HLV cũ và mới tại World Cup 2022

Từ sau năm 1945 đến nay, chưa có HLV nào bảo vệ được ngôi vô địch World Cup. Những người tiếp tục cầm quân sau khi đã đăng quang thường chuốc lấy thất bại ở kỳ World Cup kế tiếp. Trường hợp gần đây nhất là Marcello Lippi: dẫn dắt đội Ý vô địch World Cup 2010, nhưng lại bị loại ngay sau vòng bảng ở World Cup 2014. Enzo Bearzot (Ý, 1982), Cesar Luis Menotti (Argentina, 1978), Helmut Schoen (Đức, 1974) là những HLV từng vô địch World Cup nhưng lập tức thất bại khi tiếp tục cầm quân ở giải đấu kế tiếp. Carlos Bilardo (Argentina) là trường hợp duy nhất tương đối thành công: vô địch World Cup 1986, rồi lại vào đến chung kết World Cup 1990.

HLV Deschamps đang bị nghi ngờ khó đưa tuyển Pháp bảo vệ được ngôi vô địch World Cup 2022

AFP

Đó có lẽ là thống kê mà giới hâm mộ Pháp không muốn xem. HLV Didier Deschamps đã dẫn dắt “Les Bleus” lên ngôi vô địch World Cup 2018. Bây giờ, ông vẫn tiếp tục cầm quân, nhưng với hy vọng gì tại World Cup 2022? Chẳng phải ngẫu nhiên mà có quy luật bảo vệ chức vô địch luôn khó hơn việc đạt được ngôi cao ấy. Lối chơi của nhà vô địch World Cup luôn được các nhà chuyên môn mổ xẻ thật kỹ trong suốt nhiều năm, trong khi bản thân nhà vô địch thường rất miễn cưỡng trong việc thay đổi công thức thành công của chính mình. Xem lại thất bại của HLV Lippi tại World Cup 2014, người ta thấy rõ ông cố bám chặt vào lực lượng cũ, dù họ đã già hẳn về tuổi tác và trở nên cũ kỹ trong các đặc điểm chuyên môn.

HLV từng cầm quân ở World Cup, rồi tiếp tục góp mặt ở kỳ World Cup tiếp theo, thì lại là câu chuyện khác. Joachim Loew đưa đội tuyển Đức lên ngôi vô địch World Cup 2014 sau khi đã có kinh nghiệm dẫn dắt đội này ở kỳ World Cup trước đó. Nhưng người tiền nhiệm của ông như Franz Beckenbauer (vô địch World Cup 1990) hoặc Helmut Schoen (vô địch World Cup 1974) cũng vậy. Kinh nghiệm “đã dự World Cup” thật sự là một ưu điểm quan trọng trong giới cầm quân, nhất là ở các đội mạnh. Họ đã rút ra những bài học hay, và sẽ thành công hơn khi có cơ hội tranh chấp ngôi cao lần nữa?

Ngoài Didier Deschamps (Pháp), World Cup 2022 sẽ lại tái ngộ 6 HLV từng góp mặt ở World Cup 2018, đó là Aliou Cisse (Senegal), Gareth Southgate (Anh), Zlatko Dalic (Croatia), Tite (Brazil), Fernando Santos (Bồ Đào Nha), Roberto Martinez (Bỉ) - mà Tite hiện được xem là ứng cử viên vô địch số 1 tại World Cup này. Ngoài ra, còn có HLV Herve Renard, từng dự World Cup 2018 trên cương vị HLV đội tuyển Ma Rốc, nay lại dẫn dắt tuyển Ả Rập Xê Út tại World Cup 2022. Nhìn chung, họ đều thành công, ít ra là không đến nỗi thất bại ở kỳ World Cup trước đây. Dalic đưa Croatia vào chung kết, trong khi Martinez giúp Bỉ vươn đến vị trí số 3 - đấy đều là những thành tích lịch sử. Tuyển Anh của Southgate cũng coi như thành công vang dội khi vào được bán kết, lần đầu tiên trong 28 năm.

Đội Senegal của HLV Cisse thì chỉ bị loại sau vòng bảng World Cup 2018 vì thua Nhật về chỉ số fair-play. Từ thành công của Cisse, vấn đề “thầy nội hay thầy ngoại” mới được giới bóng đá châu Phi mổ xẻ kỹ, để rồi xuất hiện trào lưu mới: năm nay sẽ là lần đầu tiên trong lịch sử cả 5 đội bóng châu Phi đều dùng HLV bản xứ ở đấu trường World Cup.

Khác hẳn đấu trường CLB, HLV ngoại thường xuất hiện không nhiều ở sân chơi World Cup, và họ thường chỉ dẫn dắt các đội bóng trung bình trở xuống. Đội Bỉ, dùng HLV người Tây Ban Nha Roberto Martinez, chỉ là trường hợp cá biệt. Còn lại, các đội dùng “thầy ngoại” tại World Cup 2022 là Ecuador (HLV Gustavo Alfaro, người Argentina), Hàn Quốc (HLV Paulo Bento, Bồ Đào Nha), Canada (HLV John Herdman, Anh), Mexico (Gerardo Martino, Argentina), Ba Lan (Czeslaw Michniewicz, Belarus), Ả Rập Xê Út (Herve Renard, Pháp), Qatar (Felix Sanchez, Tây Ban Nha) và Iran (Dragan Skocic, Croatia). Trong suốt lịch sử, chưa có đội nào vô địch World Cup dưới sự dẫn dắt của HLV nước ngoài. Chỉ có 2 “thầy ngoại” từng lọt vào chung kết World Cup: George Raynor (Anh) dẫn dắt Thụy Điển tại World Cup 1958, và Ernst Happel (Áo) dẫn dắt Hà Lan tại World Cup 1978.