Đổi mới xét tuyển: Các trường đại học mong Bộ Giáo dục kiên định

Thí sinh và phụ huynh đang được sinh viên tình nguyện Học viện Ngân hàng tư vấn điều chỉnh nguyện vọng - Ảnh: Quý Hiên

Xét về lợi ích thí sinh, tôi thấy các em được rất nhiều khi mà biết điểm rồi mới quyết định nộp hồ sơ xét tuyển vào đâu. Như Bộ Giáo dục - Đào tạo công bố, khoảng hơn 90% các em đã nộp hồ sơ “đúng địa chỉ”, chỉ khoảng chưa đến 10% là phải rút ra nộp vào nhiều lần. Những em này chủ yếu có mức điểm nằm ở khoảng giữa nên khả năng “đỗ”, “trượt” là mong manh, nếu chọn trường không đúng.

Đúng là các em ở nhóm này gặp khó khăn hơn một chút, có thể tốn kém hơn và mất thời gian hơn, nhưng nếu phân tích kỹ thì những cái các em bỏ ra chính là chi phí cơ hội. Chúng ta đã đưa ra cho các em nhiều cơ hội để chọn lựa, nếu càng nhiều cơ hội thì chi phí tối thiểu mà các em phải bỏ ra càng cao. Hiển nhiên khi các bạn muốn cơ hội đến với mình càng lớn thì phải chấp nhận bỏ ra một khoản chi phí tương đương. Tất nhiên là vất vả hơn. Nhưng đây là sự lựa chọn, các em muốn có cơ hội thì phải chấp nhận nó. Tôi tin là giữa việc chẳng phải mất công tốn của nhưng cũng chẳng có cơ hội với việc mất một chút, tốn một chút mà lại có cơ hội, hầu hết chúng ta chọn vế sau.

Với các trường ở tốp trung bình khá như chúng tôi, cái được dễ nhìn thấy nhất là tuyển được thí sinh có chất lượng tốt hơn. Quả là nhờ đổi mới tuyển sinh mà các trường chọn đúng người, đúng trình độ, còn thí sinh thì được vào nơi tốt nhất so với số điểm thi, năng lực của họ, mà họ được lựa chọn.

Trong những năm sắp tới, nếu chúng ta kiên định với những chủ trương này, đồng thời nâng cao hệ thống công nghệ thông tin, có thể cho các em nộp qua mạng một con số lớn, thay đổi thông tin. Với hệ thống kỹ thuật của các doanh nghiệp viễn thông, thì rõ ràng khi xã hội quen rồi, tôi cho rằng mọi thứ cũng sẽ đơn giản hơn. Càng ngày, tính tự chủ các trường càng tăng, thí sinh sẽ tốt hơn.

Điểm mới là kỳ thi năm nay, Bộ GD - ĐT cho ứng dụng phần mềm để quản lý chung về dữ liệu, còn lại việc xét tuyển thì các trường đại học được chủ động tối đa. Đại học Thái Nguyên là một đại học vùng, gồm 7 trường đại học, 1 trường cao đẳng và 2 khoa trực thuộc. Nhờ có cách làm mới theo sáng kiến của bộ, mọi thông tin liên quan đến thí sinh đều được chúng tôi cập nhật trên mạng để các em dễ dàng tra cứu.

Nếu thi đại học theo hình thức cũ, em nào đăng ký thi vào trường nào thì điểm của em đó sẽ chỉ được xét ở trong phạm vi ngành/trường đó thôi, ngoài ra các em không có cơ hội thay đổi nguyện vọng của mình. Nhiều em thi vào Đại học Thái Nguyên những năm trước đã phải ngậm ngùi không vào được trường, dù điểm của các em xét ra thì cơ hội đỗ là rất lớn, bởi vì các em không thể tiên lượng được khả năng đỗ của mình khi thi vào các ngành lớn như Y khoa, điểm trúng tuyển toàn 24, 25 điểm. Sau đó thí sinh phải chấp nhận không chọn được đúng ngành của mình hoặc năm sau thi lại. Rõ ràng, cách xét tuyển mới của năm nay tạo ra rất nhiều cơ hội cho các em đỗ vào các ngành phù hợp.

Tất nhiên, năm nay là lần đầu tiên tiến hành xét tuyển kiểu mới nên không thể tránh khỏi một số nhược điểm như hệ thống mạng có chất lượng chưa đồng đều, khiến một số thí sinh khó truy cập được vào thời điểm có quá đông người cùng truy cập một lúc. Chúng tôi sẽ tổng hợp lại những điểm cần rút kinh nghiệm sau đợt này để gửi lên bộ và tôi tin rằng nếu vẫn duy trì cách thức xét tuyển như năm nay, mọi việc sẽ chỉ có tốt hơn.

Đổi mới thi và tuyển sinh như năm nay là một lợi thế để hội nhập quốc tế, bởi chúng ta đã đạt được những mục tiêu căn bản.

Thứ nhất, chúng ta có mặt bằng đánh giá chung về kỳ thi THPT quốc gia mà lâu nay mọi người vẫn nói là một kỳ thi không chính xác, bây giờ, bộ đã tạo ra được một mức chung của cả nước, có thể thấy là khoảng 91 - 92% thí sinh được hưởng lợi từ kỳ thi này, như vậy mặt bằng chung của kỳ thi là rất tốt.

Thứ hai, ta dùng kết quả kỳ thi để xét tuyển đại học, cao đẳng, giúp giảm tải áp lực cho thí sinh và cả xã hội rất tốt. Chúng ta dùng kết quả để xét tuyển và cũng tạo cơ hội cho thí sinh và người nhà thí sinh lựa chọn ngành theo ý mình.

Như Đại học Vinh, năm nay mọi việc đơn giản hơn hẳn các năm qua. Chúng tôi đã quyết định dành 20% chỉ tiêu của mình để chọn nguyện vọng 2 cho các em, cho dù muốn lấy đủ sinh viên ngay từ đợt 1 thì chúng tôi cũng có thể lấy được hết. Bởi nhờ cách xét tuyển năm nay mà chúng tôi nhận thấy sẽ có nhiều em điểm thì cao nhưng chưa vào được các trường mà các em trượt ở tốp đầu, và đây là cơ hội để chúng tôi nâng cao chất lượng đầu vào.

Với những phân tích ở trên, cho thấy, đổi mới xét tuyển mang lại lợi ích cho cả trường và thí sinh. Tất nhiên, đúng là chúng ta cần phải họp rút kinh nghiệm về cơ sở hạ tầng, tuyên truyền quảng bá rõ ràng hơn để năm sau làm tốt hơn.