Đột phá để đào tạo nhân tài

04/09/2011 17:40 GMT+7

Vũ Oanh (Nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam) Với dân số gần 90 triệu người, Việt Nam hiện đang đứng thứ 14 trong số các quốc gia đông dân nhất thế giới. Trong giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, nguồn nhân lực là yếu tố cốt lõi trong sự phát triển quốc gia.

Tuy nhiên, theo đánh giá của các nhà cung cấp nhân lực trong nước cũng như quốc tế, nguồn nhân lực của Việt Nam còn yếu về trình độ chuyên môn cũng như kỹ năng công việc. Điều đó có nguyên nhân từ hệ thống đào tạo, giảng dạy của Việt Nam còn lạc hậu và chậm phát triển so với thế giới.

Từ những năm 80 của thế kỷ 20, Trung tâm phát triển trẻ em quốc tế của Liên Hiệp Quốc đã triệu tập “Hội thảo nghiên cứu toàn cầu về phát triển thời kỳ sớm ở trẻ em”. Sau đó, nhiều nơi trên thế giới dấy lên trào lưu giáo dục sớm ngay từ khi thai nhi còn trong bụng mẹ (thai giáo).


Cần chăm sóc sự phát triển trí tuệ của trẻ em từ tuổi nhà trẻ, mầm non - Ảnh: Đào Ngọc Thạch

Quan tâm sớm nhất đến giáo dục đối với lứa tuổi trước khi đi học là nước Mỹ. Từ năm 1974, Mỹ đã thành lập Cục Giáo dục thiên tài nhi đồng thuộc Bộ Giáo dục Liên bang và xuất hiện Chương trình giáo dục 0 tuổi. Trường ĐH danh tiếng Harvard cũng bắt đầu nghiên cứu “công trình 0 tuổi”.

Năm 1974, nước Anh thành lập Hiệp hội Thiên tài nhi đồng quốc gia và đặt các phân hội tại 34 địa phương trên toàn lãnh thổ.

Liên Xô cũng rất coi trọng việc bồi dưỡng cho những trẻ có tố chất đặc biệt và quy định trong đại cương giáo dục cho trẻ rằng: Trẻ sơ sinh từ 9 tháng tuổi trở lên phải được giáo dục trí tuệ theo từng bước và kế hoạch đề ra.

Bộ GD-ĐT cần có chính sách hỗ trợ nghiên cứu loại mô hình giáo dục sớm này và tính hiệu quả của mô hình để xây dựng chương trình giáo dục sớm và mở rộng các trường thực hành giáo dục sớm của nhà nước và tư nhân
Tại châu Á, ngay từ rất sớm, Nhật Bản đã sáng lập Trường học anh tài chuyên chiêu sinh và đào tạo nhi đồng có khả năng phi thường, thành lập Hiệp hội Khám phá tiềm năng nhi đồng và đã xuất hiện “kế hoạch 0 tuổi”. Trên tinh thần đó, phổ biến nâng cao tố chất nhi đồng, đào tạo ra số lượng lớn các trẻ thông minh sớm, nước Nhật đã cải tạo thành công chất lượng nòi giống cả về trí tuệ và thể lực, trở thành một trong những nước có tiềm lực khoa học công nghệ, kinh tế phát triển hàng đầu thế giới.

Chính tại thời điểm này, các quốc gia như Đức, Pháp, Ấn Độ, Trung Quốc và nhiều nước khác cũng đều trong giai đoạn triển khai những dự án, kế hoạch giáo dục sớm cho trẻ. Trung Quốc nghiên cứu, thí nghiệm và thực hiện Phương án 0 tuổi - tên gọi của “Công trình giáo dục ưu việt lứa tuổi 0 - 6 và phương án thực hiện”. Đây chính là một trong nhiều bí quyết giúp Trung Quốc đuổi kịp tiến bộ khoa học và công nghệ của thế giới.

Trẻ mầm non là nhóm trẻ đặc biệt quan trọng, là nền tảng trong chiến lược phát triển con người. Cung cấp các dịch vụ chăm sóc và giáo dục có chất lượng cao cho trẻ mầm non là nhiệm vụ cấp thiết để thực hiện các quyền cơ bản của trẻ em, đảm bảo công bằng xã hội, nâng cao chất lượng dân số, nguồn nhân lực tương lai của đất nước.

Tổ chức cứu trợ trẻ em của Liên Hiệp Quốc (UNICEF) cũng đã đưa ra những khuyến cáo để các quốc gia chú trọng hơn đầu tư cho sự phát triển trẻ em giai đoạn 0 - 6 tuổi, đặc biệt là giai đoạn từ 0 - 3 tuổi, chú trọng hỗ trợ cho các gia đình có con nhỏ, giáo dục cha mẹ, đầu tư cho chương trình phát triển trẻ thơ, chăm sóc giáo dục trẻ chất lượng cao.

Trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011-2020, về nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đổi mới toàn diện và phát triển nhanh giáo dục và đào tạo, Đảng ta đã khẳng định: phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao là một đột phá chiến lược…; mở rộng giáo dục mầm non, hoàn thành phổ cập mầm non 5 tuổi… Đây là một định hướng chiến lược quan trọng của Đảng ta về giáo dục và đào tạo. Nếu chúng ta tổ chức triển khai thực hiện tốt, nhất định sẽ nâng cao được chất lượng nòi giống và đào tạo nhân tài cho đất nước.

Theo một số liệu mới đây, nước ta mới chỉ có 20% trẻ em lứa tuổi nhà trẻ (3 - 36 tháng) được đến trường, còn khoảng 3 triệu trẻ em trong độ tuổi mẫu giáo chưa được đến trường. Nhà nước nhất thiết phải đầu tư thỏa đáng cho giáo dục mầm non, đồng thời có cơ chế tạo điều kiện thuận lợi và khuyến khích các lực lượng trong xã hội tham gia.

Vừa qua, ở nước ta, một số nhà giáo dục và doanh nhân tâm huyết đã thành lập Tập đoàn giáo dục và đầu tư VSK, trong đó có Viện Nghiên cứu giáo dục trẻ em thông minh sớm VICER và trường Mầm non VSK. Các cơ sở giáo dục này đang tiến hành nghiên cứu và thử nghiệm công nghệ giáo dục sớm theo “Phương án 0 tuổi” phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội, văn hóa… của Việt Nam. Tuy nhiên, do điều kiện về cơ sở vật chất có hạn nên mô hình này mới chỉ dừng ở độ tuổi nhà trẻ mẫu giáo mà chưa thể phát triển lên các cấp học cao hơn. Đây là mô hình giáo dục rất mới có ý nghĩa đột phá để nâng cao chất lượng nòi giống, đào tạo nhân tài cho đất nước cần được quan tâm để nhân rộng. Do đó, Nhà nước, Bộ GD-ĐT cần có chính sách hỗ trợ nghiên cứu loại mô hình giáo dục sớm này và tính hiệu quả của mô hình để xây dựng chương trình giáo dục sớm, và mở rộng các trường thực hành giáo dục sớm của nhà nước và tư nhân.

Bên cạnh đó, để đảm bảo cho sự thành công của chương trình giáo dục sớm, cần đầu tư xây dựng một “Tổ hợp hệ thống trường đào tạo nhân tài Việt Nam và các cơ sở nghiên cứu thực nghiệm từ mầm non đến phổ thông” và làm càng sớm càng tốt. Theo đó, nếu làm bài bản và hiệu quả thì chỉ cần từ 15 đến 20 năm, chúng ta đã có một thế hệ công dân Việt Nam có trí lực và thể lực vượt trội để có thể từng bước “sánh vai cùng các cường quốc năm châu”…

Các công trình nghiên cứu về giáo dục sớm trên thế giới đều cho rằng: sự phát triển trong những năm đầu đời quyết định tương lai của cả cuộc đời. Những năm đầu đời là giai đoạn phát triển quan trọng nhất của đời người, đặc biệt là giai đoạn từ 0 - 3 tuổi là “Giai đoạn vàng”, “Cửa sổ của cơ hội” để bộ não phát triển và hoàn thiện.

V.O

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.