Đủ 'chiêu trò' trục lợi quỹ bảo BHXH, BHYT

Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam vừa ban hành Công văn số 2853/BHXH-TTKT gửi Bộ LĐ-TB-XH, Bộ Y tế và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư về việc tăng cường lãnh đạo thực hiện pháp luật và phòng, chống gian lận, trục lợi quỹ BHXH, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), bảo hiểm y tế (BHYT).

LÊ LÂM

Trục lợi hưởng BHXH một lần dưới hình thức ủy quyền

Gần đây, cơ quan BHXH và cơ quan chức năng có liên quan đã phát hiện, xử lý một số vụ việc vi phạm trong lĩnh vực BHXH, BHTN, BHYT ở một số địa phương. Một trong số các hành vi vi phạm là trục lợi hưởng BHXH một lần dưới hình thức ủy quyền.

Lợi dụng nhu cầu muốn nhận tiền BHXH 1 lần sớm, trong khi quy định hiện hành về thủ tục hồ sơ hưởng BHXH 1 lần rất đơn giản nên một số đối tượng đã tổ chức thu gom sổ BHXH của người lao động thông qua hình thức cầm cố, ủy quyền (người lao động sở hữu sổ BHXH lập văn bản ủy quyền cho người khác làm thủ tục hưởng BHXH một lần).

Đây là hành vi mua, bán sổ BHXH, không chỉ gây thiệt thòi lớn cho người lao động khi chỉ nhận được 1/3 đến 1/2 giá trị thực của cuốn sổ BHXH mà về lâu dài còn tạo sức ép lên hệ thống an sinh xã hội.

BHXH Việt Nam còn cảnh báo về việc lạm dụng, trục lợi quỹ BHTN. Trong thời gian đang hưởng trợ cấp thất nghiệp, người lao động có việc làm (người lao động đã ký hợp đồng lao động chính thức với đơn vị sử dụng lao động) nhưng lại không khai báo với trung tâm giới thiệu việc làm.

Sau khi hết thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp, người lao động lập hồ sơ đề nghị cơ quan BHXH truy đóng BHXH bắt buộc cho khoảng thời gian này. 

Nhằm trục lợi quỹ BHXH, người sử dụng lao động đề nghị giải quyết hưởng chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe đối với người lao động đang trong thời gian đi làm hưởng lương, nghỉ phép, nghỉ không lương, nghỉ việc riêng, điều trị tai nạn lao động… hoặc, người sử dụng lao động và người lao động thỏa thuận với nhau chỉ đóng 6 tháng BHXH hoặc tăng mức đóng BHXH cao bất thường trong 6 tháng trước khi sinh con để hưởng trợ cấp thai sản...

Móc nối với "cò" lập hồ sơ bệnh án khống

Không chỉ có người lao động trục lợi, nhân viên cơ sở y tế sử dụng thẻ BHYT của người nhà hoặc lấy mã thẻ của người bệnh BHYT đã đến khám trước đó để lập hồ sơ chứng từ đề nghị thanh toán chi phí; móc nối với đối tượng "cò" lập hồ sơ bệnh án khống cho người tham gia bảo hiểm nhân thọ để vừa trục lợi bảo hiểm nhân thọ, vừa trục lợi BHYT.

Ngoài ra, còn có một số hình thức lạm dụng, trục lợi quỹ BHYT khác như: cơ sở khám chữa bệnh thống kê, thanh toán dịch vụ kỹ thuật không đúng quy định; thống kê đề nghị thanh toán nhiều hơn số lượng thuốc thực tế sử dụng; sử dụng thuốc không phù hợp với chẩn đoán bệnh; tổ chức gom người có thẻ BHYT để cung ứng dịch vụ y tế không cần thiết, gây lãng phí quỹ BHYT…

Về phía người bệnh, người bệnh mượn thẻ BHYT của người khác để đi khám chữa bệnh hoặc sử dụng thẻ BHYT đi khám chữa bệnh nhiều lần để lấy thuốc sử dụng không vì mục đích điều trị cho bản thân…

Người lao động trục lợi quỹ BHXH thông qua việc sử dụng giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH giả hoặc được các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cấp không đúng quy định để thanh toán chế độ BHXH.

Qua đó, cơ sở khám chữa bệnh cũng trục lợi quỹ BHYT bằng việc quyết toán công khám, tiền thuốc, dịch vụ kỹ thuật... từ thẻ BHYT của người mua giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH. 

Tăng cường thanh tra, kiểm tra ngăn chặn hành vi trục lợi

Để góp phần giải quyết tình trạng này, BHXH Việt Nam đề nghị Bộ LĐ-TB-XH tăng cường công tác thanh tra đối với các đơn vị chậm đóng BHXH, BHTN, BHYT…; phối hợp với cơ quan BHXH đẩy mạnh rà soát, chia sẻ dữ liệu nhằm ngăn chặn tình trạng người lao động hưởng BHTN không đúng quy định và thu hồi số tiền hưởng về quỹ BHTN…

Với Bộ Y tế, cơ quan này đề nghị tăng cường chỉ đạo trong công tác phối hợp thanh tra, kiểm tra việc tổ chức thực hiện công tác khám chữa bệnh BHYT và thanh toán chi phí khám chữa bệnh BHYT; xử lý kịp thời các hành vi vi phạm do gian lận BHYT của cơ sở khám chữa bệnh và người bệnh…

Với UBND các tỉnh, thành phố, BHXH Việt Nam đề nghị chỉ đạo các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan tăng cường kiểm tra, giám sát các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn trong việc chấp hành pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT; nắm bắt tình hình doanh nghiệp để có cảnh báo kịp thời; thanh tra, kiểm tra các đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn, trong đó chú trọng thanh tra, kiểm tra những đơn vị có dấu hiệu vi phạm trong việc thu đóng, giải quyết hưởng các chế độ BHXH, BHTN; theo dõi, phát hiện, xử lý kịp thời, nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật về thực hiện BHXH, BHTN, BHYT để đảm bảo kịp thời quyền và lợi ích hợp pháp của người tham gia.