Đời sống Cộng đồng

Dấu xưa quyền quý trong ngôi nhà cổ 131 năm của quan Đốc phủ sứ

Phạm Hữu - phamhauhuu@gmail.com

09/12/2025 05:45 GMT+7

Tồn tại suốt hơn một thế kỷ, ngôi nhà cổ của Đốc phủ sứ Nguyễn Văn Kiên ở Tây Ninh vẫn giữ nguyên vẻ trang nghiêm, tinh xảo. Mỗi đường chạm trổ, mái ngói, cột gỗ nơi đây như kể lại câu chuyện về một giai đoạn thịnh vượng xưa.

Nhà cổ của Đốc phủ sứ Nguyễn Văn Kiên, hiện tọa lạc trên đường Phan Chu Trinh, phường Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh. Ông Nguyễn Văn Kiên (1854 – 1914) là người miền Trung vào Nam bộ sinh sống và từng giữ chức Đốc phủ sứ, một quan chức lớn thời pháp thuộc. Ngôi nhà cổ được xây dựng vào những năm 1894, đến nay đã hơn 130 năm tuổi, đang thuộc sở hữu của gia đình anh Nguyễn Anh Kiệt, cháu đời thứ 5 của chủ nhân căn nhà.

Ngôi nhà được ông Nguyễn Văn Kiên xây dựng, tồn tại cho đến ngày nay với lối kiến trúc độc đáo, mang nét cổ kính trang nghiêm, thể hiện tính phóng khoáng trang nhã. Đây là lối kiến trúc giao thời giữa hai thế kỷ 19 - 20 của tầng lớp cư dân giàu có, quan lại ở miền Đông Nam bộ nói chung, Tây Ninh nói riêng.

Ngôi nhà rộng 12 m, dài 20 m, gồm một trệt và một gác lửng với nhiều gian phòng cho nhiều thế hệ sinh sống. Từng cột, kèo, vách, gác lửng cho đến bàn thờ được làm hoàn toàn bằng các loại gỗ quý.

Tổng thể căn nhà được xây theo kiểu rường Nam bộ nhưng có gác lửng. Cửa ra vào giang chính dù đã ngả màu theo năm tháng nhưng vẫn còn cứng cáp, khít từng khung gỗ ghép vào nhau. Ngay phía trên cửa là những bức phù điêu rồng bay, phượng múa, cây cỏ, hoa lá được chạm khắc thủ công một cách kỳ công, tinh xảo.

Dấu xưa quyền quý trong ngôi nhà cổ 131 năm của quan Đốc phủ sứ - Ảnh 1. — Ngôi nhà cổ của quan Đốc phủ sứ Nguyễn Văn Kiên được xây dựng vào những năm 1894, đến nay đã hơn 130 năm tuổi

Dấu xưa quyền quý trong ngôi nhà cổ 131 năm của quan Đốc phủ sứ - Ảnh 2. — Nhà xây với lối kiến trúc độc đáo, mang nét cổ kính trang nghiêm, thể hiện tính phóng khoáng trang nhã. Đây là lối kiến trúc giao thời giữa hai thế kỷ 19 - 20 của tầng lớp cư dân giàu có, quan lại ở miền Đông Nam bộ

Dấu xưa quyền quý trong ngôi nhà cổ 131 năm của quan Đốc phủ sứ - Ảnh 3. — Ngôi nhà rộng 12 m, dài 20 m, gồm một trệt và một gác lửng với nhiều gian phòng cho nhiều thế hệ sinh sống

- Ảnh 4. — Khu vực cửa chính của ngôi nhà. Cửa ra vào gian chính dù đã ngả màu theo năm tháng nhưng vẫn còn cứng cáp, khít từng khung gỗ ghép vào nhau. Ngay phía trên cửa là những bước phù điêu rồng bay, phượng múa, cây cỏ, hoa lá được chạm khắc thủ công một cách kỳ công, tinh xảo

- Ảnh 5. — Hàng ba, nơi tiếp giáp giữa sân và cửa chính. Phía hàng ba có hàng cột gỗ, là trụ đỡ cho mái ngói kéo dài ra đến sân nhà

Dấu xưa quyền quý trong ngôi nhà cổ 131 năm của quan Đốc phủ sứ - Ảnh 6. — Ở gian phòng khách, nổi bật nhất là 2 hàng câu đối bằng chữ Hán được chạm trổ tinh vi. Chính giữa gian nhà là bàn thờ Đốc phủ sứ Nguyễn Văn Kiên. Phía trước bàn thờ Đốc phủ sứ là bộ bát bửu, 8 loại binh khí thời xưa hay dùng để trang trí

Hai bên ở gian chính còn có bàn thờ của các thế hệ đời sau. Ngoài ra còn có bộ ván ngựa dày 10 cm ở 2 bên, các bàn ghế nhỏ để tiếp khách, tủ thờ, tấm phản hay tranh liễu treo trên tường, thậm chí là những vật dụng hiện đại chỉ có thể thấy trong các gia đình khá giả thời Pháp xưa như máy hát đĩa bằng đồng, điện thoại quay số và máy đánh chữ kiểu cũ cũng vẫn còn được lưu giữ tại đây

ẢNH: PHẠM HỮU