Điều kỳ diệu nhất Xuân Son làm được tại AFF Cup

MÀN TRÌNH DIỄN ĐẲNG CẤP

Xuân Son đã đoạt danh hiệu "Cầu thủ xuất sắc nhất giải" và "Vua phá lưới" tại AFF Cup 2024, dù chỉ thi đấu 5 trận. Lịch sử bóng đá Đông Nam Á chưa từng ghi nhận màn ra mắt nào ấn tượng hơn thế. Nguyễn Xuân Son chỉ cần 5 trận đấu để thuyết phục tất cả, khiến những người dù không theo dõi đội tuyển VN thường xuyên cũng phải nể phục vì có một "người VN da nâu mắt đen" đã giúp bóng đá nước nhà rạng danh sau gần 2 năm thăng trầm.

ẢNH: NGỌC LINH

Chân sút sinh năm 1997 hội tụ những thứ đội tuyển VN luôn kiếm tìm suốt nhiều năm qua: một trung phong đẳng cấp và toàn năng, có thể ghi bàn, kiến tạo, làm tường, kết nối lối chơi, với nguồn năng lượng dường như vô tận và nhiệt huyết tuôn trào. Chỉ cần 2 tuần tập luyện để hòa nhập hoàn hảo với đội tuyển VN, rồi thêm 2 tuần thi đấu để gồng gánh tập thể bước lên đỉnh cao Đông Nam Á, những gì Xuân Son làm đã vượt quá sự mong đợi của giới chuyên môn, đến mức HLV Kim Sang-sik phải nói rằng "nếu còn gì chưa trọn vẹn, thì có lẽ là việc tôi chưa được ăn mừng chức vô địch cùng Xuân Son".

Trước Xuân Son, bóng đá VN chưa từng ghi nhận cầu thủ nhập tịch nào khoác áo tuyển ở giải chính thức. Rào cản định kiến về cầu thủ gốc gác nước ngoài đã âm ỉ suốt nhiều năm, như một luật bất thành văn ngăn các ngôi sao nhập tịch bước lên ngưỡng cửa tuyển. Nhưng, Xuân Son đã đến và phá lệ. Bởi anh có đẳng cấp, có tình yêu với VN và khát khao cống hiến cho màu áo tuyển. Không phải cầu thủ nhập tịch nào cũng hội tụ đủ từng ấy yếu tố như "ông Ta" Xuân Son, người cứ mỗi chiều lại chở vợ con ra chợ để mua bánh chuối. Xuân Son yêu VN, mê hát Quốc ca và cứ mỗi khi vào sân, anh lại cháy như "ngọn đuốc" để cống hiến cho nơi đã cho anh mùa xuân thứ hai trong sự nghiệp.

Với màn tỏa sáng rực rỡ ấy, Xuân Son sẽ mở đường cho các cầu thủ nhập tịch lên khoác áo đội tuyển VN. Người hâm mộ cùng giới chuyên môn đã có tấm gương tiêu biểu để hiểu rằng mọi cầu thủ đều nên được trao cơ hội, dù gốc gác ra sao, chỉ cần đủ trình độ và khát khao. Một cầu thủ nhập tịch có thể yêu VN chẳng thua kém bất cứ người VN nào, và mang đến chất lượng chuyên môn mà đến lúc này khó cầu thủ bản địa nào có thể sánh bằng.

CẦN GIẢI PHÁP CÂN BẰNG

Thành công của Xuân Son, hay trước đó là Đặng Văn Lâm hay Nguyễn Filip, sẽ tạo ra cảm hứng để đội tuyển VN có thêm nguồn lực mới. Jason Quang Vinh và Hendrio Araujo đang chờ được nhập tịch, hay Victor Le, Adou Minh… đều là những lựa chọn đầy tiềm năng, mà HLV Kim Sang-sik có thể tham khảo một khi họ hoàn thành thủ tục giấy tờ. Đây là nguồn cầu thủ mà thế giới đã khai phá từ lâu. Đội tuyển VN nên tiếp cận với tư duy cởi mở hơn.

Tuy nhiên, nhập tịch không phải con đường duy nhất. Bóng đá VN vẫn cần tự đứng trên đôi chân của mình, không được buông lỏng việc đào tạo trẻ. Chuyên gia Đoàn Minh Xương nhận định: "Chúng ta cần chiến lược phát triển cầu thủ tổng thể cho các mục tiêu như lọt vào VCK Asian Cup 2027 hay VCK World Cup 2030. Nhập tịch là tốt, nhưng chỉ nên áp dụng ở những vị trí còn thiếu, không nên lạm dụng. Cốt lõi của đội tuyển VN vẫn phải là xây dựng bộ khung cầu thủ bản địa tài năng, trong đó tập trung vào đào tạo trẻ và thế hệ kế cận. Khi nhập tịch cũng cần tính toán kỹ rằng vị trí ấy có thực sự cần không, cầu thủ nhập tịch liệu có đủ khát khao cống hiến, học được tiếng Việt và hiểu văn hóa bóng đá Việt hay không".

Chiến thắng tại AFF Cup 2024 đã cho đội tuyển VN bàn đạp tâm lý thuận lợi. Tinh thần và nhuệ khí VN đã trở lại, nhưng tất cả mới nằm ở phần ngọn. Gốc gác bóng đá VN không thể được giải quyết với chỉ những cầu thủ nhập tịch như Xuân Son. Mà hãy nhìn kỹ hơn: HLV Kim Sang-sik đã vô địch AFF Cup chủ yếu bằng những gương mặt cũ, chỉ vài năm nữa thôi sẽ bước qua thời đỉnh cao. Dấu ấn cầu thủ trẻ là mờ nhạt.

HLV Kim Sang-sik cũng nhấn mạnh trong cuộc trả lời phỏng vấn với Thanh Niên rằng việc đầu tiên ông làm sau AFF Cup 2024 là tiếp tục đến sân bóng để tìm kiếm "ngọc thô" - những gương mặt trẻ tiếp nối cho đội tuyển VN. "Họ là tương lai của bóng đá VN, nên chúng ta phải mài giũa và tạo cơ hội", ông Kim khẳng định. Chỉ khi hài hòa được chuyện nhập tịch cầu thủ và đào tạo trẻ, đội tuyển VN mới có bộ khung đội hình vững vàng cho các giải đấu lớn.