Đội tuyển Việt Nam: Cuộc chuyển mình chính thức bắt đầu

Điểm khởi đầu của cuộc cách tân

Tiền vệ Đỗ Hùng Dũng chia sẻ, cuộc so tài với Philippines ở trận mở màn vòng loại World Cup 2026 sẽ đánh dấu cuộc chuyển mình của bóng đá Việt Nam. Bởi đây là trận chính thức đầu tiên của đội tuyển Việt Nam sau 6 năm mà người ngồi ghế chỉ đạo không còn là HLV Park Hang-seo, mà là ông Philippe Troussier.

Nói đội tuyển Việt Nam chuyển mình, bởi đây không phải giai đoạn thuần túy giao thoa giữa hai "triều đại" HLV, mà còn đánh dấu bước thay đổi trong tư duy chơi bóng của cả tập thể, lẫn cá nhân từng cầu thủ.

THỤY AN

HLV Park Hang-seo đã đưa bóng đá Việt Nam vươn lên tầm cao mới nhờ lối chơi phòng ngự phản công thực dụng, chắc chắn, đề cao sự chắc chắn của hàng thủ. Tuy nhiên, triết lý này đã bộc lộ mặt hạn chế. 2 năm cuối dưới thời ông Park, đội tuyển Việt Nam thua 8 trong 10 trận ở vòng loại thứ 3 World Cup 2022, 2 lần thất bại tâm phục khẩu phục trước Thái Lan ở AFF Cup 2020, 2022.

Những chiến thắng dưới thời thầy Park vơi dần và khó nhọc hơn, còn những thất bại cứ tăng dần, vạch ra giới hạn giữa đội tuyển Việt Nam và nhóm ưu tú châu Á. Giới hạn ấy không thể san lấp chỉ bằng 1 hoặc 2 thế hệ tài giỏi, hay bằng lối đá phòng ngự phản công đã bị đối thủ bắt bài.

Đội tuyển Việt Nam cần sự cách tân về tư duy chơi bóng và HLV Troussier được bổ nhiệm để mang đến điều đó. Chiến lược gia người Pháp tôn thờ triết lý kiểm soát, đòi hỏi cầu thủ chủ động cầm bóng triển khai lối chơi và tấn công nhiều hơn. Thay vì "tựa" vào lối đá của đối thủ để tận dụng lỗ hổng, đội tuyển Việt Nam của ông Troussier tự xây dựng lối đá của riêng mình.

Điểm tựa của ông Troussier để thay đổi triệt để tư duy chơi bóng của cầu thủ, là ông đã có 4 năm làm việc ở Việt Nam trong vai trò Giám đốc kỹ thuật PVF, huấn luyện đội U.19, sau đó là U.20 Việt Nam đá vòng loại châu Á. "Nếu ngồi vào vị trí của tôi là một HLV mới đến Việt Nam, chắc ông ấy sẽ gặp rất nhiều khó khăn", HLV Troussier nói.

THỤY AN

Nhà cầm quân có biệt danh "Phù thủy trắng" tin rằng ông nắm bắt năng lực cầu thủ Việt Nam, và ông xây dựng lối đá ấy bởi cầu thủ đủ khả năng thực thi.

Dù mọi cuộc cách tân đều cần sự kiên nhẫn và cái giá phải trả không hề nhỏ, nhất là cách tân về tư duy (điểm cốt lõi và khó thay đổi nhất trong bóng đá), minh chứng là 3 trận thua trong tháng 10 đã đặt áp lực rất nặng lên đôi vai HLV Troussier cùng học trò, nhưng chiến lược gia người Pháp không từ bỏ.

Ông chấp nhận khó khăn khi bước vào con đường chông gai và tin tưởng vào những điều mới mẻ. Trước tiên, đó là lựa chọn dũng cảm. Ông xây dựng lối đá kiểm soát, khi thực tế chất lượng cầu thủ Việt Nam (cùng nền tảng V-League) dường như chưa đáp ứng được lối chơi này. Bóng đá Việt Nam không như Nhật Bản, Hàn Quốc. Dù "xới tung" cả nền bóng đá, gọi tới 80 cầu thủ, nhưng số lượng con người thực sự đáp ứng yêu cầu vẫn là dấu hỏi lớn.

"Thành Rome không thể xây dựng trong một ngày", và để vận hành lối chơi kiểm soát, HLV người Pháp cần rất nhiều thời gian, nơi tư duy mới mẻ ông truyền đến học trò có lẽ chỉ đang trong giai đoạn bén rễ. Nhưng thời gian, cũng là thứ mà HLV Troussier đang thiếu nhất.

MINH TÚ

Bước vào 'thực chiến'

HLV Troussier sẽ bước vào bài toán mà chiến lược gia nào cũng phải đương đầu, đặc biệt trong bóng đá đỉnh cao. Đó là kiên trì với kế hoạch dài hạn, hay chấp nhận điều chỉnh vì thành tích trước mắt.

Trước khi đưa đội tuyển Nhật Bản đến với World Cup 2022, HLV Hajime Moriyasu từng bị dọa sa thải bởi thành tích bết bát (thua 2 trong 3 trận) ở chặng đầu vòng loại. Ông Moriyasu bị chỉ trích vì lối chơi quá máy móc, thận trọng và thiếu biến hóa. Nhưng rồi, HLV của đội tuyển Nhật Bản kiên định với triết lý, và Nhật Bản chơi khởi sắc khi thắng một mạch 6 trên 7 trận còn lại để giành vé đến Qatar. Tuy nhiên, Nhật Bản hay Hàn Quốc có nội lực mạnh, cùng một nền tảng rất cơ bản để dù có lúc rơi xuống đáy, vẫn có cách để leo lên.

Đội tuyển Việt Nam, hiển nhiên, còn cách rất xa trình độ đấy.

OSEN

HLV Troussier có thể kiên định với triết lý kiểm soát, đề cao sự tuần tự cùng tiêu chí mà ông nhắc đi nhắc lại: thắng theo cách mình muốn. Dù vậy, đội tuyển Việt Nam có lẽ chưa ở đẳng cấp có thể lựa chọn cách thắng. Quế Ngọc Hải cùng đồng đội vẫn có khoảng cách lớn với nhóm đầu, lại ở tình cảnh có thể bị các đội cùng đẳng cấp hoặc yếu hơn vượt qua bất cứ lúc nào. Cảm giác đứng ở chênh vênh sườn dốc chẳng bao giờ là dễ chịu.

Chiến lược gia người Pháp hiểu rõ, cuộc cách tân về tư duy chơi bóng ông xây dựng là điều cần thiết, khi đội tuyển Việt Nam đã đạt tới giới hạn của lối tư duy "rình rập" trước đây. Tuy nhiên, ông vẫn cần thành tích, với những kết quả cụ thể ở vòng loại World Cup để ít nhất giữ được vị trí, và thuyết phục tất cả tin vào con đường mình đã chọn.

Còn nếu chiến thắng không đến, có lẽ chẳng phép màu nào xuất hiện để bảo hộ cho "Phù thủy trắng". Bóng đá rất khốc liệt, khi những cuộc cách mạng chiến thuật lớn nhất, đôi khi được định hình bằng những khoảnh khắc nhỏ nhất trong trận đấu.

HLV Troussier sẽ đứng trước lằn ranh lựa chọn. Mà chọn đúng hay sai, đôi khi có thể ảnh hưởng tới cả chiến dịch. Cuộc so tài với Philippines sẽ mở màn cho hành trình ấy, nơi lời chúc thiết thực nhất với đội tuyển lúc này có lẽ là "chân cứng đá mềm", đủ bình tâm để vượt qua áp lực.