Đảng không bao biện, làm thay
Hoàn thiện mô hình tổng thể tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; vận hành thông suốt cơ chế "Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ", cũng là một trong các nhiệm vụ ưu tiên được đặt ra tại Nghị quyết 28 năm 2022 của T.Ư Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng.
Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng, tinh gọn bộ máy, tổ chức của Đảng, cùng đó là cả hệ thống chính trị, là một trong các nhiệm vụ trọng tâm để đảm bảo năng lực cầm quyền, lãnh đạo của Đảng trong kỷ nguyên vươn mình
ẢNH: TTXVN
Tổng Bí thư Tô Lâm, trong nhiều phát biểu thời gian qua, cũng khẳng định, hoàn thiện mô hình tổng thể tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị là một trong các giải pháp trọng tâm nhằm đảm bảo nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng; hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, quản trị quốc gia; cũng như chất lượng giám sát, phản biện xã hội, phát huy quyền làm chủ của nhân dân.
Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng, mô hình tổ chức của Đảng và cả hệ thống chính trị vẫn còn những bất cập, làm cho ranh giới giữa lãnh đạo và quản lý khó phân định, dễ dẫn đến bao biện, làm thay hoặc buông lỏng vai trò lãnh đạo của Đảng. Chính từ thực trạng này, T.Ư Đảng, đứng đầu là Tổng Bí thư Tô Lâm đã tiến hành việc tổng kết Nghị quyết 18, khởi động một cuộc cách mạng sắp xếp, tinh gọn bộ máy cả hệ thống chính trị.
Tại Hội nghị T.Ư khóa XIII ngày 25.11.2024, T.Ư Đảng đã thống nhất cao về nhận thức, quyết tâm thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị. Trong đó, yêu cầu của T.Ư Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Tổng Bí thư Tô Lâm là: "T.Ư làm gương, địa phương hưởng ứng", "vừa chạy, vừa xếp hàng".
Ở T.Ư, việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy bắt đầu từ các cơ quan Đảng.
Hội nghị T.Ư Đảng khóa XIII diễn ra từ 23 - 24.1 đã thông qua phương án sắp xếp, tinh gọn bộ máy cả hệ thống chính trị chỉ sau 2 tháng triển khai
ẢNH: GIA HÂN
Chỉ sau 2 tháng triển khai, 3 ban Đảng, 4 đơn vị sự nghiệp của Đảng, 6 tổ chức chính trị xã hội đã hoàn thành việc sắp xếp tinh gọn. Theo phương án đã được T.Ư Đảng thông qua tại hội nghị cuối tháng 1 vừa qua, Ban Dân vận sẽ sáp nhập với Ban Tuyên giáo thành Ban Tuyên giáo - Dân vận; Ban Đối ngoại T.Ư sẽ chấm dứt hoạt động; Ban Kinh tế T.Ư sẽ trở thành Ban Nghiên cứu Chính sách chiến lược của Đảng.
Cũng theo kế hoạch, các ban cán sự đảng, đảng đoàn trong các cơ quan Quốc hội, Chính phủ, các bộ, cơ quan nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, hội quần chúng cũng sẽ kết thúc hoạt động để thành lập các đảng bộ. Phương án sắp xếp, tinh gọn bộ máy cả hệ thống chính trị đã được T.Ư Đảng thông qua và xác định sẽ hoàn thành ngay trong quý 1/2025.
Việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy của Đảng và cả hệ thống chính trị, theo cách đó sẽ đảm bảo nhiệm vụ lãnh đạo của Đảng không trùng với nhiệm vụ quản lý. Cùng đó, phân biệt và quy định rõ nhiệm vụ cụ thể của các cấp lãnh đạo trong các loại hình tổ chức đảng, tránh tình trạng bao biện làm thay, hoặc tồn tại song trùng, hình thức.
Khắc phục song trùng bộ máy đảng và nhà nước
PGS Lê Minh Thông, nguyên Trợ lý Chủ tịch Quốc hội, cũng nhấn mạnh, để có một mô hình tổng thể tổ chức, bộ máy của cả hệ thống chính trị "tinh, gọn, mạnh, hiệu lực, hiệu quả", trước hết, bản thân Đảng phải tự đổi mới mạnh mẽ cơ cấu tổ chức bộ máy của mình theo hướng tinh gọn và hiệu quả.
"Cần mạnh dạn khắc phục tình trạng bộ máy đảng song trùng với bộ máy nhà nước, chồng chéo chức năng, lẫn lộn trách nhiệm", PGS Thông nêu. Theo ông, các cơ quan lãnh đạo của Đảng từ T.Ư đến địa phương cần tăng cường sử dụng bộ máy nhà nước làm chức năng tham mưu, đề xuất chủ trương, chính sách. Đồng thời, tăng cường củng cố và nâng cao năng lực các ban trực tiếp làm công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ, nhằm bảo đảm cho Đảng thật sự là một tổ chức chính trị gọn về cơ cấu, rõ về chức năng, linh hoạt trong lãnh đạo và sử dụng có hiệu quả bộ máy của Nhà nước.
Cạnh đó, nguyên Trợ lý Chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng, Đảng lãnh đạo xã hội bằng Nhà nước và thông qua Nhà nước. Do vậy, một mặt phải tiếp tục cải cách mạnh mẽ bộ máy nhà nước theo các yêu cầu và tiêu chí của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Mặt khác, phải tạo ra những chuyển biến thật sự tích cực trong mối quan hệ giữa sự lãnh đạo của Đảng và vai trò quản lý, điều hành của Nhà nước theo đúng phương châm: "Đảng lãnh đạo Nhà nước nhưng không làm thay Nhà nước".
Các chuyên gia cho rằng, việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy cần khắc phục sự song trùng giữa bộ máy Đảng và bộ máy Nhà nước
ẢNH: TTXVN
Trên tinh thần này, PGS Lê Minh Thông đề nghị, cần xây dựng và thực hiện phương án nhất thể hóa các chức danh đứng đầu cơ quan lãnh đạo Đảng và Nhà nước ở T.Ư và địa phương theo hướng: Người đứng đầu cấp ủy đồng thời là người đứng đầu chính quyền cùng cấp; bố trí kiêm nhiệm ở một số chức vụ quan trọng giữa cơ quan đảng và cơ quan nhà nước, tạo điều kiện tinh gọn hệ thống chính trị, nâng cao hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước.
Nguyên Trợ lý Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, cần tập trung kiện toàn, nâng cao chất lượng hoạt động của các cấp ủy, cụ thể hóa các tiêu chuẩn cấp ủy viên, xác định rõ quyền hạn, trách nhiệm của cấp ủy viên, đổi mới phương thức bầu cử trong Đảng để Đại hội Đảng có thể bầu trực tiếp người đứng đầu cấp ủy trên cơ sở cạnh tranh có số dư, bầu trực tiếp cơ quan kiểm tra của Đảng, xây dựng cơ chế kiểm soát quyền lực trong Đảng, bảo đảm mọi quyền lực và thực thi quyền lực trong Đảng đều được kiểm soát chặt chẽ.
Nhưng để bộ máy của Đảng và cả hệ thống chính trị tinh nhưng gọn và thực sự hiệu lực, hiệu quả, các chuyên gia cho rằng, mấu chốt nằm vẫn ở đội ngũ cán bộ. Tổng Bí thư Tô Lâm cũng nhiều lần nhấn mạnh, xây dựng đội ngũ cán bộ đủ năng lực đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc đang đặt ra cấp thiết.
Ông yêu cầu, cần đổi mới mạnh mẽ công tác tuyển dụng, đào tạo, đề bạt, bổ nhiệm, luân chuyển, điều động, đánh giá cán bộ theo hướng thực chất, vì việc tìm người, trên cơ sở sản phẩm cụ thể đo đếm được. Tăng cường tự đào tạo, tự bồi dưỡng, nhất là đối với yêu cầu của chuyển đổi số. Xây dựng cơ chế khuyến khích, bảo vệ cán bộ có tư duy đổi mới, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Sàng lọc, đưa ra khỏi vị trí công tác đối với những người không đủ phẩm chất, năng lực, uy tín...
Để nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, trước hết phải đổi mới từ bộ máy Đảng
ẢNH: GIA HÂN
Xác lập tư duy bình đẳng giữa T.Ư và địa phương
Cùng với đổi mới bộ máy, tổ chức theo hướng tinh, gọn, mạnh, hiệu lực, hiệu quả, Tổng Bí thư Tô Lâm nhiều lần nhấn mạnh, cần đẩy mạnh phân cấp phân quyền, xác định rõ trách nhiệm giữa T.Ư và địa phương, giữa các cấp chính quyền địa phương theo phương châm: "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm".
Tổng Bí thư nhấn mạnh, cần bổ sung sửa đổi thể chế để xác lập tư duy bình đẳng giữa T.Ư và địa phương.
Địa phương có quyền đòi hỏi, kiến nghị T.Ư có cơ chế, giải pháp tháo gỡ để địa phương phát triển bên cạnh việc địa phương chấp hành các chỉ thị, chỉ đạo của T.Ư.
"Những kiến nghị, đề xuất của địa phương phải được T.Ư xem xét một cách nghiêm túc, nhanh chóng, có trách nhiệm và phải trả lời dứt khoát, đúng thời gian quy định, rõ ràng, cụ thể tránh tình trạng bút phê như: "thực hiện theo đúng pháp luật và qui định hiện hành và tự chịu trách nhiệm" hoặc bút phê lòng vòng, đùn đẩy. Bởi đó là thứ bút phê an toàn, nhưng thực chất là tránh né, không làm đúng, làm tốt việc cần làm", Tổng Bí thư nêu rõ.
Bình luận