Giáo viên nhận xét đề thi tốt nghiệp THPT 2023 môn ngữ văn khó, 'gây choáng váng'

Đề phân hóa ở câu nào?

Thầy Đỗ Đức Anh, giáo viên Trường THPT Bùi Thị Xuân (Q.1), nhận xét, đề thi tốt nghiệp THPT môn ngữ văn năm nay không khác so với các năm trước về cấu trúc. Cách hỏi cũng không có câu hỏi dạng lạ mà khá quen thuộc, thậm chí đã ra kiểu câu hỏi như vậy ở nhiều năm trước. Đề cũng vừa phải, không dài, gói gọn trên một mặt giấy.

Thầy Đức Anh cũng đưa ra nhận xét cho từng câu trong đề thi ngữ văn:

Câu 1: Yêu cầu thí sinh xác định thể thơ của văn bản có thể coi là câu hỏi chống "liệt" dành cho thí sinh.

Câu 2: Yêu cầu thí sinh nhặt ra các hình ảnh, từ ngữ miêu tả cơn giông của mùa hè trong 3 câu thơ. Dạng câu này, Bộ GD-ĐT cũng ra nhiều lần trong các mùa thi trước. Thí sinh có thể làm câu này một cách nhanh chóng mà không cần tốn quá nhiều thời gian suy nghĩ.

Câu 3: Yêu cầu thí sinh nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh trong đoạn thơ cũng là "một câu hỏi cũ tới mức nhàm chán" thường có trong những đề đọc hiểu của Bộ GD-ĐT hơn chục năm nay. Câu hỏi dễ tới mức đã xác định sẵn cả biện pháp tu từ cho thí sinh. Thí sinh không cần nhận diện biện pháp nên sẽ tránh được những nhầm lẫn hoặc sai sót. Tuy nhiên, những học sinh học khá tốt sẽ không làm hài lòng vì câu hỏi này mớm sẵn đáp án nên không có tính phân loại. Bộ GD-ĐT nên để thí sinh tự nhận diện biện pháp tu từ và nêu tác dụng của biện pháp tu từ đó.

Câu 4: Yêu cầu thí sinh rút ra bài học về lẽ sống cho bản thân từ suy ngẫm của tác giả trong dòng thơ "Ai cũng đi qua cơn giông của riêng mình" là một câu hỏi khá mở. Dạng câu hỏi như thế này giúp khai thác được quan điểm, thái độ, lập trường, tình cảm, tư tưởng của thí sinh. Tuy nhiên, thầy Đức Anh lo ngại, đề thì mở nhưng đáp án chưa chắc mở, khiến giám khảo khó chấm điểm và thí sinh vẫn phải viết trong một khuôn khổ nhất định mới có điểm trọn vẹn.

ĐÀO NGỌC THẠCH

Câu nghị luận văn học ra đoạn cuối trong tác phẩm Vợ nhặt của nhà văn Kim Lân. Tác phẩm này đã ra đề năm 2016. Đề không yêu cầu phân tích đối tượng cụ thể (nhân vật hay chi tiết) mà yêu câu phân tích một đoạn văn. 

Như vậy, học sinh viết về cả 3 nhân vật: Tràng, bà cụ Tứ, người vợ nhặt trong đoạn trích. Tuy nhiên, trong quá trình ôn tập, học sinh thường làm quen hơn với kiểu đề phân tích một đối tượng trong một đoạn văn. 

Câu hỏi này sẽ làm khó học sinh trung bình và có tính phân loại thí sinh. Nếu học sinh không hiểu bài thì chỉ có thể "láp nháp" được vài dòng. Thí sinh phải hiểu sâu tác phẩm và có kỹ năng khai thác, phân tích đoạn trích mới có thể làm tốt câu này tốt.

Ngữ liệu trừu tượng

Giáo viên Lê Hải Minh, dạy ngữ văn tại Q.10, TP.HCM, nhận định đề khó, "gây choáng váng" ngay từ phần đọc hiểu.

Theo thầy Minh, ngữ liệu phần đọc hiểu hơi trừu tượng, thiên về văn học, mang tính hình tượng nhiều và lại nói về cảm xúc, rung động. Do đó, thí sinh khó có thể hiểu để nắm được vấn đề.

ĐÀO NGỌC THẠCH

Còn ở câu nghị luận văn học, theo thầy Minh, tác phẩm Vợ nhặt không phải khó nhưng việc chọn đoạn cuối của tác phẩm sẽ gây khó cho thí sinh. Thầy Minh lưu ý, thí sinh muốn phân tích phải hiểu đoạn văn và cả bối cảnh văn học giai đoạn 1930-1945 viết về người nông dân. Bên cạnh đó, thí sinh phải biết so sánh, đối chiếu các tác phẩm cùng đề tài này đã học ở chương trình lớp 11.