Để nhà ở xã hội đến đúng người cần

Như Thanh Niên đã đưa tin, trong cuộc họp báo thường kỳ Chính phủ chiều 3.6, trả lời câu hỏi của báo chí về việc có thông tin nhà ở xã hội (NOXH) được bán "sai đối tượng thụ hưởng", Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết đã có văn bản gửi UBND các tỉnh đề nghị làm rõ, báo cáo Bộ Xây dựng.

Lê Quân

Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cũng cho biết luật Nhà ở 2014 đã quy định rất rõ về đối tượng, điều kiện mua NOXH. Tuy nhiên, thời gian qua, nhiều phương tiện thông tin đại chúng phản ánh hiện tượng một số người lợi dụng chính sách NOXH để trung gian "cò mồi", mua bán trục lợi.

Ông Sinh khẳng định trong thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục phối hợp với các địa phương tăng cường việc thanh tra, kiểm tra, từng bước chấn chỉnh việc thực hiện các quy định pháp luật về nhà ở, trong đó có NOXH. Đồng thời, lãnh đạo Bộ Xây dựng khuyến cáo người dân nếu đạt điều kiện mua NOXH cần liên hệ trực tiếp với chủ đầu tư hoặc truy cập vào cổng thông tin của các sở xây dựng để nắm bắt thông tin chính thống, tuyệt đối không thông qua "dịch vụ".

Chặn trục lợi

Pháp luật đã quy định rất rõ về điều kiện thụ hưởng chính sách NOXH, đồng thời mỗi hộ gia đình, cá nhân chỉ được giải quyết hỗ trợ mua NOXH một lần. Tuy vậy, các thông tin rao bán suất mua, sang nhượng căn hộ dự án NOXH vẫn xuất hiện khiến nhiều bạn đọc (BĐ) lo ngại về "NOXH sai đối tượng". BĐ Jennynguyen nêu ý kiến: "Để tránh tình trạng NOXH không đến được đúng người cần, nên quy định NOXH không được mua đi bán lại. Khi người thụ hưởng hỗ trợ không còn nhu cầu ở nữa thì bán lại cho nhà nước. Nhà nước sẽ chuyển bán cho người có đơn xin mua theo đúng điều kiện".

Để ngăn chặn hiệu quả các trường hợp trục lợi trên chính sách NOXH, BĐ Lê Đức Tuyên phân tích: "NOXH cân nhắc xây dựng diện tích nhỏ để giảm giá thành thì người thu nhập thấp mới mua được. Còn nếu giá thành cao sẽ xảy ra vấn đề: Người đủ điều kiện nhưng không đủ tiền sẽ chấp nhận đứng tên mua giúp, lấy chênh lệch; người không đủ điều kiện nhưng đủ tiền lại mua đầu tư, sau đó nâng cấp để ở hoặc cho thuê. Như vậy mục đích xây nhà cho người nghèo của nhà nước khó đạt được".

Nhiều BĐ cũng lưu ý đến thực tế một số khu NOXH "ô tô đậu kín dọc đường, còn cư dân có bao nhiêu phần trăm là người thu nhập thấp thì chưa ai điều tra, khảo sát". Nhận xét về thực tế trên, BĐ Dương Văn Tuấn cho biết: "Tôi tán thành phải thêm ràng buộc người được hỗ trợ không được bán, sang nhượng hoặc cho thuê NOXH. Đồng thời, sau mỗi đợt triển khai NOXH, phải có kiểm tra và xử lý nghiêm, phát hiện sai phạm, vi phạm, thậm chí phải thu hồi, phạt nặng thì mới được. Chứ cứ để các "hộ nghèo, hộ khó khăn" được mua NOXH lại than vãn "không có chỗ đậu xe hơi" thì kỳ lắm". Tán thành, BĐ Andy Quách góp ý thêm: "Nhà nước cũng nên làm một cuộc tổng kiểm tra xem chủ hiện tại của NOXH là chủ đời thứ mấy rồi, quá trình sang nhượng diễn ra như thế nào, để tránh bị trục lợi".

Chọn đúng người cần

Nhắc đến câu chuyện hàng trăm, hàng ngàn người xếp hàng bốc thăm suất mua NOXH thời gian qua, nhiều BĐ nhận xét nhu cầu về NOXH hiện nay là rất lớn. Tuy nhiên, cũng có không ít BĐ cho rằng hình thức "bốc thăm" này là chưa hợp lý. BĐ khainguyen09175 bức xúc: "NOXH là nhà dành cho người thu nhập thấp. Tiêu chuẩn đã rõ, nếu số căn hộ phát ra thấp hơn nhu cầu, thì chỉ cần khoanh lại tiêu chuẩn cho hợp lý, tùy từng dự án. Đằng này lại tổ chức bốc thăm". BĐ Tường Nguyễn Khánh cũng nhận xét: "Có gì khó. Vào thẳng cơ quan nơi người lao động đang công tác, sản xuất, lấy danh sách hợp đồng, xác nhận nơi cư trú".

BĐ Hữu Phước cho rằng với các trường hợp mua NOXH mà không ở, lại đi cho thuê, thì chắc chắn họ chưa phải là đối tượng cần nơi ở. Như vậy, mục đích hướng tới của mô hình NOXH đã bị xô lệch. Làm cách nào để việc chọn đúng người, đúng đối tượng thụ hưởng hỗ trợ NOXH càng ngày càng thông suốt? Cũng BĐ Hữu Phước đưa ra câu trả lời: "Cái này cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, bắt đầu từ phê duyệt hồ sơ, thậm chí các chính quyền địa phương, cơ sở cũng phải vào cuộc thẩm định, giới thiệu...".