Dứt khoát không 'phạt cho tồn tại' chung cư mini '4 không'

Thảo luận nội dung kinh tế - xã hội sáng 1.11, đại biểu Hoàng Đức Thắng (đoàn Quảng Trị) cho rằng vụ cháy chung cư mini tại Q.Thanh Xuân (Hà Nội) vừa qua như "giọt nước tràn ly" của những tồn tại tích tụ lâu nay.

Tranh cãi có nên "siết" chung cư mini

Song, theo ông Thắng, chung cư mini cũng là cứu cánh chỗ ở cho người thu nhập thấp, sinh viên hiện nay. Vì thế, ông Thắng đề nghị cần giải bài toán hiện hữu bằng những biện pháp kỹ thuật phù hợp, bịt chặt kẽ hở.

"Siết chặt quá mức cần thiết sẽ đẩy người lao động, sinh viên nghèo ra đường, khi họ không có điều kiện để ở tại những căn hộ đáp ứng yêu cầu cao", ông Thắng nêu. Đại biểu đoàn Quảng Trị cũng nêu thời gian qua đã thiết kế nhiều chính sách hấp dẫn, hỗ trợ nhà đầu tư, doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội nhưng doanh nghiệp chưa mặn mà. 

Gói tín dụng 120.000 tỉ đồng dành cho vay nhà ở xã hội mới giải ngân được 83 tỉ đồng, nhưng lại ế ẩm hàng nghìn căn hộ không ai thuê mua.

"Phải chăng, nó quá xa vời so với khả năng tài chính của người dân thu nhập thấp, còn người đủ điều kiện mua thì chưa mặn mà", ông Thắng nêu và cho rằng sự tồn tại của "núi" thủ tục, "rừng" quy định hành chính cùng những rủi ro pháp lý là nguyên nhân dẫn tới tình trạng trên. Phải tháo gỡ nút thắt, tháo gỡ cho doanh nghiệp thì mục tiêu phát triển nhà ở xã hội mới đạt.

Theo đại biểu Leo Thị Lịch (đoàn Bắc Giang), nhà ở, nhà trọ với người lao động, người thu nhập thấp rất cần thiết. Nhưng không vì thế mà buông lỏng công tác quản lý nhà nước về xây dựng nhà ở, nhà trọ và khu chung cư. Việc cấp phép sai, không đúng quy định về cấp phép xây dựng đối với những ngôi nhà này cần xử lý nghiêm minh.

Dẫn lại ví dụ chung cư của ông Nghiêm Quang Minh (bị can trong vụ cháy chung cư mini tại Q.Thanh Xuân - PV) được cấp phép 6 tầng nhưng xây 9 tầng, theo đại biểu Lịch, ông Minh có tới 8 khu chung cư tương tự được xây trong 10 năm qua để cho thuê, rất nguy hiểm đến tính mạng con người. "Quản lý nhà nước của chúng ta buông lỏng, biết nhưng không xử lý. Đó là kẽ hở trong công tác quản lý, cần phải làm nghiêm khắc", bà Lịch nhấn mạnh.

Liên quan đến PCCC, đại biểu Bắc Giang cho biết, qua giám sát đối với 65 cơ sở cho thuê chung cư mini thì hầu hết đều không bảo đảm PCCC. Nhưng theo báo cáo, hiện không có quy định về PCCC đối với nhà riêng lẻ. Như vậy, luật còn chỗ trống, kẽ hở, cần siết chặt quản lý, làm rõ trách nhiệm của ngành chức năng và phải sửa luật trong thời gian tới.

GIA HÂN

"Dứt khoát không hợp thức hóa sai phạm"

Cùng quan điểm về việc phải siết chặt quản lý chung cư mini, đại biểu Nguyễn Thị Thủy, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, cho rằng tới nay các quy chuẩn, tiêu chuẩn, thậm chí định danh với chung cư mini cũng không rõ ràng, chưa được quy định trong luật, gây lúng túng trong quản lý, gây áp lực cho hạ tầng đô thị.

Đặc biệt, tiềm ẩn nguy cơ cao đối với sự an toàn của người dân. Theo bà, những lỗ hổng trong pháp luật thời gian qua đã kéo theo những lỗ hổng trong quản lý chung cư mini.

"Với quy định hiện hành, một cá nhân, một gia đình có thể đứng ra xây dựng chung cư mini để bán mà không bị khống chế số lượng căn hộ, chiều cao. Thủ tục rất đơn giản, chỉ cần xin cấp giấy phép xây dựng riêng lẻ với nhà ở xây dựng", bà Thủy nêu, so sánh chung cư thông thường được quản lý rất chặt nhưng nhà ở riêng lẻ, chung cư mini hiện nay đều không chịu tiền kiểm hay hậu kiểm của sở xây dựng.

Bên cạnh đó, 10 năm qua đã chứng kiến sự gia tăng nhanh chóng của các chung cư mini. Riêng TP.HCM có hơn 42.200 nhà cho thuê kiểu chung cư mini. Đáng nói là hầu hết các chung cư mini hiện nay đều xây trên diện tích đất nhỏ, trong ngõ hẹp, tiềm ẩn nguy cơ cao về an toàn cháy, nổ, khi xảy ra cháy rất khó chữa cháy.

Trong khi đó, theo Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, với mức giá chỉ 700 - 800 triệu đồng, chung cư mini đáp ứng nhu cầu của rất nhiều người dân có khả năng tài chính eo hẹp. Những người này không dám mơ có căn hộ đảm bảo chất lượng, chung cư mini là sự lựa chọn phù hợp. Nhiều người biết nguy cơ mất an toàn, nhưng tin sẽ không xảy ra. Điều này càng cho thấy thị trường đang thiếu trầm trọng sản phẩm nhà ở bình dân.

"Sau vụ cháy quán karaoke tại Bình Dương, yêu cầu quyết liệt đặt ra là cơ sở nào không bảo đảm phải dừng hoạt động, nhưng với chung cư mini không thể xử lý như vậy được. Đây là nơi ăn, chốn ở của hàng trăm nghìn con người. Tôi thống nhất ý kiến của Chủ tịch Quốc hội là nhu cầu nhà ở của người dân phải được bảo đảm, nhưng dứt khoát không hợp thức hóa sai phạm", bà Thủy nêu.

Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cũng kiến nghị Chính phủ tiếp tục triển khai những giải pháp ưu đãi để khơi thông nguồn cung nhà ở xã hội và nhà ở thương mại giá bình dân. Đây là gốc rễ vấn đề giải quyết nhà ở cho người thu nhập thấp.

Hiện, Chính phủ đang chỉ đạo các cơ quan tiến hành thanh tra, kiểm tra các chung cư mini; bên cạnh đó, qua kiểm tra cũng cần phải hướng dẫn kịp thời cho người dân để có giải pháp phòng ngừa an toàn cháy, nổ.

Đồng thời, trong nghị quyết của kỳ họp Quốc hội lần này có nội dung yêu cầu về bảo đảm an toàn cháy, nổ nói chung, trong đó có an toàn cháy, nổ đối với các chung cư mini đang hiện hữu.