Đảo quốc Palau nhận 17 nghi phạm khủng bố từ Mỹ

Chi tiết về thỏa thuận bao gồm khoản tiền mà Washington trả cho Palau chưa được công bố, cho dù có tin nói rằng, Mỹ sẽ viện trợ cho Palau đến 200 triệu USD.

Đây là một “tin mừng” với chính phủ của ông Barack Obama, vì kể từ sau khi nhậm chức Tổng thống Hoa Kỳ, một trong những cam kết đầu tiên mà ông Obama muốn thực hiện là việc đóng cửa nhà tù quân sự Guantanamo, nơi giam giữ những nghi phạm khủng bố được bắt giữ ở nhiều nơi, nhất là ở Afghanistan và Iraq. Tuy nhiên, việc khó khăn nhất cho Washington là thuyết phục các quốc gia khác nhận khoảng 250 nghi phạm còn bị giam giữ ở đây, trong khi việc đưa họ vào các tiểu bang của Hoa Kỳ bị người dân phản đối vì lý do an ninh.

Theo hồ sơ của Hoa Kỳ thì 17 người này đã nhận vũ khí và được huấn luyện ở Afghanistan nhằm chống lại chính quyền Bắc Kinh (Trung Quốc). Họ đã bị bắt ở Afghanistan và bị đưa về giam giữ ở Guantanamo. Số phận của 17 người này là một trong những vấn đề nhức đầu cho chính phủ Obama. Chỉ mới cách đây mấy ngày, phía hành pháp Hoa Kỳ đã quả quyết trước Tối cao Pháp viện nước này là những người Uighur không có quyền đặt chân đến lục địa nước Mỹ, cho dù hồi mùa Thu năm ngoái, một thẩm phán liên bang đã ra án lệnh đem họ về lãnh thổ Hoa Kỳ và phóng thích lập tức. Như vậy, đối với Mỹ thì rõ ràng là những người Uighur này vô tội, nhưng họ vẫn tiếp tục bị giam giữ ở Guantanamo.

Trung Quốc đã cáo buộc những người Uighur này có hành động khủng bố và yêu cầu cho dẫn độ, nhưng phía Mỹ từ chối vì e ngại rằng, nếu trả về Trung Quốc, họ sẽ bị ngược đãi. Việc khó khăn cho chính quyền Washington là tìm cho ra quốc gia nào chấp nhận cho những người Uighur này tái định cư. Hồi năm 2006, một quốc gia Hồi giáo ở châu u là Albania đã đồng ý nhận 4 người trong số này, nhưng sau đó phải rút lui vì áp lực của Bắc Kinh.

Chính quyền của Tổng thống Obama đang tìm cách giải tỏa số tù nhân ở Guantanamo để có thể đóng cửa nhà tù theo dự kiến vào đầu năm 2010. Hoa Kỳ đã thương thảo với nhiều nước và nhờ họ thâu nhận những người này, nhưng đa số các nước đều e dè.

Những nghi phạm bị giam tại nhà tù Guantanamo với biểu ngữ “Chúng tôi muốn tự do” - ảnh AFP

Trong thông cáo báo chí công bố ngày hôm qua (10.6), Tổng thống Palau, ông Johnson Toribiong nói là ông rất vinh dự và tự hào khi Hoa Kỳ đã yêu cầu Palau trợ giúp trong một nhiệm vụ quan trọng như thế. Ông nói là quốc gia của ông đón nhận những người thực ra không phải là “chiến binh thù địch” với Mỹ và đây là một cử chỉ nhân đạo, chứ không liên quan gì đến Hiệp ước Quan hệ tự do (Compact of Free Association) mà quốc gia của ông muốn ký kết với Hoa Kỳ từ 15 năm nay. Hồi cuối tuần trước, một phái đoàn Hoa Kỳ do Đặc sứ Dan Fried dẫn đầu đã đến Palau gặp gỡ Tổng thống nước này để đặt vấn đề. Sau đó, Ngoại trưởng Hillary Clinton cũng đã gửi thư cho Tổng thống Toribiong nhờ hỗ trợ.

Palau, tên chính thức là Cộng hòa Palau (Republic of Palau), một đảo quốc ở Nam Thái Bình Dương gồm nhiều đảo nhỏ, nằm cách Philippines khoảng 800km về phía Đông, là một trong những quốc gia trẻ và nhỏ nhất thế giới. Nước Cộng hòa này mới độc lập từ năm 1994 mà trước đó được Liên Hiệp Quốc giao quyền ủy trị cho Hoa Kỳ. Palau có diện tích chỉ 459km2, dân số gần 21.000 người.

Palau có quan hệ mật thiết với Hoa Kỳ kể từ khi độc lập và trông cậy vào viện trợ cũng như quốc phòng do Hoa Kỳ cung cấp. Nhờ vậy, và dựa vào địa thế là nơi du lịch nổi tiếng ở Thái Bình Dương nên thu nhập bình quân đầu người của cư dân Palau lên đến khoảng 10.000 USD/năm.

Việc tiểu quốc này tiếp nhận tù nhân Guantanamo là tin mừng cho Hoa Kỳ, nhưng với những người Uighur thì trước mắt đầy khó khăn khi đột nhiên, họ được đưa tới một nơi xa lạ nằm giữa Thái Bình Dương mênh mông mà vấn đề việc làm và ngôn ngữ là những trở ngại lớn nhất.

Tuyết Linh