Đại giáo chủ Iran dọa bỏ chế độ tổng thống

Theo Reuters, phát biểu của ông Khamenei có thể được xem như lời khẳng định quyền lực tối cao của mình. Đây đồng thời là một cảnh báo đối với đương kim Tổng thống Mahmoud Ahmadinejad và những người kế nhiệm không được vượt quá quyền hạn. Gần đây, ông Ahmadinejad thường xuyên đối mặt với những lời chỉ trích gay gắt từ các nghị sĩ bảo thủ và giới tăng lữ Hồi giáo. Họ cáo buộc vị tổng thống này đang sử dụng những cố vấn “lầm đường lạc lối” và có ý định làm suy yếu vai trò của giới tăng lữ, kể cả ông Khamenei.

Giữa Tổng thống Ahmadinejad (trái) và Đại giáo chủ Khamenei đang có mâu thuẫn? - Ảnh: AFP/Reuters

Đại giáo chủ Iran đưa ra ý kiến trên trong một bài phát biểu với sinh viên đại học ở miền tây Iran ngày 16.10. Ông nói: “Hệ thống chính trị hiện tại của chúng ta dựa trên tổng thống được người dân bầu trực tiếp. Nhưng một ngày nào đó, nếu thấy rằng nên để Quốc hội chọn ra các quan chức hành pháp thì chúng ta sẽ thay đổi cơ cấu hiện tại”. Ông Khamenei cũng khẳng định bất cứ thay đổi nào cũng phải dựa trên các nguyên tắc Hồi giáo và phù hợp với những giá trị của Hiến pháp.

Tổng thống Ahmadinejad được ông Khamenei ủng hộ trong những tranh cãi sau kỳ bầu cử năm 2009. Tuy nhiên, Reuters dẫn lời giới phân tích nhận định chia rẽ giữa hai người xuất hiện vào tháng 4 năm nay khi Đại giáo chủ Iran phủ quyết việc ông Ahmadinejad bãi nhiệm một số quan chức thân cận với ông Khamenei. Từ đó, giới nghị sĩ bảo thủ, vốn chiếm đa số trong Quốc hội, thường xuyên chỉ trích tổng thống. Cơ quan tư pháp cũng đã điều tra nhiều đồng minh của ông Ahmadinejad về các cáo buộc tham nhũng, làm suy yếu vị thế của ông trước cuộc bầu cử quốc hội tháng 3.2012 và kỳ bầu cử tổng thống năm 2013.

Iran muốn gặp nghi can trong âm mưu ám sát Đại giáo chủ Khamenei ngày 16.10 tuyên bố Iran sẽ phản ứng mạnh với bất kỳ “hành động sai trái” nào từ Mỹ xung quanh vụ Tehran bị cáo buộc đứng sau âm mưu ám sát Đại sứ Ả Rập Xê Út tại Washington. Chính phủ Iran cũng gửi thư cho phía Mỹ để yêu cầu được tiếp xúc với Mansour Arbasiar, công dân Mỹ gốc Iran bị bắt trong nghi án nói trên. “Bất kỳ trì hoãn nào trong vấn đề này là trái với luật lệ quốc tế”, AFP dẫn lời một quan chức ngoại giao Iran nói. Cũng trong ngày 16.10, báo The New York Times loan tin Mỹ đang gây sức ép đòi Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế công bố những dữ liệu bí mật cho thấy Iran đang nghiên cứu chế tạo vũ khí hạt nhân nhằm tăng cường cô lập nước này.

Trùng Quang