Đi tìm nguồn gốc độc đáo của các tên riêng thú vị trong tiếng Việt

Tuấn Duy
Tuấn Duy
16/04/2024 13:00 GMT+7

Thị Mầu là ai? Lưu linh lạc địa nghĩa là gì? Bác Ba Phi là người thật hay hư cấu?... Theo dòng chảy ngôn ngữ, có nhiều tên riêng trong tiếng Việt đã trở thành danh từ chung, mang sắc thái ý nghĩa mới. Thế nhưng không phải ai cũng rõ ngọn nguồn của chúng.

Qua Từ những tên riêng, nhà văn - nhà báo Hồ Huy Sơn phần nào sẽ lần giở những từ ngữ này, cung cấp cho ta cái nhìn thú vị về những tên riêng này. Cuốn sách nói trên tập hợp nhiều câu chuyện cả trong cũng như ngoài nước từ những cái tên "người thật việc thật" như: Mạnh Thường Quân, Trương Phi, Lưu Linh... đến những cái tên bước ra từ trang sách như: cụ khốt, tú bà, AQ... hay từ truyện dân gian như: Cuội, nàng Bân, Thị Kính... Ngoài ra, những địa danh như: Hóc Bà Tó, Chắc Cà Đao, Hợp Phố... cũng xuất hiện. 

Tác phẩm Từ những tên riêng

Tác phẩm Từ những tên riêng

K.Đ

Với kết cấu chặt chẽ, người đọc sẽ hiểu một cách cặn kẽ gốc gác của từng danh từ cũng như "bí kíp" để vận dụng chúng. Và dù những tên gọi, địa danh đã quá gần gũi hay chưa từng nghe, chưa từng sử dụng đến, qua Từ những tên riêng, độc giả nhỏ tuổi cũng như trưởng thành sẽ hiểu một cách sâu sắc về các từ ngữ này.

Ở mỗi chủ điểm, cuốn sách sẽ lướt qua những bình diện như: nguồn gốc của nhân vật/địa danh, tính cách nhân vật, đặc điểm bối cảnh, hàm nghĩa và ngữ nghĩa, cơ sở hình thành danh từ chung trong tiếng Việt và cập nhật cách dùng hiện đại... Qua đó, bạn đọc cũng sẽ ngạc nhiên với sự giàu có của tri thức dân gian khi dung nạp những tên riêng thành danh từ chung và khoác lên nó sắc thái ý nghĩa mới. 

Khi kể những tích truyện, tác giả Hồ Huy Sơn cũng khéo léo lồng vào đó những thông tin về văn hóa, lịch sử, địa lý… Nhờ đó, độc giả cảm nhận được sự sống động, thiết thực cũng như thấy được hồn cốt của ngôn ngữ, gợi mở những góc nhìn về văn hóa và ngôn ngữ cho độc giả ở nhiều độ tuổi.

Tác giả chia sẻ: "Từ những tên riêng được tôi biên soạn đầu tiên là cho chính mình, để những lúc quên hoặc vẫn còn băn khoăn về một tên riêng nào đó, tôi sẽ mở sách ra đối chiếu. Sau nữa, tôi muốn dành tặng cuốn sách này đến các em nhỏ. Bởi giống như tôi trước đây, sẽ có rất nhiều em sử dụng như một thói quen mà chưa rõ tung tích, nguồn gốc của những tên riêng. Vậy nên, mong muốn các em hiểu đúng để dùng đúng là một trong những động lực giúp tôi hoàn thành cuốn sách này".

Đi tìm nguồn gốc độc đáo của các tên riêng thú vị trong tiếng Việt- Ảnh 2.

Một trang trong sách

K.Đ

Người ta thường ví von "phong ba bão táp không bằng ngữ pháp Việt Nam", Từ những tên riêng ra đời để giúp bạn đọc đi qua "phong ba bão táp" ấy một cách hứng khởi và đầy niềm vui. Khi ta hiểu đúng tiếng Việt, ta sẽ sử dụng tiếng Việt một cách chính xác và sáng tạo. 

Bên cạnh những từ vừa quen thuộc, vừa phong phú, tác giả Hồ Huy Sơn cũng kết hợp cùng các họa sĩ Tất Sỹ, Mạnh Hùng, Trần Huy, Nguyễn Đức Huy để bổ sung thêm các tranh minh họa, giúp việc đọc cũng như ghi nhớ thuận tiện và thích thú hơn. 

Trong khuôn khổ Ngày sách và văn hóa đọc Việt Nam lần 3 – 2024, chương trình giao lưu, ra mắt sách Từ những tên riêng với chủ đề "Tiếng Việt mến yêu" sẽ diễn ra vào 9 giờ sáng ngày 20.4 tại Sân khấu A, Đường sách Nguyễn Văn Bình, Q.1, TP.HCM.

Tác giả Hồ Huy Sơn được biết đến là nhà báo, nhà văn, nhà thơ gần gũi với độc giả qua những tập thơ, truyện ngắn như Con trai con gái (2007); Thả chim về trời (2012); Đi qua những mùa vàng (2017); Một cảnh không có trên phim (2018); Những ngọn đèn thơm (2022); Xin chào ngày nắng đẹp (2023)…

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.