Hệ lụy tiềm tàng từ cuộc chạy đua vũ khí bội siêu thanh giữa các cường quốc

Đánh giá này được đưa ra trong bối cảnh một số quốc gia, bao gồm Mỹ, Trung Quốc và Nga, đang phát triển các loại vũ khí bội siêu thanh có sức hủy diệt lớn, với tốc độ cao và tầm bắn xa hơn khiến chúng khó bị đánh chặn, theo South China Morning Post.

Trung Quốc, Nga dẫn trước Mỹ

Trong vai trò chống hạm hoặc tấn công đất liền, vũ khí bội siêu thanh - loại vũ khí có thể di chuyển với tốc độ gấp 5 lần tốc độ âm thanh - có thể là mối đe dọa đáng kể và mang lại lợi thế quyết định cho một bên nếu đối thủ của họ thiếu khả năng hoặc phương tiện tương tự để tự vệ trước vũ khí bội siêu thanh.

Phương tiện lướt DF-17 được giới thiệu trong một cuộc diễu binh ngày quốc khánh Trung Quốc năm 2019

weibo

Các nước phương Tây đang phát triển vũ khí bội siêu thanh để đối phó với sự phát triển nhanh chóng của các loại vũ khí như vậy tại Trung Quốc và Nga, những nước dường như đang dẫn đầu trong lĩnh vực này.

Trung Quốc đã triển khai phương tiện lướt siêu thanh DF-17 và chuẩn bị triển khai tên lửa chống hạm phóng từ máy bay ném bom, được đặt tên là CH-AS-X-13. Nước này cũng đã thử nghiệm một phương tiện lướt bội siêu thanh trên hệ thống bắn phá quỹ đạo phân đoạn (FOBS) vào năm ngoái.

Nga đang phát triển hệ thống của riêng mình. Kinzhal là tên lửa không đối đất bội siêu thanh có khả năng tấn công hạt nhân, tầm bắn hơn 2.000 km với tốc độ gấp 12 lần tốc độ âm thanh. Tên lửa Kinzhal đi vào hoạt động vào tháng 12.2017.

Trong khi đó, Mỹ và các đồng minh dường như đang tụt lại phía sau. Gần đây, Mỹ mới lần đầu tiên thử nghiệm thành công vũ khí bội siêu thanh phóng từ trên không. Hồi tháng 4, Mỹ, Anh và Australia đã đồng ý hợp tác phát triển vũ khí "bội siêu thanh và phản bội siêu thanh tiên tiến" trong hợp tác ba bên AUKUS.

Nhật Bản đang xem xét phát triển tên lửa chống hạm bội siêu thanh với đầu đạn được thiết kế đặc biệt để xuyên thủng boong tàu sân bay Trung Quốc.

Chạy đua vũ trang

Timothy Heath, nhà phân tích an ninh cấp cao của tổ chức tư vấn Rand tại Mỹ, cho biết "dường như chắc chắn có một cuộc chạy đua tên lửa bội siêu thanh… bởi vì đây là công nghệ mới và không có biện pháp phòng thủ nào chống lại nó".

"Các nước phát triển vũ khí bội siêu thanh chủ yếu là để răn đe. Hiện không có biện pháp phòng thủ nào chống lại vũ khí này, vì vậy các quốc gia đang xây dựng khả năng của riêng mình để răn đe các quốc gia như Trung Quốc hay Nga", ông Health nói với SCMP.

Các công ty như Raytheon đang phát triển năng lực vũ khí bội siêu thanh cho Mỹ

raytheon

Vị chuyên gia cảnh báo rằng kết quả chủ yếu có thể là căng thẳng gia tăng vì các quốc gia xây dựng kho tên lửa bội siêu thanh.

“Những tên lửa này di chuyển cực nhanh và không thể bị đánh bại, vì vậy có nguy cơ là trong một cuộc khủng hoảng, một quốc gia có thể tính toán sai và phóng một trong các tên lửa này, dẫn đến các cuộc tấn công trả đũa", ông Health nhận định.

Ông nói: "Khi căng thẳng giữa Trung Quốc với Mỹ và các đồng minh gia tăng, tất cả các bên sẽ càng phải tìm cách xoa dịu căng thẳng và cải thiện cơ chế quản lý khủng hoảng để giảm thiểu nguy cơ".

Malcolm Davis, nhà phân tích cấp cao tại Viện Chính sách Chiến lược Úc, có chung dự báo như ông Heath.

"Tôi nghĩ rằng chúng ta có khả năng đang nhìn thấy sự khởi đầu của một cuộc chạy đua vũ khí bội siêu thanh, vì các nền dân chủ phương Tây và các đối thủ của họ đều cảm nhận được tầm quan trọng của loại công nghệ này đối với các cuộc tấn công tầm xa nhằm vào [các mục tiêu] trên bộ và trên biển", ông Davis nói với SCMP.

"Rõ ràng, có nhiều cách để giảm bớt mối đe dọa... nhưng với vũ khí bội siêu thanh, mọi chuyện thực sự có khả năng trở thành vấn đề ai bắn đầu tiên thì thắng", theo nhà nghiên cứu.

Ridzwan Rahmat, nhà phân tích an ninh tại tổ chức tư vấn Janes, cho biết sự phổ biến của vũ khí bội siêu thanh đã đẩy nhanh nhịp độ của các hoạt động tác chiến hiện đại.

"Các chiến thuật và học thuyết hiện đang thay đổi theo hướng làm sao để các đơn vị trên chiến trường phản ứng nhanh hơn với khả năng triển khai vũ khí bội siêu thanh. Ngoài ra, đang có những nỗ lực để phát triển các cảm biến công suất cao hơn và công nghệ vệ tinh phù hợp có thể phát hiện tốt hơn những vũ khí này", chuyên gia Rahmat nói với SCMP.