Hệ thống hải quan điện tử bị 'tê liệt'

Bỏ khai báo hải quan bằng giấy, đối chiếu thông tin, rà soát, xử lý...

Chiều 7.8, Tổng cục Hải quan phát công văn số 3755 đóng dấu "hỏa tốc" gửi các cục hải quan về việc ngưng thực hiện hướng dẫn của Tổng cục tại công văn "hỏa tốc" số 3748 đã được ban hành vào tối 6.8; nghĩa là dừng thực hiện các nội dung được hướng dẫn tại công văn 3748.

CTV

Cụ thể là dừng thực hiện hướng dẫn doanh nghiệp (DN) xuất nhập khẩu mở tờ khai hải quan thủ công trên giấy. Đồng thời, Tổng cục yêu cầu các đơn vị hải quan cập nhật bổ sung thông tin hàng hóa qua khu vực giám sát trên hệ thống. Tại khu vực cảng, kho bãi, địa điểm có kết nối với hệ thống VASSCM, yêu cầu DN kinh doanh cảng, kho, bãi, địa điểm kiểm tra đối chiếu thông tin hàng hóa đã đưa qua khu vực giám sát theo hướng dẫn tại công văn 3748 với thông tin hàng hóa đủ điều kiện qua khu vực giám sát do cơ quan hải quan truyền đến; nếu thông tin phù hợp thì cập nhật bổ sung thông tin hàng hóa xuất, nhập đưa vào (get in), đưa ra (get out) vào hệ thống theo quy định. 

Trường hợp không có thông tin thì thông báo cho chi cục hải quan quản lý địa điểm lưu giữ để phối hợp kiểm tra, xác minh. Với chi cục hải quan nơi quản lý cảng, kho, bãi, địa điểm, kiểm tra đối chiếu thông tin DN kinh doanh cảng, kho, bãi, địa điểm, cập nhật với thông tin tờ khai hải quan bản giấy với thông tin trên hệ thống; kiểm tra, đối chiếu thông tin khi đưa hàng ra khỏi khu vực giám sát với thông tin tờ khai trên hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan. Trường hợp thông tin không phù hợp, cập nhật vào hệ thống theo quy định; chuyển cho lực lượng kiểm soát để tiến hành điều tra, xác minh và xử lý theo quy định pháp luật.

Trong công văn chỉ đạo, Tổng cục Hải quan cũng yêu cầu các cục hải quan tổng hợp, thống kê danh sách các lô hàng xuất khẩu đã đưa vào khu vực giám sát hải quan để xếp lên phương tiện vận tải xuất cảnh; các lô hàng nhập khẩu đã đưa ra khỏi khu vực giám sát hải quan theo hướng dẫn tại công văn 3748 ngày 6.8 và báo cáo kết quả về Tổng cục Hải quan để rà soát, phân tích và xử lý theo quy định.

Chụp màn hình

Ngay sau khi có hướng dẫn mới từ Tổng cục Hải quan, trao đổi với Thanh Niên, các DN làm thủ tục xuất nhập khẩu cho biết đã vào được hệ thống VNACCS/VCIS để mở tờ khai. Thế nhưng việc đính kèm chứng từ điện tử V5 (hệ thống quản lý dữ liệu hải quan) để hải quan lưu lại và lấy mã định danh vẫn chưa thực hiện được. Chị Nguyễn K.V (TP.HCM) cho biết từ sáng đến chiều ngồi trước máy, "bấm đến mòn chuột" cũng không lấy được số định danh lô hàng. 

"Hàng xuất mà không lấy được định danh thì coi như bỏ, nên phải canh để lấy cho bằng được", chị K.V chia sẻ. Tương tự, chị Mai Hương (TP.HCM) cho biết khách thì giục lấy hàng, nhưng mạng lỗi nên hồ sơ thủ công nộp rồi, lại ngồi chờ tiếp. "Thay vì ngồi than thì đọc hướng dẫn của hải quan, mang hồ sơ giấy đi chờ nộp, rồi thực hiện các bước tiếp theo... Khi gặp sự cố, ngồi than thở chẳng giải quyết được gì", anh Vũ Bình chia sẻ kinh nghiệm trên diễn đàn giải đáp các thủ tục hải quan.

Chụp màn hình

Chiều 7.8, Phòng quản lý xuất nhập khẩu khu vực TP.HCM cũng gửi thông báo đến các DN với nội dung: Toàn bộ hệ thống của Tổng cục Hải quan đã bị lỗi toàn bộ, do vậy hệ thống VNSW do Tổng cục Hải quan vận hành cũng không hoạt động. Việc gửi form D, VK, AK điện tử hiện gián đoạn từ 17 giờ ngày 6.8.2024. Sau khi hệ thống VNSW hoạt động trở lại, đội ngũ kỹ thuật sẽ phối hợp với Tổng cục Hải quan, gửi lại các C/O trong khoảng thời gian gián đoạn nói trên.

Tập trung xử lý để hàng hóa được thông quan nhanh nhất

Theo Tổng cục hải quan, tối 6.8, Hệ thống công nghệ thông tin hải quan và Một cửa quốc gia gặp sự cố kỹ thuật phải khắc phục. Để đảm bảo hoạt động thông quan được liên tục, thông suốt tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu của DN, Tổng cục Hải quan đã có công văn hỏa tốc số 3748 chỉ đạo các cục hải quan tỉnh, thành phố triển khai thực hiện thủ tục hải quan thủ công, đồng thời tăng cường các biện pháp nghiệp vụ để phòng ngừa buôn lậu, gian lận thương mại và hỗ trợ DN thực hiện thủ tục hải quan. "Từ thời điểm hệ thống gặp sự cố đến đầu giờ sáng ngày 7.8, mọi thủ tục hải quan đều được cơ quan hải quan giải quyết kịp thời và các DN đã phối hợp, chia sẻ với cơ quan hải quan", thông cáo báo chí nêu.

TCHQ

Bên cạnh đó, Tổng cục Hải quan cho biết với các biện pháp kỹ thuật, nghiệp vụ, đến 8 giờ 35 sáng qua (7.8), hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan đã được khôi phục và hoạt động trở lại từng bước ổn định. Trong thời gian này, DN có vướng mắc sẽ được toàn ngành hải quan bố trí lực lượng để trực tiếp hỗ trợ thực hiện thủ tục hải quan. "Đến nay những vướng mắc cơ quan hải quan nhận được đã tập trung nghiên cứu xử lý để hàng hóa của DN được thông quan nhanh nhất", Tổng cục Hải quan cho biết.

Trao đổi với Thanh Niên, một số DN, chuyên gia trong ngành logistics, xuất nhập khẩu đánh giá sự cố xảy ra đột ngột trên toàn hệ thống mà ngành hải quan vào cuộc và xử lý xong, trong buổi sáng đã có thể mở tờ khai được là tương đối nhanh. Chuyên gia về xuất nhập khẩu Nguyễn Lý Trường An dự đoán với DN chuyên nhập khẩu, sự cố này có thể gây ảnh hưởng không nhiều. Hàng nhập bằng đường biển không bị thiệt hại bằng nhập bằng đường hàng không, do phí lưu kho bãi tại cảng biển thấp hơn cảng hàng không. Riêng với hàng xuất, chỉ với những DN cần xuất hàng nhanh nhưng không nhanh được, phải thêm nhân sự đi đến tận chi cục hải quan, quãng đường xa để nộp tờ khai, rồi chờ để nộp... sẽ có thiệt hại nhưng khó đong đếm, tính toán được là bao nhiêu. 

"Tuy vậy, theo đánh giá cá nhân tôi thì hệ thống được khắc phục khá nhanh và hải quan rất nỗ lực hướng dẫn DN. Riêng việc DN đến chiều 7.8 vẫn chưa gửi được chứng từ điện tử đính kèm V5 và nhận mã vạch, theo tôi từng chi cục hải quan có thể linh động và giải quyết cho các lô hàng được, bởi đây là sự cố bất khả kháng", ông Trường An đề xuất.