phương thức đấu thầu một giai đoạn hai túi hồ sơ. Giai đoạn 1 là phải có túi hồ sơ đề suất về mặt kỹ thuật, kinh nghiệm và năng lực và một túi hồ sơ về năng lực tài chính. Trước đây chúng ta bóc cả hai túi ra chấm cùng một lúc, có những nhà thầu năng lực yếu nhưng giá bỏ thầu thấp khiến tổ chuyên gia lấn cấn không biết làm thế nào, ngại trách nhiệm không dám loại. Lần này để túi tài chính lại bóc sau và bóc túi về kỹ thuật, năng lực chuyên môn trước. Khi đó sẽ chấm vô tư dựa trên năng lực, kỹ thuật, kinh nghiệm… không cần biết đến giá là bao nhiêu. Hơn nữa lần này có nhiều phương pháp để lựa chọn thầu hơn. Cụ thể trong đấu thầu xây dựng, lắp ráp có ba phương pháp: phương pháp giá thấp nhất, phương pháp giá đánh giá và phương pháp giá kết hợp giữa kỹ thuật và giá. Còn trong đấu thầu tư vấn có bốn phương pháp: giá thấp nhất, giá cố định, giá dựa trên kỹ thuật, kết hợp giữa kỹ thuật và giá. Như vậy chúng ta có thể cùng một lúc kết hợp các phương thức đấu thầu một giai đoạn hai túi hồ sơ cũng như nhiều phương pháp đấu thầu. Ngoài ra còn thêm vấn đề chấm điểm uy tín nhàn thầu. Trước đây nhà thầu khai đã làm ba công trình thì được đánh giá như nhau còn bây giờ cũng ba công trình nhưng sẽ xem xét đến chất lượng bên nào tốt hơn thì điểm uy tín cao hơn. Từ những quy định này, chúng ta tạo cơ chế từng bước loại những nhà thầu yếu.

Một số chuyên gia kinh tế cảnh báo về có tình trạng tiêu cực, lợi ích nhóm trong đấu thầu nhất là trong các hoạt động đấu thầu có nhà thầu Trung Quốc tham gia. Việc sửa luật liệu có hạn chế được tình trạng này ?

Về mặt luật pháp đã có quy định rồi nhưng vấn đề còn phụ thuộc vào con người thực hiện nữa.

Có ý kiến cho rằng hiện nay mình vẫn còn thiếu các quy định về phòng chống tham nhũng cũng như vấn đề xung đột lợi ích trong đấu thầu, trong khi các quy định của WB và ADB về vấn đề này rất rõ ràng cụ thể?

Vấn đề này đã được quy định trong luật và nghị định rồi nhưng trong mẫu hồ sơ đấu thầu mình không đưa vào, còn bên WB và ADB họ đưa luôn các quy định này vào trong mẫu hồ sơ để khi tham gia đấu thầu các nhà thầu thấy luôn. Trước đây vì mình nghĩ vấn đề này đã được đề cập trong luật và nghị định rồi nên không cần đưa vào trong mẫu. Vì vậy, thời gian tới các quy định về phòng chống tham nhũng và xung đột lợi ích sẽ được đưa vào ngay trong mẫu hồ sơ mời thầu để nhắc các các nhà thầu tuân thủ theo.

Hà Nguyễn (ghi)