Dấu chấm hỏi pháp lý

Vụ án liên quan đến Nguyễn Văn Đạt (68 tuổi), người sẽ được TAND TP.HCM xét xử phúc thẩm lần hai vào ngày 30.1.2024 về tội "vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ" do có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm cho thấy sự thiếu nhất quán trong cách tiếp cận chứng cứ giữa các cấp tòa án và Viện KSND, kể cả Viện KSND cấp trên và Viện KSND cấp dưới.

Vụ án này không chỉ phản ánh những khó khăn trong quá trình thụ lý các vụ án phức tạp, mà còn cho thấy tầm quan trọng của việc cần có hướng dẫn pháp lý rõ ràng, đồng bộ để tránh mâu thuẫn và ý kiến khác nhau giữa các cơ quan tố tụng trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử.

Xét về mặt pháp lý, vụ tai nạn giao thông gây chết người liên quan đến ông Đạt cùng với những người khác như Cao Trường Sơn và Nguyễn Đức Trịnh đặt ra nhiều câu hỏi về trách nhiệm hình sự trong các vụ tai nạn giao thông. Ông Sơn, Trịnh có phải chịu trách nhiệm pháp lý hay không vẫn đang là "dấu chấm hỏi pháp lý"… Tuy vậy, cho thấy có sự không thống nhất về quan điểm truy tố giữa Viện KSND TP.HCM và Viện KSND Q.5…

Trong khi đó, theo thống kê tai nạn giao thông trong năm 2023 ở Việt Nam, trong 11 tháng, cả nước ghi nhận 11.776 vụ tai nạn giao thông, làm chết 6.381 người và bị thương 8.488 người, trong số đó, không ít người gây ra các vụ tai nạn bị điều tra, truy tố, xét xử.

Điều này càng cho thấy cần một hệ thống pháp luật rõ ràng và đồng bộ để xử lý các vụ án về tai nạn giao thông. Với mức độ tai nạn giao thông nghiêm trọng và thường xuyên kể trên, thiếu thống nhất về quan điểm xử lý vụ án không chỉ gây ra chậm trễ mà còn có nguy cơ gây ra bất công trong xử lý các vụ án.

Người viết cho rằng cần thiết xem xét vụ án kể trên như một nguồn án lệ. Án lệ không chỉ giúp định hình cách xử lý các vụ án tương tự trong tương lai mà còn tạo ra hệ thống tư pháp minh bạch và đáng tin cậy, giúp giảm thiểu chồng chéo và mâu thuẫn trong các quyết định pháp lý.

Vụ án liên quan đến ông Đạt không chỉ là trường hợp cá biệt mà còn là minh chứng cho thấy cần thiết phải có những thay đổi một cách hệ thống trong tiếp cận pháp luật tại Việt Nam.