Văn hóa Câu chuyện văn hóa

Đặc sắc lễ Mừng lúa mới của người K'Ho

Dương San

15/12/2024 17:23 GMT+7

Trong lễ Mừng lúa mới (Nhô lir bong) truyền thống của người K'Ho, các chàng trai, cô gái của buôn làng cùng nhau nhảy múa quanh cây nêu, chóe rượu cần, mừng cho một mùa màng bội thu.

Ngày 15.12, UBND H.Di Linh (Lâm Đồng) đã tổ chức phục dựng lễ Mừng lúa mới tại làng truyền thống dân tộc K'Ho (thôn Klong Trao 1, xã Gung Ré) với hàng trăm người tham dự, trong đó có 60 nghệ nhân, già làng là người dân tộc bản địa tại địa phương.

Chương trình phục dựng lễ Mừng lúa mới thuộc chuỗi các hoạt động do UBND H.Di Linh tổ chức, hưởng ứng Festival hoa Đà Lạt lần thứ 10 năm 2024 đang diễn ra. Lễ Mừng lúa mới là phong tục lâu đời của đồng bào các dân tộc Tây nguyên, đặc biệt đối với người K'Ho S'Rê tại H.Di Linh.

Đây là lễ nghi mang đậm tín ngưỡng vạn vật hữu linh, là bản sắc văn hóa độc đáo. Ý nghĩa của lễ hội là theo chu kỳ canh tác của cây lúa, sau khi thu hoạch xong, đồng bào Tây nguyên thường tổ chức nghi lễ mừng lúa mới, vừa để tạ ơn Giàng (Yàng - thần linh) đã ban cho mùa màng tốt tươi, cuộc sống no đủ; đồng thời cũng là dịp bà con dân làng chung vui, hưởng thành quả công sức lao động, cầu cho một mùa màng no đủ trong vụ mùa năm sau.

Lễ Mừng lúa mới gồm phần lễ và phần hội. Trong đó phần lễ do các già làng có uy tín trong cộng đồng trực tiếp thực hiện. Tại cây nêu trung tâm, già làng sẽ khấn Yàng (thần linh) để bày tỏ lòng thành kính và xin cho "lũ làng" cùng về mở hội mừng cho mùa màng bội thu.

Sau các nghi thức khấn Yàng, làm lễ hiến sinh, nghi thức đâm trâu (hiện nay chỉ thực hiện thao tác mô phỏng), thủ tục khai chóe là phần mời rượu thần linh, quan khách và biểu diễn âm nhạc cồng chiêng bài Gung Me, Gung Ma (Chào mừng quan khách) và bài Nhu Tơ Nơm (Uống rượu cần).

Sau khi kết thúc phần nghi lễ, buôn làng thực sự vào hội với các tiết mục đấu chiêng, hát đồng giao, múa xoang của các chàng trai, cô gái người K'Ho quanh cây nêu. Đây cũng là lúc quan khách có thể giao lưu, hòa mình vào thanh âm, điệu nhảy say đắm và hơi men rượu cần chếnh choáng của đại ngàn Tây nguyên.