Giải mật cuộc gặp Mỹ từ chối làm đồng minh của Nga

Đài RT ngày 3.2 đưa tin Cơ quan Lưu trữ An ninh Quốc gia Mỹ hôm 30.1 đã công bố một kho biên bản giải mật về cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ - Nga cách đây hơn 30 năm. Trong cuộc gặp với người đồng cấp Nga Boris Yeltsin, Tổng thống Mỹ khi đó George H.W. Bush (Bush cha) đã từ chối đề xuất trở thành đồng minh với Nga.

BUSH LIBRARY

Cụ thể, cuộc gặp diễn ra tại nơi nghỉ dưỡng của tổng thống Mỹ ở Trại David (bang Maryland) vào ngày 1.2.1992, chỉ vài tháng sau khi Liên Xô tan rã. Đây cũng là chuyến thăm cấp nhà nước đầu tiên của ông Yeltsin tới Mỹ.

Theo RT, thời điểm đó, giới lãnh đạo mới của Nga kỳ vọng có thể trở thành đồng minh với Mỹ. Vào cuối cuộc gặp, tổng thống Nga hỏi đã hỏi người đồng cấp Mỹ: "Chúng ta có còn là đối thủ hay không?".

"Không, chúng ta không phải", nhà lãnh đạo Mỹ trả lời, đồng thời cho biết thêm rằng một tuyên bố đã được chuẩn bị để đưa "hai nước ra khỏi kỷ nguyên cũ". Sau đó, ông đề nghị lãnh đạo Nga xem qua thông điệp.

Sau khi đọc thông điệp, ông Yeltsin nhận xét: "Ở đây không có từ ngữ nào nói rằng chúng ta không còn là đối thủ nữa và đang tiến tới trở thành đồng minh". Tổng thống Nga nhấn mạnh rằng tài liệu nên nêu rõ rằng hai nước "đang chuyển từ giai đoạn đối thủ sang đồng minh". Theo ông Yeltsin, cách diễn đạt như vậy sẽ thêm một "chất lượng mới" cho thông điệp.

Ngược lại, ông Bush làm rõ rằng chính quyền của ông "sử dụng ngôn ngữ thẳng thắn này bởi vì chúng tôi không muốn hành động như thể mọi vấn đề giữa hai bên đã được giải quyết".

Trong cuộc gặp, ông Yeltsin nói với người đồng cấp Mỹ rằng trong khi chính phủ Nga cam kết cải cách dân chủ và thị trường, đất nước đang trải qua "thời kỳ khó khăn". Ông lập luận rằng Mỹ "phải cung cấp viện trợ" cho các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ, gồm cả Nga.

Nhà lãnh đạo Nga cũng đưa ra một số đề xuất cắt giảm vũ khí hạt nhân táo bạo nhưng tổng thống Mỹ không chấp nhận. Ông Bush đã từ chối loại bỏ các tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm vốn là yếu tố cốt lõi trong bộ ba chiến lược của Mỹ.

Ý tưởng của ông Yeltsin về việc tạo ra một hệ thống phòng thủ tên lửa chung toàn cầu cũng không được phía Mỹ đón nhận nhiệt tình. Bất chấp sự khác biệt về quan điểm, cả hai nhà lãnh đạo đều mô tả cuộc họp là vô cùng tích cực vào thời điểm đó.