Đồn đoán nhân vật âm thầm thao túng quyền lực ở Ukraine

REUTERS

Giới chức Ukraine đang lo ngại về việc Tổng thống Volodymyr Zelensky ngày càng lệ thuộc vào Chánh văn phòng Andriy Yermak, nhân vật được cho là có quyền lực thứ 2 ở nước này và không ngừng gia tăng ảnh hưởng.

Trong bối cảnh nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của ông Zelensky sắp kết thúc, các quan chức cấp cao trong chính phủ, quân đội, lực lượng hành pháp và các nguồn tin ngoại giao lo ngại rằng ông ngày càng lệ thuộc vào ông Yermak, theo tờ The Times mới đây phân tích.

Ngăn tiếp cận ông Zelensky?

Bài báo cho rằng người đứng đầu văn phòng tổng thống đang "tích lũy quyền lực cá nhân và lạm dụng tiến trình dân chủ".

Dưới thiết quân luật ban bố ngày 24.2.2022, ông Zelensky nhiều khả năng sẽ tại vị cho đến khi chiến sự kết thúc. Nhưng quyền lực của ông Yermak được cho là đã vượt qua mọi quan chức Ukraine và chỉ đứng sau tổng thống.

Thậm chí trong nhiều cuộc phỏng vấn, một số nguồn tin gọi ông Yermak là "nguyên thủ quốc gia trên thực tế" hoặc "Phó tổng thống Ukraine".

Đồng thời, các nguồn tin ngoại giao phàn nàn rằng người đứng đầu Văn phòng Tổng thống Ukraine kiểm soát hoàn toàn quyền tiếp cận tổng thống. Đại sứ các nước G7 từng hy vọng gặp ông Zelensky nhưng lại chỉ được gặp ông Yermak.

Văn phòng Tổng thống Ukraine (OP) bác bỏ những lời chỉ trích là "tấn công tuyên truyền", đồng thời nhấn mạnh rằng ông Zelensky thường xuyên gặp gỡ các đại sứ, nhưng thường ở nước ngoài hoặc có nhiều vấn đề cấp bách hơn cần giải quyết.

OP cho rằng những lời chỉ trích xuất phát từ phong cách quản lý "trực tiếp nhưng hiệu quả" của ông Yermak, chỉ ra sự thành công của ông trong nhiều sáng kiến trong đó có việc đưa các đối tác quốc tế đến Hội nghị thượng đỉnh Hòa bình toàn cầu ở Thụy Sĩ.

Nghi vấn loại các đối thủ

Cũng theo tờ The Times, việc sa thải Tổng tư lệnh các Lực lượng vũ trang Valerii Zaluzhnyi và Phó thủ tướng phụ trách tái thiết Oleksandr Kubrakov cũng có liên quan hành động của người đứng đầu OP.

Ngoài ra, các quan chức quân sự còn cáo buộc ông Yermak đã giữ ông Zaluzhnyi càng xa Tổng thống Zelensky càng tốt, sau đó tổ chức sa thải ông này khỏi chức vụ. Theo các quan chức, ông Yermak coi ông Zaluzhnyi là đối thủ của mình.

AFP

"Mối lo ngại ngày càng gia tăng là ông Zelensky đang ngày càng dựa vào một số ít tiếng nói tâng bốc trong nước, nỗi sợ hãi ngày càng gia tăng khi số lượng quan chức có quyền tiếp cận trực tiếp với tổng thống giảm đi và đội ngũ của ông Yermak ngày càng tăng lên", bài báo viết.

Bên cạnh đó, bài báo còn dẫn lời một quan chức hành pháp cấp cao cho rằng ông Yermak sử dụng cấp phó của mình là ông Oleh Tatarov để đảm bảo sự trung thành của các quan chức tư pháp. "Ông ấy cực kỳ hiệu quả, ông ấy hiểu rõ hệ thống và những người làm việc trong đó. Ông ấy không bị ràng buộc về mặt đạo đức và biết cách tích lũy tiền bạc", theo quan chức ẩn danh.

Phương Tây lo ngại

Trong khi đó, theo tờ Financial Times ngày 10.6, một loạt vụ sa thải, từ chức và cải tổ chính phủ đã làm căng thẳng mối quan hệ giữa Kyiv và các đồng minh phương Tây, đồng thời làm dấy lên lo ngại về cách Ukraine có thể giải quyết việc khắc phục cơ sở hạ tầng năng lượng của đất nước.

Cùng ngày, ông Mustafa Nayyem, lãnh đạo Cơ quan Phục hồi và Phát triển hạ tầng Ukraine, từ chức khi nói rằng "những trở ngại hệ thống" làm giới hạn khả năng làm việc của mình. Truyền thông còn đưa tin 2 quan chức khác tại cơ quan này cũng nghỉ việc cùng với ông Nayyem.

AFP

Tháng trước, Quốc hội Ukraine bỏ phiếu buộc thôi việc Phó thủ tướng Tái thiết kiêm Bộ trưởng Hạ tầng Oleksandr Kubrakov.

Financial Times dẫn lời 6 quan chức Ukraine và phương Tây cho biết việc sa thải, nghỉ việc và sắp xếp lại chính phủ Ukraine trong vài tháng qua đã gây ra căng thẳng giữa Kyiv với các đối tác phương Tây vốn tài trợ cho việc phòng thủ và tái thiết.

Tất cả họ đều nói rằng họ đã cảnh báo ông Zelensky và chính phủ Ukraine về những động thái mà họ coi là những động thái gây rối và không thể giải thích được, theo bài báo còn nhận định rằng sự đối đầu chính trị là nguyên nhân.