Hàng loạt sai phạm trong quản lý rừng ở Phú Yên

Chiều 27.7, tại Chi cục Kiểm lâm tỉnh Phú Yên, đoàn thanh tra của Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ NN-PTNT) đã công bố kết luận thanh tra việc thực hiện chuyển mục đích sử dụng rừng và đất lâm nghiệp sang mục đích khác tại Phú Yên.

Theo kết luận thanh tra, từ ngày 1.1.2012 - 31.3.2017, Phú Yên có 41 dự án đã thực hiện hoặc có nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất rừng để thực hiện dự án với tổng diện tích cần thu hồi hơn 1.341 ha, trong đó có hơn 807 ha đất rừng, gồm: hơn 53 ha rừng đặc dụng, gần 284 ha rừng phòng hộ và hơn 470 ha rừng sản xuất.

Trong quá trình thực hiện, có 39/41 dự án với tổng diện tích chuyển mục đích sử dụng gần 424 ha rừng không phù hợp với quy hoạch bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Phú Yên giai đoạn 2011 - 2020, trái quy định tại điều 29 Nghị định 23/2006/NĐ-CP của Chính phủ.

Tại thời điểm thanh tra, có 2 dự án chưa được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận cho phép chuyển mục đích sử dụng rừng phòng hộ, rừng đặc dụng sang thực hiện dự án. Đó là dự án hầm đường bộ Đèo Cả do Công ty cổ phần đầu tư Đèo Cả làm chủ đầu tư. Dự án này chưa có quyết định thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất nhưng trên thực tế nhà đầu tư đã chuyển hơn 37 ha rừng đặc dụng để thực hiện dự án. Thứ hai là dự án Nhà máy lọc dầu Vũng Rô do Công ty TNHH dầu khí Vũng Rô làm chủ đầu tư, được UBND tỉnh Phú Yên ra Quyết định số 593/QĐ-UBND ngày 15.4.2014 chuyển mục đích sử dụng gần 32 ha rừng phòng hộ và gần 11 ha rừng sản xuất. Đoàn thanh tra kết luận, UBND tỉnh Phú Yên chưa chấp hành chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Văn bản số 178/TTg-KTN ngày 28.1.2013.

Bên cạnh đó, dự án khu du lịch liên hợp cao cấp New City Việt Nam do Công ty TNHH New City Việt Nam làm chủ đầu tư, chưa có văn bản chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ nhưng đã triển khai thi công là trái quy định tại khoản 1, điều 58 luật Đất đai năm 2013 và điều 29 Nghị định 23/2006/NĐ-CP của Chính phủ.

Trong quá trình thanh tra, đoàn thanh tra cũng phát hiện có 28 dự án chưa chấp hành nghĩa vụ trồng rừng thay thế với diện tích hơn 171 ha và có 17 dự án đã chuyển mục đích sử dụng hơn 206 ha rừng nhưng không có hồ sơ đánh giá tác động môi trường.

Đoàn thanh tra của Tổng cục Lâm nghiệp xác định, UBND tỉnh Phú Yên ban hành các văn bản cho phép áp dụng cơ chế đặc thù đối với một số dự án như: Chăn nuôi bò thịt chất lượng cao (do Công ty cổ phần chăn nuôi Thảo Nguyên làm chủ đầu tư), khu du lịch sinh thái Sao Việt (do Công ty TNHH du lịch Sao Việt làm chủ đầu tư), khu du lịch liên hợp cao cấp New City Việt Nam và hầm đường bộ Đèo Cả là vừa lập dự án đầu tư, vừa hoàn tất thủ tục về thu hồi đất, thu hồi rừng; vừa chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng, vừa đánh giá tác động môi trường; vừa xây dựng phương án trồng rừng thay thế và vừa khai thác tận dụng gỗ, củi; cho phép chủ đầu tư vừa triển khai xây dựng, vừa hoàn tất các thủ tục đầu tư dự án; cho phép thực hiện phân kỳ thu hồi đất rừng phòng hộ với diện tích đất thu hồi từng đợt nhỏ hơn 20 ha và cho phép vừa khai thác, vừa lập thủ tục khai thác mỏ.

Theo đoàn thanh tra, cơ chế đặc thù này là một trong những nguyên nhân dẫn đến sai phạm trong quá trình triển khai thực hiện dự án.

Về dự án chăn nuôi bò thịt chất lượng cao, đoàn thanh tra khẳng định địa điểm thực hiện dự án nằm trọn trong tiểu khu 310 và 311 (H.Sông Hinh) là khu vực tiếp giáp và trải dài hơn 20 km chạy dọc theo đập chính hồ thủy điện Sông Hinh, “ôm trọn” vành đai bán ngập bảo vệ lòng hồ thủy điện Sông Hinh. Khu vực này có ý nghĩa rất quan trọng trong phòng hộ trực tiếp cho lòng hồ thủy điện Sông Hinh. Do đó, việc thực hiện dự án sẽ có tác động ảnh hưởng trực tiếp đến đảm bảo an toàn, an ninh hồ thủy điện Sông Hinh, nhưng UBND tỉnh Phú Yên chưa thực hiện rà soát, đánh giá hiệu quả thực hiện các dự án theo Chỉ thị 1685/CT-TTg ngày 27.9.2011 của Thủ tướng Chính phủ và chưa phù hợp với Chỉ thị 13-CT/TW ngày 12.1.2017 của Ban Bí thư.

Việc thẩm định, phê duyệt dự án nhưng chưa có phương án trồng rừng thay thế được duyệt là chưa chấp hành Chỉ thị 02/CT-TTg ngày 24.10.2014 của Thủ tướng Chính phủ. Việc chuyển mục đích sử dụng rừng là trái quy định tại điều 29 Nghị định 23/2006/NĐ-CP ngày 3.3.2006.

Việc Sở NN-PTNT tỉnh Phú Yên phê duyệt hồ sơ thiết kế khai thác tận dụng gỗ, củi với diện tích dự án gần 272 ha rừng tự nhiên khi chưa có quyết định chuyển đổi mục đích sử dụng rừng là trái với Thông tư 21/2016/TT-BNNPTNT ngày 28.6.2016 của Bộ NN-PTNT.

Đoàn thanh tra kiến nghị Sở NN-PTNT tỉnh Phú Yên kiểm điểm, xử lý theo thẩm quyền các tập thể, cá nhân có liên quan để xảy ra những sai phạm như trong kết luận. Đoàn thanh tra đã kiến nghị Bộ NN-PTNT xem xét, đề nghị UBND tỉnh Phú Yên tổ chức rà soát toàn diện tích các dự án chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác trên địa bàn tỉnh; rà soát, điều chỉnh quy hoạch 3 loại rừng bảo đảm đúng quy định pháp luật; thực hiện việc ban hành văn bản áp dụng cơ chế đặc thù theo đúng quy định pháp luật; tổ chức kiểm điểm làm rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm đối với tập thể, cá nhân để xảy ra các sai phạm đã nêu trong kết luận.

Kiến nghị dừng triển khai một số dự án Đoàn thanh tra kết luận: Trách nhiệm để xảy ra sai sót trong quá trình thực hiện dự án bò thịt chất lượng cao thuộc về UBND tỉnh Phú Yên, Sở KH-ĐT, Sở NN-PTNT. Đoàn thanh tra đã kiến nghị Bộ NN-PTNT xem xét, đề nghị UBND tỉnh Phú Yên dừng triển khai thực hiện dự án chăn nuôi bò thịt chất lượng cao. Đoàn thanh tra đã yêu cầu Công ty TNHH New City Việt Nam tạm dừng tất cả các hoạt động làm ảnh hưởng tiêu cực đến diện tích rừng nằm trong dự án khu du lịch liên hợp cao cấp New City Việt Nam đến khi có văn bản đồng ý cho thực hiện của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Đoàn cũng yêu cầu Sở NN-PTNT chỉ đạo Chi cục Kiểm lâm tỉnh Phú Yên và các đơn vị liên quan khẩn trương xác minh làm rõ hành vi vi phạm đối với Công ty TNHH New City Việt Nam đã thực hiện khai thác khoảng 2,7 ha rừng phòng hộ khi chưa được phép của cơ quan có thẩm quyền và Công ty cổ phần Tập đoàn Hải Thạch (đơn vị khai thác mỏ đất trên Đèo Cả) đã không thực hiện hoàn thổ đúng thời hạn để trồng rừng thay thế diện tích đã khai thác khoáng sản; xử lý vi phạm theo thẩm quyền hoặc tham mưu đề xuất xử lý vi phạm nghiêm minh, đúng quy định của pháp luật.