Đồng ý tăng học phí, nhưng không giảm ngân sách Nhà nước đầu tư cho giáo dục

Chiều qua 10.5, tại trụ sở Chính phủ, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà đã họp, nghe Bộ GD-ĐT báo cáo về vấn đề học phí và sách giáo khoa năm 2023 - 2024. Về vấn đề học phí, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà đồng ý với đề xuất của Bộ GD-ĐT về việc tăng học phí với cơ sở giáo dục công lập từ năm học tới, đồng thời cam kết không giảm ngân sách Nhà nước đầu tư cho giáo dục.

ĐÌNH NAM

Không tăng đột ngột

Tại cuộc họp, lãnh đạo Bộ GD-ĐT cũng báo cáo, xin ý kiến về phương án điều chỉnh học phí năm học 2023 - 2024.

Theo Bộ GD-ĐT, từ đầu năm 2020, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, Chính phủ đã yêu cầu các cơ sở giáo dục công lập giữ ổn định học phí trong 3 năm học liên tiếp (từ năm học 2020 - 2021 đến năm học năm học 2022 - 2023). Mặc dù tháng 8.2021 Chính phủ đã ban hành Nghị định 81/2021/NĐ-CP quy định về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân…, trong đó cho phép từ năm 2022 - 2023 các cơ sở GD công lập được tăng học phí theo lộ trình.

Việc này đã gây khó khăn cho các cơ sở giáo dục trong cân đối nguồn lực để nâng cao chất lượng giáo dục, đầu tư cơ sở vật chất trong điều kiện đều tư hạn chế, ngân sách chi thường xuyên bị cắt giảm hàng năm. Trong đó khối giáo dục ĐH công lập là những cơ sở chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.

Vì vậy, nhu cầu được áp dụng thu học phí theo lộ trình quy định tại Nghị định 81 là cần thiết. Trên cơ sở tổng hợp ý kiến của các bộ ngành, địa phương, các cơ sở đào tạo… Bộ GD-ĐT đưa ra 2 phương án học phí năm học 2023 - 2024 theo hướng tăng so với 3 năm học vừa qua.

Phương án 1 là thực hiện đúng như quy định của Nghị định 81. Theo đó mức trần học phí năm học tới của các trường ĐH công lập sẽ tăng bình quân 45,7% so với năm ngoái. Đồng thời làm ảnh hưởng tới chỉ số giá tiêu dùng CPI năm 2023, gây khó khăn cho người dân, sẽ bị dư luận xã hội phản ứng.

Phương án 2 có tính chất dung hoà, là tăng học phí theo Nghị định 81 nhưng theo lộ trình lùi lại 1 năm (nên mức tăng học phí vẫn giữ được nguyên tắc tăng bình quân không quá 12,5% năm). Như vậy, Chính phủ sẽ phải sửa đổi, bổ sung Nghị định 81. Bộ GD-ĐT chọn đề xuất lên Chính phủ thực hiện phương án này.

Bộ GD-ĐT cũng cho biết, đầu tháng 7 tới, HĐND các địa phương sẽ thông qua mức học phí cho năm học mới. Đối với giáo dục ĐH, các trường phải quyết định mức thu học phí, thông báo trước khi thí sinh đăng ký dự tuyển.

Không giảm ngân sách Nhà nước đầu tư cho giáo dục

Kết luận tại cuộc họp, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà đồng ý với phương án các trường ĐH, cơ sở giáo dục nghề nghiệp thực hiện lộ trình tăng học phí phù hợp theo Nghị định 81/2021/NĐ-CP quy định về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập; giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo; có chính sách hỗ trợ phù hợp, tạo điều kiện cho các đối tượng chính sách, người nghèo, người yếu thế và dễ bị tổn thương được tiếp cận giáo dục đại học bình đẳng.

Đối với bậc học mầm non, tiểu học, trung học phổ thông, việc điều chỉnh học phí do HĐND các tỉnh, thành phố quyết định theo điều kiện của địa phương.

Bộ GD-ĐT cần đánh giá rõ tác động xã hội, đặc biệt ảnh hưởng đến nhóm đối tượng chính sách, yếu thế, thậm chí không thể đi học do học phí tăng, từ đó, có phương án hỗ trợ cụ thể, "bảo đảm mục tiêu nhất quán trong thực hiện phổ cập giáo dục phổ thông".

Ở những khu vực có điều kiện kinh tế, cần thúc đẩy xã hội hóa, khuyến khích tự chủ đối với các cơ sở giáo dục công lập trên cơ sở tính đúng, tính đủ chi phí giáo dục, dành ngân sách Nhà nước để hỗ trợ cho các nhóm đối tượng chính sách, yếu thế, ở vùng sâu, vùng xa. Đặc biệt, Phó thủ tướng nhấn mạnh nguyên tắc "không giảm ngân sách Nhà nước đầu tư cho giáo dục".