|
Nhờ chiếc Crdool này, già làng Y Kông đã chinh phục được người con gái mình yêu - Ảnh: Diệu Hiền |
Chiếc lưỡi gà Crdool nhuốm men rượu
Crdool cũng là nhạc cụ mà mọi gia đình C’tu luôn gìn giữ và trân trọng như một trong những tài sản quý báu của gia đình. Dù khó khăn đến mấy, những gia đình người C’tu đều sắm một Crdool để “lận lưng” mỗi khi đi núi, đi rừng. Những chàng trai trẻ cũng sắm Crdool, bởi nhạc cụ này là một trong những công cụ liên lạc giữa các đôi nam nữ yêu nhau, đổi trao tiếng lòng, tiếng gọi tình đầy âu yếm...
Crdool, được làm bằng phần sừng trâu, thưở xa xưa thì Crdool được làm bằng sừng sơn dương. Sừng được phơi khô, sau đó dùng cây sắt nung cháy để ép phần to của sừng thành một khối tròn đều bịt khít lại, không để hở ra như Bhơlưa. Sau đó, cũng dùng cây sắt nung, xuyên từ đầu đến cuối của sừng tạo nên một lỗ xuyên suốt. Phía đầu nhỏ, dùng một phần nhựa để bọc lại. Phần tạo nên cái hồn của Crdool đó chính là lưỡi gà. Lưỡi gà của Crdool được làm từ cây tà vạt, có rất nhiều vùng núi cao, rừng sâu. Nước của cây tà vạt lên men sẽ làm được loại rượu rất thơm ngon, có vị đắng, hậu ngọt rất dễ chịu, mà ai đã lên với người C’tu sẽ phải thử một lần, cho biết được cái say nồng nàn của núi rừng từ loại rượu đặc biệt này. Vì vậy, nhiều người đồ rằng, do cây tà vạt làm ra loại rượu ngon, nên lá tà vạt khi làm lưỡi gà, sẽ mang lại cho Crdool những thanh âm say đắm lòng người... Và khi làm Crdool, người C’tu thường chọn cây già nhất, chọn lá mang về phơi phóng thật kỹ rồi cắt tỉa, lấy phần tốt nhất để làm lưỡi gà. Không phải chọn là được ngay, mà phải hơn cả vài chục lần mới chọn được lưỡi gà ưng ý, gắn cố định vào Crdool để kết hợp tạo nên âm thanh vang vọng núi rừng.
Được tình yêu nhờ Crdool
Già làng Y Kông khà một ngụm trà và cầm Crdool lên thổi. Âm thanh ngân lên, lúc trầm, lúc bổng. Già đổi sang thổi vọng dài, âm thanh núi rừng vang vọng giữa căn nhà rông, nghe rất oai hùng. Già Y Kông chia sẻ: “Âm thanh này là để gọi nhau giữa những người trong gia đình với nhau, khi thổi Crdool, phải thể hiện được sự dũng mãnh trong từng âm thanh phát ra”. Rồi già chuyển sang thổi Crdool với một âm điệu khác, vừa dìu dặt, vừa da diết, khiến cho người nghe cảm thấy thổn thức trong lòng. “Đây là tiếng của những thanh niên trai tráng gọi bạn tình. Những cô gái C’tu nghe tiếng Crdool sẽ biết ngay đâu là tiếng gọi của người yêu mình, nghe và hiểu được tình cảm của người đó dành cho mình ở thời điểm ấy như thế nào”, già Y Kông dừng thổi, giải thích.
Và chỉ có Crdool giữa núi rừng hùng vĩ mới có thể át được tiếng ồn ào của núi rừng, theo gió núi tỏa lan đi xa hàng chục km. Vì vậy, không chỉ dùng để gọi nhau khi đi núi, đi rừng; hoặc là tiếng gọi yêu đương nồng nàn, mà còn là tiếng nói từ làng này sang làng khác, khi bạn bè ở xa nhau muốn gọi nhau sang để mời nhau ché rượu cần, hay miếng thịt vừa bẫy được... Và nếu nhận lời, thì cũng chính âm thanh Crdool sẽ vang lên, thay cho câu trả lời sẽ sang hay xin khất lại một dịp khác vì đang có việc bận rộn. Người C’tu, xem Crdool như một thứ nhạc cụ để đánh giá cả một con người. Với những thanh niên trai tráng, không chỉ đánh giá qua sức lao động, mà những bậc phụ huynh còn đánh giá qua tiếng thổi Crdool. Thổi Crdool càng hay, càng tình cảm, thì không chỉ thu phục được tình cảm của người con gái, mà sẽ chinh phục được các bậc phụ huynh gả con cho. “Ngày trước, thời còn trẻ khỏe, cũng nhờ thổi Crdool hay mà mình được nhiều cô gái để ý lắm đấy! Và nhiều gia đình cũng muốn gả con cho. Nhưng, mình chỉ chọn người con gái mình ưng cái bụng, và thổi Crdool cho người con gái ấy nghe. May mắn là được cưới cô ấy về nhà làm vợ mình. Cũng nhờ chiếc Crdool ni đây, nên mình luôn giữ nó rất kỹ, là vật kỷ niệm lâu đời...”, già Y Kông hào hứng khoe “chiến tích” tình cảm với chiếc Crdool đen bóng, nhuốm màu thời gian...
Diệu Hiền
Bình luận (0)