Đèn pha ô tô, tài xế Việt cần biết khi nâng cấp

Nâng cấp hệ thống đèn pha chiếu sáng đang trở thành một trào lưu mới với những người sử dụng ô tô. Ngoài chức năng chiếu sáng hỗ trợ tầm quan sát cho người lái, đèn ô tô còn có vai trò “làm đẹp” tạo nên phong cách cho chiếc xe.

Nâng cấp đèn pha chiếu sáng đang trở thành trào lưu mới của người dùng ô tô

Hiện tại, cuộc chạy đua về công nghệ đèn chiếu sáng giữa các nhà sản xuất ô tô trên thế giới đang mang đến cho người tiêu dùng rất nhiều lựa chọn khi muốn nâng cấp đèn pha ô tô. Trong đó, phổ biến nhất là công nghệ đèn Halogen, đèn Xenon, đèn LED và đèn pha Laser. Nhiều người sử dụng ô tô thường quan niệm, công nghệ đèn càng tối tân, càng đắt tiền thì hiệu quả mang càng cao. Tuy nhiên, thực tế loại đèn nào cũng có những thế mạnh và hạn chế. Chính vì vậy, người sử dụng ô tô cần nắm rõ các thông số, đặc điểm riêng của từng loại đèn để lựa chọn phù hợp khi muốn nâng cấp hệ thống đèn pha trên xe của mình.

“Thông số quan trọng của đèn là nhiệt độ màu Kelvin (độ K) và quang thông (Lumen). Trong đó, nhiệt độ màu cho biết ánh sáng từ đèn có màu gì, còn quang thông sẽ biểu thị công suất phát sáng của đèn”, anh Nguyễn Minh Thi, Giám đốc dịch vụ Volkswagen VN cho biết.

Một số mẫu ô tô tại VN hiện nay được trang bị đèn LED tiêu chuẩn

Đèn Halogen là loại đèn phổ biến nhất trên các mẫu xe ô tô phổ thông hiện nay. Loại đèn này sử dụng dây tóc vonfram, được đốt đến 2.500 độ C để tạo ra ánh sáng. Ngoài ra trong bóng đèn còn được bổ sung thêm một số loại khí như argon, nitơ nhằm tăng hiệu quả chiếu sáng. Với nhiệt độ màu khoảng 3.500 độ K, đèn Halogen cho ánh sáng vàng. Loại đèn này có ưu điểm chiếu sáng khá tốt khi đi qua các khu vực có sương mù hoặc trời mưa to.

Đèn Halogen lắp trên mẫu Hyundai Grand i10

Tuy nhiên, so với các loại đèn khác, đèn Halogen tỏa nhiệt lớn, tiêu tốn nhiều điện năng, nhưng hiệu quả phát sáng lại không cao. Tuổi thọ trung bình của loại đèn này là 1.000 giờ.

Ra đời từ năm 1991, nhưng những năm gần đây đèn Xenon mới được sử dụng phổ biến ở các dòng xe hạng trung. Cấu tạo của đèn gồm thấu kính làm từ thủy tinh thạch anh, có nhiệm vụ phân phối đều ánh sáng ra trước đầu xe. Phía sau thấu kính là bóng đèn chứa khí xenon sẽ phát sáng khi có dòng điện đi qua. Đèn Xenon tạo ra ánh sáng mạnh gấp 2 - 3 lần đèn Halogen, nhiệt độ màu từ 4.300 - 5.500 độ K cho ra ánh sáng trắng, gần với ánh sáng mặt trời. Vì vậy, với các xe sử dụng loại đèn này tầm nhìn của người lái luôn được cải thiện tốt.

Đèn Xenon tạo ra ánh sáng mạnh gấp 2 - 3 lần đèn Halogen

Tuy nhiên, chi phí sản xuất cũng như bảo dưỡng đèn Xenon khá cao khi được cấu tạo từ nhiều bộ phận như thấu kính hội tụ, bóng xenon và ballast ổn định điện áp. Đây chính là lý do làm hạn chế sự xuất hiện của bóng Xenon trên nhiều dòng xe. Bên cạnh đó, đèn Xenon có thời gian phát sáng khá chậm, khi vừa bật đèn, ánh sáng sẽ có màu xanh, sau đó đèn mất khoảng 3 - 5 giây để chuyển sang màu trắng và đạt cường độ sáng cao nhất. Độ chói của loại đèn này cũng dễ cản trở xe đi ngược chiều.

Người dùng ô tô vẫn quen gọi đèn LED nhưng thực chất không phải ai cũng hiểu về loại đèn này. LED thực chất là những chữ cái viết tắt của cụm từ “Light-Emitting Diode” được hiểu là “các đi-ốt bức xạ ánh sáng”.

Nhà sản xuất có thể chế tạo đèn LED với nhiều hình dạng khác

Loại đèn này sử dụng những con chip bán dẫn có kích thước chỉ vài milimet. Chuyển động của các điện tử sinh ra bức xạ ánh sáng với nhiều màu khác nhau tùy vào chất trong chíp bán dẫn. Vì vậy, các nhà sản xuất có thể chế tạo đèn LED với nhiều hình dạng khác nhau để tăng tính thẩm mĩ những vẫn đảm bảo khả năng chiếu sáng của xe. Nhiệt độ màu của đèn LED đạt mức 5.000 - 6.300 độ K cho ánh sáng trắng, độ sáng có thể đạt gần 10.000 Lumen, thông số này gấp đôi so với đèn Xenon.

Đèn pha LED trên xe Mercedes-Benz sử dụng gần 1.000 chip bán dẫn để phát sáng

Đèn LED có ưu điểm phát sáng nhanh, không tiêu tốn nhiều năng lượng để kích hoạt. Tuy nhiên, loại đèn này lại tỏa nhiệt rất lớn dễ làm tăng nhiệt độ của chip bán dẫn ảnh hưởng đến các chi tiết lân cận. Vì vậy, đèn LED thường được chế tạo kèm theo hệ thống làm mát, khiến chi phí, giá thành bị đẩy lân cao.

Đây là loại đèn hiện đại nhất và đắt đỏ bậc nhất hiện nay, cường độ ánh sáng của đèn Laser có khả năng chiếu xa lên đến 600m so với cự ly 300m của đèn LED, nhưng chỉ dùng hơn một nửa lượng điện tiêu thụ so với LED. Về cấu tạo, mặc dù nó được gọi là đèn Laser nhưng tia Laser lại không có khả năng soi sáng vật thể. Thay vào đó, tia laser sẽ chiếu vào thấu kính chứa khí phốt pho vàng, khí này sẽ phát ra luồng ánh sáng mang màu trắng xanh khi bị ánh sáng Laser kích thích.

Công nghệ đèn Laser trang bị trên xe Audi

Nhược điểm của đèn laser là không có chế độ pha (high beam), vì vậy hệ thống đèn Laser cần được hỗ trợ thêm bởi đèn Bi-Xenon hoặc đèn LED, khi người lái có nhu cầu “nháy pha”. Bên cạnh đó, loại đèn này tỏa nhiệt rất lớn. Giá thành của đèn Laser khá đắt đỏ vì vậy chỉ có một số mẫu xe như BMW i8, Audi R8 LMX hay BMW 7 series… mới lắp đặt loại đèn này.