Đào vàng trái phép đe dọa công trình thủy lợi

Nạn đào vàng trái phép bằng thuốc nổ trên núi Hòn Hàn ở thôn Thành An, xã Sơn Thành Đông, H.Tây Hòa (Phú Yên) đã đe dọa đến sự an toàn của công trình thủy lợi Đồng Cam - hệ thống thủy lợi phục vụ nước tưới cho vựa lúa lớn nhất miền Trung.

Những hầm vàng trái phép trên núi Hòn Hàn - Ảnh: Đức Huy

Công trình thủy lợi Đồng Cam xây dựng cách đây hơn 80 năm để phục vụ tưới tiêu cho hơn 28.000 ha lúa của các huyện Tây Hòa, Đông Hòa, Phú Hòa và TP.Tuy Hòa. Công trình nằm ngay dưới chân núi Hòn Hàn. Thế nhưng thời gian gần đây, nạn đào đãi vàng trái phép đã băm nát hơn 5 ha rừng với hàng chục hầm vàng sâu hun hút với các cửa thoát hiểm dọc ngang chằng chịt như địa đạo. 

Một nhân viên bảo vệ công trình thủy lợi Đồng Cam cho biết, hằng ngày có hơn 40 người ở các tỉnh phía bắc và một số người dân địa phương vào Hòn Hàn đào vàng trái phép. Họ sử dụng hóa chất, thuốc nổ để khai thác vàng, làm ảnh hưởng đến môi trường xung quanh. “Chúng tôi biết nhưng không dám ngăn cản, vì không đủ lực lượng và sợ bị trả thù”, một nhân viên bảo vệ đề nghị giấu tên nói.

Theo phản ánh của lực lượng bảo vệ công trình thủy lợi Đồng Cam, thời gian nổ mìn khai thác vàng là từ 9 - 10 giờ 30 sáng và từ 21 - 23 giờ tối hằng ngày, mỗi đợt nổ từ 5 - 7 lần bằng thuốc nổ TNT. Ông Trần Tiến Anh, Giám đốc Công ty thủy nông Đồng Cam bức xúc: “Tình trạng dùng thuốc nổ khai thác vàng trái phép ở Hòn Hàn với quy mô lớn cả ngày lẫn đêm đã làm ảnh hưởng đến môi trường, có nguy cơ sạt lở núi và đe dọa đến công trình thủy lợi Đồng Cam. Bởi núi Hòn Hàn có độ dốc cao, nằm sát đập nên khi xảy ra mưa lũ sẽ khiến đất đá trên núi ập xuống, lấp cả đập Đồng Cam và uy hiếp nguồn nước tưới cho hơn 28.000 ha lúa”.

 Chuyện đào vàng trái phép đã diễn ra nhiều năm nay, chính quyền địa phương đã nhiều lần truy quét, phá sập hầm vàng nhưng sau khi lực lượng chức năng rút đi thì đâu lại vào đó. Ông Thái An Nam, Phó chủ tịch UBND xã Sơn Thành Đông, cho biết: “Chúng tôi đã tổ chức truy quét nhiều lần nhưng vẫn không thể ngăn chặn nổi. Mỗi lần truy quét đều phá sập hầm, nhưng sau đó họ quay trở lại khai thác với mức độ nghiêm trọng hơn. Khi lực lượng phát hiện tổ chức đi kiểm tra thì các đối tượng chạy trốn tại các vùng giáp ranh thuộc địa phận xã Sơn Thành Tây nên rất khó quản lý”. 

Đức Huy