Đi chợ Việt bên Úc

Rau đắt hơn thịt

Trong tiệm phở An ở ngoại ô Sydney trên đất Úc có treo bảng giá cho thực khách gọi ăn thêm: chén bò tái 0,5 đô la Úc (AUD), củ hành ngâm dấm 1 AUD, ngò gai 1,5 AUD. Bảng giá này nói lên một điều nghe có vẻ phi lý là rau đắt hơn thịt. Không riêng gì nước Úc, rau sống ở các chợ Việt trên đất Mỹ, châu Âu cũng đắt đỏ như nhau. Tại sao? Câu trả lời là vì rất nhiều thứ rau theo khẩu vị của người Việt không trồng được ở xứ người. Xứ càng lạnh càng không trồng được, đành phải nhập khẩu.

Hãy làm một chuyến tham quan khu chợ Việt ở Bankstown, ngoại ô Sydney, bạn sẽ thấy nơi đây chẳng thiếu thứ gì. Nói cách khác, ở VN có thứ gì, ở đây có thứ đó. Chỉ có điều khác biệt cơ bản là giá cả nhiều loại rau - củ - quả “nhìn thấy chóng mặt”. Ví dụ như trái đậu bắp chẳng hạn, ở VN chỉ cần bỏ ra vài ngàn đồng là đủ cho cả nhà ăn, nhưng ở Úc có giá 10,99 AUD/kg (quy ra tiền Việt khoảng 170.000 đồng/kg, tính theo tỷ giá 16.000 đồng/AUD). Trái thanh long trong nước có thời rớt giá thê thảm, bán vài trăm đồng/trái chẳng ai mua, vậy mà ở Úc giá của nó 120.000 đồng/kg. Trái ổi cũng vậy. Ở VN ổi được xếp vào loại “trái cây bình dân”, ở Úc giá khoảng 100.000 đồng/kg. Có một nghịch lý là sầu riêng (trái cây “quý tộc”) và đu đủ chín (trái cây “thường dân”) có giá bằng nhau: khoảng 65.000 đồng/kg. Ở VN, nếu chi cùng một số tiền để ăn 1 trong 2 loại: sầu riêng hoặc đu đủ, bạn chọn trái nào?

Trong đám tiệc ở VN, người ta thường tráng miệng bằng nho ngoại cho nó sang, chứ chẳng ai liều mạng đãi khách bằng đu đủ cả. Vậy mà trái nho ở Úc chỉ có giá trung bình khoảng 50.000 đồng/kg, nhập vào VN mới tăng lên gấp 3, 4 lần. Nói vui, đám tiệc ở Úc mà đãi món tráng miệng bằng nho là… tầm thường, đãi đu đủ hoặc mãng cầu (trái na) mới đúng dân chơi. Trái na giá khoảng 150.000 đồng/kg.

Cửa hàng hải sản và rau ở Bankstown - Ảnh: Đoàn Xuân Hải

Đại đa số Việt kiều sống ở Sydney đều có quê ở miền Nam VN, do đó bà con rất thích ăn cơm có món canh chua cá lóc. Món này ở VN, nói thật, cũng là món tầm thường. Cá lóc nói riêng và cá da trơn (catfish) nói chung ở VN nhiều vô số kể, giá khá “mềm”, xuất khẩu ào ào. VN chiếm khoảng 1/3 thị phần xuất khẩu cá da trơn vào Úc dưới dạng filet, không xương, được bày bán với giá khoảng 200.000 đồng/kg. Vì dưới dạng filet cho nên những ai ghiền ăn cái đầu và bộ đồ lòng cá lóc đành phải ngậm ngùi vì những thứ này đã được các nhà máy chế biến ở VN tách ra, coi như đồ phế thải. Những thứ rau quả nấu chung với canh chua cá lóc như: thơm, bạc hà, giá, ngò ôm, ngò gai, đậu bắp, cà chua… ở xứ ta nhiều như… cỏ dại, không có gì phải bận tâm. Thế nhưng ở hải ngoại, như nước Úc chẳng hạn, muốn xơi món này quả là không đơn giản chút nào vì, như những thứ rau vừa liệt kê, chỉ có trái thơm và cà chua là dễ mua mà giá lại mềm, còn lại rất hiếm và đắt đỏ. Nói đến những thứ rau nấu canh chua cá lóc, chợt nhớ đến món nghêu hấp sả. Cây sả ở VN được trồng khắp mọi miền đất nước, cắm xuống đất là lên, phát triển nhanh như… lau sậy, vậy mà không hiểu sao ở chợ Bankstown người ta bán đến 170.000 đồng/kg, ngang giá với đậu bắp. Ai thèm món nghêu hấp sả hoặc đậu bắp luộc chấm chao chắc phải suy tính dữ lắm. Nhưng cây sả và đậu bắp vẫn chưa phải đắt nhất, củ gừng mới thuộc hàng top: giá khoảng 250.000 đồng/kg. Tết đến xuân về, gia đình nào muốn làm món mứt gừng đãi khách chắc phải tốn bộn bạc.

Nước Úc rất coi trọng an toàn vệ sinh thực phẩm, do đó lương thực - thực phẩm bày bán ở chợ đều rất hợp vệ sinh, đặt trên kệ. Những cửa hàng bán hải sản và thịt sống ở Bankstown (và những nơi khác cũng vậy) đều có tủ mát để trưng bày hoặc ướp nước đá, trừ một vài loại cá, cua biển còn sống. Chính vì vậy, khi bước vào những gian hàng này, bạn sẽ không ngửi thấy mùi tanh.

Ở các thành phố lớn của VN, thỉnh thoảng bạn nghe thấy người bán hàng rao: “Bắp luộc đây, mười ngàn ba trái!”. Chợ Việt ở Bankstown cũng có bắp luộc nhưng không phải nguyên trái còn vỏ như VN mà dưới dạng đóng gói, hút chân không, 3 trái/gói, ghi hẳn hoi PRODUCT OF VIETNAM, giá 50.000 đồng. Khoai mì luộc cũng có, cũng đóng gói hút chân không, giá nhỉnh hơn một chút: 56.000 đồng/kg. Nghĩ vui, với 56.000 đồng, ở VN có thể mua một số lượng khoai mì đủ cho… cả tổ dân phố xơi.

Tất nhiên, thu nhập kiểu nào thì giá sinh hoạt kiểu ấy. Thu nhập kiểu Úc thì giá cả phải… Australia thôi! Chứ thu nhập ba cọc ba đồng kiểu VN mà chi tiêu theo thời giá kiểu Úc chắc sống được vài ngày. Nói đâu xa, ăn tô phở chẳng hạn. Phở ở VN giá trung bình 30.000 đồng/tô, ở Úc khoảng 200.000 đồng/tô. Tiệm phở An ở Bankstown mà tôi có dịp đến ăn sáng được kiều bào xếp hạng phở ngon nhất thế giới. Tôi đã có dịp thưởng thức món phở ở Pháp, Mỹ rồi nên cũng đồng tình. Ăn phở ở hải ngoại mà kêu tô lớn chắc chắn sẽ… hối hận, vì không tài nào xơi hết tô. Úc có nền chăn nuôi gia súc tiên tiến, cho nên thịt bò rất ngon, giá cũng dễ chịu. Kêu thêm chén tái trong tiệm phở An chỉ có 50 xu như đã nói ở đầu bài, trong khi mấy cọng ngò gai giá lại cao gấp 3 lần. Nói đến rau, ăn phở ở VN là thoải mái nhất trên đời, xin thêm một đĩa ngò gai chẳng thấy ai tính tiền, hoàn toàn miễn phí. Nhưng kêu chén tái ăn thêm, giá bèo lắm cũng bằng 1/2 tô phở.

Đang ở VN, nếu đột nhiên xuất hiện ngay giữa chợ Bankstown, chắc chắn bạn sẽ không nghĩ rằng mình đang ở nước Úc. Tại sao? Vì trước hết, cái chợ ấy giống y chang chợ VN; thứ hai, vì bảng quảng cáo của các cửa hàng đều ghi bằng tiếng Việt và người mua kẻ bán chỉ nói toàn tiếng Việt. Trừ khi có người Úc bản xứ đến mua hàng, người ta mới nói tiếng Anh, giống bà con tiểu thương chợ Bến Thành bán hàng cho du khách nước ngoài cũng giao tiếp bằng tiếng Anh vậy thôi.

Nếu có dịp đến Úc, hãy rảo bước đến các khu chợ Việt để thấy giống như người ta “bê” nguyên cái chợ ở VN sang. Rất thú vị.