Đại biểu Quốc hội: Áp thuế VAT 5%, phân bón chắc chắn sẽ tăng giá

Sáng 29.8, hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách tiếp tục làm việc, thảo luận về dự án luật Thuế giá trị gia tăng (VAT) sửa đổi. Vấn đề được rất nhiều đại biểu quan tâm, đó là chính sách thuế VAT đối với phân bón.

Dự thảo luật Thuế VAT sửa đổi đang thiết kế 2 phương án. Thứ nhất, đưa phân bón vào nhóm chịu thuế suất 5%. Thứ hai, giữ nguyên quy định như hiện hành, tức là thuộc đối tượng không chịu thuế.

ẢNH: GIA HÂN

Áp thuế, phân bón sẽ tăng giá

Đại biểu Dương Khắc Mai (Đoàn Đắk Nông) cho rằng, đưa phân bón vào nhóm chịu thuế VAT với mức thuế suất 5% có thể giải quyết bất cập cho doanh nghiệp trong việc hoàn thuế đầu vào. Thế nhưng, chính sách này chắc chắn sẽ làm tăng giá phân bón, tác động đến sản xuất nông nghiệp, đời sống người nông dân.

Ông Mai dẫn báo cáo của Ủy ban Tài chính, Ngân sách, đề cập tới việc áp thuế VAT 5% sẽ có thể giúp doanh nghiệp sản xuất phân bón trong nước giảm giá thành sản phẩm. Nhưng việc kinh doanh của doanh nghiệp vận hành theo thị trường, áp thuế 5% không thể đảm bảo việc giảm giá sản phẩm có diễn ra hay không, "Nhà nước cũng không thể bắt buộc doanh nghiệp làm việc này", ông Mai nói.

Từ phân tích đã nêu, vị đại biểu đoàn Đắk Nông đề nghị giữ nguyên quy định hiện hành. Trường hợp muốn đảm bảo sự hài hòa, ông Mai kiến nghị có thể cân nhắc đưa phân bón vào nhóm chịu thuế suất 0%. Như vậy vừa xử lý bất cập trong việc hoàn thuế VAT đầu vào cho doanh nghiệp, vừa không ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp.

Cùng mối quan tâm, Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Trường Giang dẫn đánh giá của cơ quan soạn thảo, cho thấy nếu áp thuế VAT 5% với phân bón thì sẽ thu được khoảng 5.700 tỉ đồng. Sau khi hoàn thuế cho doanh nghiệp khoảng 1.500 tỉ đồng, Nhà nước thu được khoảng 4.200 tỉ đồng.

Tuy nhiên, ông Giang cho hay một số chuyên gia kinh tế nói với ông rằng, nếu áp thuế suất 5%, gần như tiền thu được sẽ hoàn lại cho doanh nghiệp, chứ ngân sách không thu được con số đã nêu ở trên.

Vị đại biểu đề nghị cần có đánh giá chính xác về việc nếu áp thuế suất VAT 5% với phân bón thì doanh nghiệp được hoàn lại bao nhiêu, ngân sách thu được bao nhiêu, người dân bị ảnh hưởng bao nhiêu.

Vẫn theo ông Giang, VAT là thuế gián thu, "đánh" trực tiếp vào người tiêu dùng. Nếu cho rằng áp thuế VAT với phân bón nhằm giảm giá bán là không hợp lý. "Vừa qua để phục hồi kinh tế, chúng ta cố gắng giảm 2% VAT cho người dân nhằm kích thích tiêu dùng, nhưng nay lại đánh 5% để giảm giá bán, đối với tôi là không thuyết phục", ông Giang nói, đồng thời đề nghị không áp thuế VAT đối với phân bón và các mặt hàng cùng nhóm.

ẢNH: GIA HÂN

Doanh nghiệp sẽ có dư địa giảm giá?

Tham gia cho ý kiến, đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai) thì cho rằng cần có cách nhìn tổng thể, không nên chỉ dựa vào tăng giá hay hạ giá để quyết định việc có nên áp thuế VAT với phân bón hay không.

"Một đất nước phát triển nông nghiệp như Việt Nam mà không có ngành sản xuất phân bón trong nước đàng hoàng, đĩnh đạc, chính sách cứ phải chỉnh lên chỉnh xuống là không được", ông An nói và bày tỏ Việt Nam cần có một ngành sản xuất phân bón hiện đại, bình đẳng với thế giới, không phụ thuộc vào thị trường nhập khẩu. Nếu ngành sản xuất phân bón tốt thì người dân được lợi, sản xuất nông nghiệp được lợi.

Ông An đồng tình với quan điểm của Ủy ban Tài chính, Ngân sách, rằng nếu áp thuế VAT 5% với phân bón thì các doanh nghiệp sản xuất trong nước sẽ có dư địa để giảm giá bán - tức là có cơ hội chứ không phải giảm ngay lập tức. Chính sách này còn tạo cơ hội thu thuế của doanh nghiệp nhập khẩu, do đó cần cân nhắc giữa cái được và cái mất.

"Nếu cứ đi vào câu chuyện tăng giá hay giảm giá sẽ không bao giờ giải quyết được, câu chuyện của ngành sản xuất phân bón vẫn diễn ra như cách đây 10 năm, vẫn phụ thuộc vào thế giới", ông An nói.

Tranh luận về kiến nghị đưa phân bón vào nhóm chịu thuế suất VAT 0%, ông An nói điều này không phù hợp, vì thuế suất 0% chỉ áp dụng cho hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu. Nếu áp dụng cho phân bón thì còn rất nhiều mặt hàng khác, không thể mãi chạy theo như vậy.

Đề cập tới việc sửa đổi luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, ông An kiến nghị xem xét cho các doanh nghiệp sản xuất phân bón được hưởng mức thuế thu nhập doanh nghiệp thấp hơn, vừa khuyến khích sản xuất, vừa có thể tác động đến giá thành sản phẩm đầu ra.