Giải pháp nào tránh quá tải thực tập của sinh viên y khoa?

Tuy nhiên, trong thực tế không dễ thực hiện theo mô hình này. Vậy cần những giải pháp nào để sinh viên (SV) ngành y có điều kiện thực tập?

MÔ HÌNH BỆNH VIỆN - TRƯỜNG HỌC: TỐI ƯU NHƯNG KHÔNG ĐƠN GIẢN

Bác sĩ Phùng Kim Phường, Bệnh viện (BV) 7C, TP.Thủ Đức, là cựu SV Trường ĐH Y dược TP.HCM, cho biết thời điểm còn đang đi học (năm 2021) khi thực tập tại BV, rơi vào mùa cao điểm, Phường phải đi thật sớm, có mặt từ 6 giờ hoặc buổi tối ở lại thật trễ thì mới có thể xem được bệnh án.

"Đặc thù của ngành y là được thực hành nhiều. Mặc dù vậy, vẫn chưa đủ để bám sát chuyên môn do không được tiếp xúc sâu với bệnh nhân, bệnh án. Nguyên nhân vì đó là nơi khám chữa bệnh, SV chỉ được quan sát hoặc nếu năm cuối thì được phụ, chứ chưa đủ kiến thức và kinh nghiệm để có thể trải nghiệm trực tiếp. Thứ 2, nhiều bệnh nhân, nhất là ở những khoa dịch vụ, họ muốn được riêng tư và nghỉ ngơi nên SV thực tập mà tiếp xúc là họ cảm thấy phiền", Phường kể lại.

NGỌC ANH

Bác sĩ Nguyễn Hữu Tùng, Phó chủ tịch thường trực Hội Hành nghề y tế tư nhân TP.HCM, nhìn nhận càng ngày càng có nhiều trường đào tạo khối ngành sức khỏe, tuyển sinh ồ ạt nên số lượng SV cũng tăng rất nhiều so với trước. "Học y chủ yếu phải được thực hành, thực tập, lý thuyết chỉ là một phần. Ở các nước tiên tiến, SV ngành y đã được đến BV thực hành lâm sàng trong khi ở VN, năm 3 các em mới được vô BV nên tình trạng quá tải thực hành thực tập là điều dễ hiểu", bác sĩ Tùng cho hay.

Theo bác sĩ Tùng, quy định muốn đào tạo ngành y phải có BV đảm bảo cho việc thực hành thực tập. Do đó, mô hình BV - trường học là cần thiết và đặc biệt trong đào tạo y khoa, mang đến cho giảng viên lẫn SV nhiều lợi ích thiết thực trong giảng dạy, học tập và thực hành lâm sàng.

"Tuy nhiên, để đạt được điều đó, lãnh đạo của cơ sở đào tạo và lãnh đạo của BV phải có cùng một triết lý, chiến lược, mục tiêu và kế hoạch để phối hợp hiệu quả, nhằm đào tạo ra đội ngũ y bác sĩ có chuẩn mực và có tay nghề. Nếu 2 người này không cùng một triết lý và mục tiêu, thì dù BV nằm trong trường học hay trường học nằm trong BV, cũng sẽ không đạt được kết quả mong muốn", bác sĩ Tùng nhận định.

Cùng quan điểm, PGS-TS Nguyễn Khoa Hùng, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Y dược (ĐH Huế) kiêm Giám đốc BV Trường ĐH Y dược Huế, chia sẻ: "Mô hình BV trường là mô hình chuẩn của thế giới trong đào tạo khối ngành khoa học sức khỏe. Hầu hết các trường đại học y dược công lập VN lâu đời đều có mô hình này. Với trường đại học mới đào tạo về sức khỏe, hoặc trường đa ngành có đào tạo ngành sức khỏe, thì việc thành lập được BV trường không hề đơn giản vì phải đáp ứng nhiều quy định về khám chữa bệnh. Nếu chỉ là một BV nhỏ hoặc phòng khám thì không thể đáp ứng được cho việc thực hành ở tất cả các môn học".

Theo PGS-TS Nguyễn Khoa Hùng, BV Trường ĐH Y dược Huế được thành lập đã 25 năm là BV hạng 1 với 700 giường bệnh, 3 khoa ngoại, 2 khoa nội, khoa sản, khoa nhi, các khoa chuyên khoa hệ ngoại, các khoa hệ cận lâm sàng với đầy đủ thiết bị hiện đại đáp ứng được việc thực hành cho 40% SV và học viên sau đại học.

Bên cạnh BV trường, Trường ĐH Y dược Huế có thêm BV Trung ương Huế là nơi thực hành chính từ nhiều năm, hiện tại đảm bảo nơi thực hành cho 60% SV. Ngoài ra, SV khi học thực hành một số môn sẽ đến một số BV chuyên khoa. Theo PGS Nguyễn Khoa Hùng, với 2 cơ sở thực hành chính nêu trên, cùng các BV chuyên khoa và công ty dược…, SV mới đủ chỗ để thực hành.

ĐÀO NGỌC THẠCH

HỆ THỐNG THỰC HÀNH TỪ BV HUYỆN, TRUNG TÂM Y TẾ XÃ…

Tuy nhiên, một BV trong trường ĐH có thể chưa đáp ứng được việc thực hành cho toàn bộ chương trình đào tạo. Chính vì thế, PGS-TS Nguyễn Khoa Hùng đề xuất: "Để tránh quá tải trong việc thực hành thực tập của SV khối ngành sức khỏe ở các thành phố lớn, ở góc độ tuyển sinh, trường ĐH cần xác định chỉ tiêu phù hợp với lực lượng giảng viên cũng như cơ sở thực hành mà trường có. Ở tầm vĩ mô, Bộ Y tế và các bộ liên quan nếu cho phép phát triển thêm trường ĐH Y hoặc trường đào tạo ngành sức khỏe thì cần yêu cầu hệ thống BV thực hành đi kèm, vừa đáp ứng yêu cầu khám chữa bệnh vừa là cơ sở thực hành của SV. Theo đó, trong tương lai phải xây dựng thêm BV thực hành hoặc nâng cấp thêm các BV hiện tại, chẳng hạn các BV tuyến tỉnh, quận, huyện đủ điều kiện chuyên môn tiếp nhận SV đến thực hành".

Tương tự, trưởng khoa y của một trường đại học tại TP.HCM đồng thời là bác sĩ, lại cho rằng việc xây dựng BV trực thuộc trường học có khoa y hoặc chuyên đào tạo về y để đáp ứng nhu cầu thực hành của SV là rất... "lý thuyết".

Bác sĩ này lý giải: "Ngày xưa thời chúng tôi đi học chỉ có vài trường đào tạo ngành y, và trường tôi theo học chỉ có 400 SV, bây giờ cả nước có vài chục trường ĐH đào tạo bác sĩ, dược sĩ..., có trường đào tạo hàng ngàn SV, chưa kể cao học, chuyên khoa 1, chuyên khoa 2, thì một BV trong trường không thể đáp ứng được. Chưa kể có trường xây BV với mục đích kinh doanh nhằm thêm có thu nhập cho bác sĩ, thầy cô chứ SV cũng không được thực hành thực tập gì nhiều. Hoặc có trường có BV nhưng với chỉ vài trăm giường thì không thể đủ chỗ cho tất cả SV các chuyên khoa thực hành thực tập".

Theo bác sĩ này, muốn không còn tình trạng quá tải thực hành thực tập, bên cạnh việc cơ sở đào tạo phải thành lập BV, phòng khám thì toàn bộ hệ thống y tế phải cùng tham gia vào việc đào tạo, bao gồm các bệnh viện trung ương đến địa phương, các trung tâm y tế, các trạm xá... "Theo quy chế BV của Bộ Y tế thì một trong 7 chức năng nhiệm vụ của BV là cơ sở thực hành để đào tạo cán bộ y tế". (còn tiếp)