Funk! Sài Gòn hay Hà Nội?

Funk cho bạn năng lượng, tưới lên bạn cơn mưa của tiết tấu, của dàn kèn đồng mạnh mẽ và sắc như dao cạo, của tiếng organ réo rắt, của những "skill keyboard" đầy mê hoặc, cùng giọng hát ngập tràn năng lượng. Vì nó là sự tổng hợp của soul, jazz & R&B, sẽ mang đến cho bạn cảm giác "không thể ngồi yên". Do vậy, funk không có chỗ cho sự chán nản. 

Do ở Việt Nam không có nhiều người nghe, nên funk cũng từ đó xuất hiện lẻ tẻ, thỉnh thoảng mới có một hai bài. Nhưng tôi biết dân làm nhạc không ai mà không mê dòng này, vì nó kích thích ngón nghề rất dữ. Chỉ là ít có ai có thời gian và đủ đam mê để làm nó. Vì làm pop dễ kiếm tiền hơn. 

Trước kia, Quốc Trung có làm một bài funk hiếm hoi khá hay, đó là Đố tình. Tôi biết anh cũng từ bản funk này. Rồi sau không thấy anh làm nữa. Kế tiếp là ban Anh Em cũng có vài bài rất hay. Bẵng đi một thời gian khá dài, khoảng trống thế hệ được tạm khỏa lấp với sự xuất hiện một nhân tố hiếm hoi của chương trình Bài hát Việt thuở nào: Thành Vương. Tôi nhớ là Vương có mấy bài funk liên tiếp khá chất, mà cụ thể là Phố chiều, với giọng hát của Tô Minh Đức. 

Có thể nói Thành Vương là người đam mê và dấn thân nhất với funk, bằng chứng là album phát hành cách đây không lâu của Đinh Mạnh Ninh: Make it Together - một thứ modern funk khá thời thượng. 

Cách đây không lâu, khi ngồi trò chuyện với Hữu Vượng ở show Hà Anh Tuấn, tôi phát hiện ra bạn ấy cũng rất yêu thích và muốn có dịp nào đó được làm funk. Vì bạn ấy mê phối cho brass lắm. Tôi nghĩ đây cũng là một nhân tố đầy tiềm năng, vì tôi đã nghe một vài bài lẻ tẻ mà Vượng phối cho các ca sĩ, rất máu lửa và đậm chất funk. 

Ở Hà Nội funk là vậy! Còn Sài Gòn thì sao? Tôi nhớ là thời kỳ Bài hát Việt, Lê Thanh Tâm có một bài mà tôi rất thích: Thềm nhà có hoa. Dù bản phối lúc đó chưa hẳn là nghiêng về funk, mà chất soul nhiều hơn, nhưng Thềm nhà có hoa sẽ là một bản funk rất hay nếu được phối thuần funk. Lúc đó tôi chờ đợi Tâm sẽ có thêm nhiều Thềm nhà có hoa. Vì so với nhạc Việt, bài hát này khá mới, kể cả mặt bằng nhạc hiện nay. Nhưng rồi cũng không thấy Tâm làm thêm. Theo tôi, trong Tâm luôn có một mạch ngầm đang chờ một ngày thức tỉnh...

Có thể ở Sài Gòn cũng có nhiều bạn mê funk, nhưng tôi chưa thấy những thành phẩm trên các nền tảng số nhiều, mà vẫn chỉ là pop hay ballade. Có thể đam mê vẫn chỉ là đam mê, chúng thường bị trôi tuột đi bởi cơm áo gạo tiền chăng? Mới đây thôi, trong khi trò chuyện, nhà báo Hải Ninh có nói đùa rằng, làm nhạc giống như bài côn của Lý Tiểu Long, chia 3 khúc: khúc này cho ta, khúc kia cho người nghe, khúc nọ cho ca sĩ. Nhưng có vẻ như thị trường nhạc Việt hiện nay, các nhạc sĩ dành hết "3 khúc" cho thị hiếu, cho ca sĩ. "Còn ta đường nào cho ta?".

Với một ca sĩ, giá trị được đo bằng những bài hit, được nhiều người hâm mộ, bằng cát-xê. Còn với một nhạc sĩ, những thứ ấy đôi khi lại chẳng nói lên điều gì, có khi còn khiến ta cúi gằm mặt mà đi qua, vì trách nhiệm thuộc về ta chứ chẳng ai khác. Rồi một ngày ta bỗng ngậm ngùi mà tự hỏi "còn ta đường nào cho ta?", vì suốt quãng đường đời, ta không dành cho riêng ta, mà chỉ cố chiều lòng khán giả, sở thích ca sĩ.

Do vậy, bài côn của Lý Tiểu Long phải được chia tỷ lệ lại, sao cho khi đỉnh cao sự nghiệp qua đi, ta không còn ngậm ngùi bởi câu hát "đường nào cho ta" nữa, mà nhạc Việt cũng được cân đối và "đa dạng sinh học" hẳn ra, không chỉ toàn ballade! 

Hôm nay, tôi sẽ nghe Amazing của Đinh Mạnh Ninh trong khi đang lái xe đi Vũng Tàu ngắm biển. Ngày mai, tôi nghe lại Phố chiều của Thành Vương. Dường như tôi không có nhiều lựa chọn khi tìm nghe những bản funk Việt Nam, nên lại phải tìm nghe Brian Culbertson cho thỏa cơn ghiền vậy.