Giải nhiệt với quạt hơi nước, phun sương

Tại các siêu thị điện máy ở TP.HCM, các loại quạt này xuất hiện với nhiều mẫu mã mới cộng thêm nhiều tiện ích và công suất lớn hơn.

So với ngày thường, sức mua các loại quạt này ở các trung tâm điện máy hiện đã tăng gấp 3 lần bởi so với chi phí đầu tư một cái máy lạnh thì việc mua quạt hơi nước và phun sương vẫn khả thi hơn đối với nhiều gia đình. Hiện trên thị trường quạt phun sương có các thương hiệu như Kangaroo, Sunhoue với giá bán từ 2 - 2,8 triệu đồng/sản phẩm, quạt hơi nước làm mát (còn gọi quạt điều hòa) của các thương hiệu Sunhoue, Sanyo, Panworld, Pensonic… có giá bán 2,2 - 5,5 triệu đồng.

Đối với quạt phun sương, các mẫu mã ưa chuộng vẫn là kiểu quạt đứng hoặc quạt hộp với cánh quạt truyền thống, từ 3 - 5 cánh kết hợp ngăn chứa nước khoảng 1,8 - 2 lít/nước, công suất phun sương từ 200 - 300 ml/giờ, thiết kế gọn gàng. Một số mẫu mới của năm nay có thêm các tính năng phụ như lọc bụi, khử mùi, đuổi muỗi và điều khiển từ xa… Còn quạt hơi nước làm mát thì nổi bật là thiết kế dạng thùng đứng, sử dụng cánh quạt lồng sóc tương tự loại quạt gắn bên trong máy lạnh, ngăn chứa nước từ 5-10 lít, sử dụng màng lọc kết hợp với đá khô. Các quạt mới cũng đều có các tính năng phụ tiện ích như lọc không khí, khử mùi, kháng khuẩn, chức năng hẹn giờ, đảo gió, chống rò rỉ điện giật và điều khiển từ xa… Năm nay, xuất hiện khá nhiều quạt có công suất lớn với kích thước cũng lớn hơn 4 lần quạt thường.

Ông Nguyễn Hữu Phú, Giám đốc Công ty cơ điện lạnh Đại Việt cho biết về nguyên lý hoạt động cần phân biệt quạt hơi nước và quạt phun sương bởi chúng có thiết kế khác nhau hoàn toàn. Quạt phun sương là loại quạt dùng béc phun để xé nhỏ nước ra và phun vào không khí, hơi nước này sẽ truyền nhiệt qua các phân tử nước để giảm nhiệt độ không khí xuống. Tuy nhiên sau một khoảng thời gian không khí sẽ bão hòa và gần như nước không thể tiếp tục bốc hơi vào không khí nữa, vì vậy nó sẽ rơi xuống sàn nhà hoặc gây ẩm mốc ở thiết bị điện tử trong gia đình như tivi, dàn âm thanh…

Ngoài ra, khi trời nóng mà độ ẩm tăng cao (do quạt phun sương tạo nên) thì nước trên da không bay hơi được sẽ gây ra cảm giác rất khó chịu tương tự như hiện tượng trời nồm chuẩn bị mưa. Do vậy hạn chế sử dụng quạt phun sương ở phòng ngủ hoặc không gian kín vì tác dụng “giải nhiệt” không hiệu quả lắm cho mùa nóng mà còn có thể làm hư hỏng thiết bị có mạch điện tử.

Trong khi đó, quạt hơi nước có cấu tạo bao gồm động cơ quạt, màng lọc, máy bơm nhỏ, ngăn chứa nước, hoạt động theo nguyên tắc sử dụng nước hoặc đá lạnh được cho vào ngăn chứa, sau đó máy bơm hút đẩy nước qua màng lọc đặt trước quạt thổi sẽ tạo ra hơi mát tỏa ra bên ngoài làm tăng độ ẩm của không khí. Việc sử dụng nhiều lớp màng lọc kết hợp với hơi nước lạnh sẽ giúp quạt thổi ra nhiệt độ ở mức 26 - 28oC phù hợp với không gian của một căn phòng, đủ sức làm mát hiệu quả cho phòng khách hay phòng ngủ.

Cả hai loại quạt đều có ưu điểm và nhược điểm khi sử dụng, đều có thể sử dụng làm giải pháp thay thế cho máy lạnh trong mùa nóng. Tuy nhiên, loại quạt này có hạn chế là khâu bảo dưỡng vệ sinh hơi cầu kỳ, nếu không làm đúng hướng dẫn thì quạt nhanh hư hỏng và có nhiều tác dụng phụ ảnh hưởng sức khỏe của người hoặc thiết bị điện trong nhà.

Chẳng hạn, quạt phun sương chỉ phù hợp không gian sân vườn có mái che hoặc ở những phòng không đặt các thiết bị điện tử như tivi, máy tính, dàn âm thanh vì có thể làm ẩm mạch điện, hư hỏng thiết bị.

Quạt phun sương dùng các đầu béc phun xé nước nên nếu sử dụng lâu hoặc liên tục trong thời gian dài từ 15 - 30 ngày thì phải vệ sinh đầu phun bởi vì nguồn nước tại VN không được lọc cặn kỹ lưỡng, thường có cặn bám nên dễ làm ngẹt đầu phun khiến quạt mất đi tính năng phun sương. Ngoài ra, mỗi lần vệ sinh đầu phun sẽ mất thời gian súc rửa đường ống hoặc ngâm xà phòng đầu phun trong vài giờ để làm sạch bởi các đầu phun nhỏ nên bàn chải không thể chà sạch triệt để.

Còn đối với quạt hơi nước làm mát, việc vệ sinh sau 1 - 2 tuần sử dụng thì người dùng phải tự bảo dưỡng gồm nhiều công đoạn hơn như: vệ sinh cánh quạt lồng sóc bằng cách xịt nước (tương tự vệ sinh máy lạnh), súc rửa ngăn chứa nước, vệ sinh màng lọc hoặc phải đổi sang màng lọc khác sau khoảng một năm sử dụng.

Cả hai loại quạt nếu không thực hiện các bước nêu trên thì chỉ sau một tuần sử dụng, nước trong ngăn chứa sẽ tạo lớp cặn bám khi quạt thổi ra môi trường sẽ bao gồm có cả vi khuẩn ẩm mốc, ảnh hưởng đến sức khỏe, đặc biệt trẻ em dễ mắc các bệnh về đường hô hấp.

Kỹ sư Nguyễn Hữu Đức, Công ty Bình An - nhà phân phối quạt hơi nước Sanyo tại thị trường VN cho biết: “Hiện nay đa số quạt hơi nước khi đem đến đến bảo hành sửa chữa đều vướng phải 2 bệnh chính là cháy bơm nước hoặc quạt kêu rất ồn… Nguyên nhân là nhân viên bán hàng chưa tư vấn đầy đủ cho người dùng cách vệ sinh định kỳ hằng tuần hoặc hằng tháng dẫn đến tình trạng cặn bẩn hoặc đóng phèn đầy trong ngăn chứa nước, khiến máy bơm nước bị nghẹt, không bơm lên được dẫn đến cháy máy. Còn bệnh quạt kêu ồn là do cấu tạo cánh quạt dạng lồng sắc tương tự máy lạnh nên hơi mát tỏa ra nhẹ nhàng chứ không như cánh quạt truyền thống thổi gió cực mạnh nên người dùng thường có thói quen nhấn nút công suất tối đa khiến quạt chạy vài tháng là có hiện tượng rơ bạc đạn, phải bôi lại dầu mỡ”. Chi phí cho mỗi lần sửa chữa hoặc thay thế linh kiện khoảng 150.000 - 300.000 đồng.

Để sử dụng quạt hơi nước hiệu quả cần lưu ý: - Nên đặt quạt làm mát bằng hơi nước ở vị trí lưu thông gió, tốt nhất là đặt máy xoay lưng về phía sau cửa sổ hoặc cửa chính của phòng khách để quạt có thể đối lưu không khí hút gió vào và đẩy hơi mát ra hiệu quả nhất. - Đối với phòng ngủ kín gió, đặt cách tường khoảng 40 cm, tránh để lưng máy làm mát sát tường cản trở khả năng hút gió của quạt hơi nước. - Cần sử dụng thêm các loại đá lạnh khô kết hợp với nước để tăng khả năng làm mát và giảm nhiệt độ tốt hơn. - Trong phòng ngủ nên kết hợp với quạt thông gió để hút khí nóng, ẩm và mùi hôi ra khỏi phòng, cân bằng độ ẩm so với môi trường. - Vệ sinh định kỳ, 1 - 2 tuần/lần, để giữ gìn sức khỏe và giúp quạt ổn định lâu dài. (Theo tư vấn của ông Nguyễn Hữu Đức)