Ichi-go Ichi-e - trân trọng từng khoảnh khắc

"Ichi-go Ichi-e" khuyến khích mỗi người sống trọn vẹn trong hiện tại, trân trọng mỗi khoảnh khắc, để cảm nhận được ý nghĩa sâu sắc của cuộc sống.

Những gì chúng ta nhìn, nghe, ngửi, chạm là những nguồn ‘thực phẩm’ lành mạnh nuôi dưỡng tâm hồn. Nhà tâm lý xã hội học người Pháp Gustave Le Bon nổi tiếng với công trình nghiên cứu Tâm Lý Học Đám Đông cho biết: Khi bị ảnh hưởng bởi tâm lý đám đông, chúng ta sẽ trở thành người bốc đồng, dễ bị kích động, nhẹ dạ, độc đoán, bảo thủ...; Nhưng cũng có thể trở nên đạo đức, bao dung hoặc can đảm hơn bao giờ hết, thậm chí có thể làm những việc vượt qua giới hạn của bản thân.

Người Nhật với triết lý sống Ichi-go Ichi-e cho rằng việc lắng nghe, nhìn, chạm, nếm và ngửi như bạn đang ở giữa một khu vườn bí mật sinh động đầy sắc màu. Hãy tận hưởng mỗi khoảnh khắc trong cánh rừng đó nhờ thường xuyên luyện tập các giác quan này:

1. Nghệ thuật lắng nghe - Thính giác

Lắng nghe là một nghệ thuật phải rèn giũa và tập luyện liên tục mới có thể chạm vào con tim của người đối diện. Thông thường khi nghe, chúng ta thường dựng lên những rào cản vô hình như phán xét, định kiến, kỳ vọng của bản thân, những suy nghĩ, phản ứng muốn đáp trả lại đối phương… Chính vì vậy, không ít đổ vỡ, xung đột, giận hờn xảy ra sau mỗi lần nói chuyện.

Người Nhật áp dụng triết lý Ichi-go ichi-e vào việc lắng nghe. Họ lắng nghe với tất cả sự tập trung, tuyệt đối không cắt lời người nói chuyện, chỉ đưa ra những lời khuyên khi thật sự cần vì thực tế cho thấy người khác muốn bạn lắng nghe hơn là khuyên họ cần phải làm gì. Họ lắng nghe bằng cả con tim khi nghĩ rằng mỗi lần gặp gỡ đều là duy nhất trong đời. Họ mong lắng nghe để thấu hiểu và chia sẻ nỗi khổ, đem lại sự hòa hợp với người khác. Họ tận hưởng khoảnh khắc được ngồi bên nhau này.

2. Nghệ thuật chạm - Xúc giác

Nhiều nghiên cứu cho thấy, những cái chạm đều mang một cảm xúc tích cực cho sức khỏe tinh thần của chúng ta.

Với triết lý Ichi-go ichi-e, người Nhật tập thói quen chạm vào mọi thứ trong cuộc sống hằng ngày. Họ cũng luôn quan sát những thay đổi về cảm xúc trên làn da khi tiếp xúc với cái lạnh của nhiệt độ, sức nóng của mặt trời, độ ẩm, gió... Họ tập đánh thức sự nhạy cảm nơi bàn chân khi bước chân trần trên mặt đất, cát, mặt sàn gỗ... Sự xúc chạm là sợi dây kết nối họ với thiên nhiên, hòa hợp với môi trường và mọi người xung quanh.

3. Nghệ thuật nếm - Vị giác

Nghệ thuật thiền trà, hay còn gọi Trà đạo, là minh chứng sinh động cho nghệ thuật nếm theo triết lý Ichigo ichie. Đây không chỉ là việc thưởng thức trà, mà còn là một hình thức thiền định để kết nối với người xung quanh, thiên nhiên và nuôi dưỡng một tâm hồn tinh tế, hòa hợp. Đây cũng là dịp để chủ và khách trao đổi tấm lòng một cách kín đáo dựa trên bốn tinh thần: Hòa (mở lòng và hòa thuận), kính (kính trọng), Thanh (thanh lọc tâm trí) và Tịch (giữ lòng thanh thản, không vướng bận).

Từng ngụm trà khi nhấp môi giúp người thưởng thức đưa tâm về với hiện tại, hòa vào nét mộc mạc của thiên nhiên, tận hưởng sự tĩnh lặng và thanh tao trong nội tâm, trân quý cái đẹp đang hiện hữu xung quanh.

4. Nghệ thuật cảm nhận - Khứu giác

Mỗi một mùi hương thường có sức mạnh vô hình ‘gọi nhớ’ về trải nghiệm nào đó. Một mùi nước hoa thoảng nhẹ trong gió cũng đủ sức mạnh để nhấn chìm bạn vào ký ức với một người, một tình huống nào đó tưởng chừng đã lãng quên theo dòng thời gian. Hãy cẩn thận với khứu giác, đừng để nó kéo bạn ra khỏi hiện tại và vùi bạn vào trong buồn khổ. Mỗi khi có cảm nhận của khứu giác, hãy chủ động chọn lọc những trải nghiệm hạnh phúc, và tỉnh táo tránh xa những mảng tối trong vùng ký ức. Điều quan trọng là hãy thưởng thức mùi hương một cách thuần túy, không để sầu khổ, tham, giận, sân si chi phối.

5. Nghệ thuật quan sát - Thị giác

Người Nhật với triết lý sống Ichi-go ichi-e có khả năng nhìn trực diện mọi thứ xung quanh bằng chính đôi mắt của mình. Họ luôn quan sát, chú ý đến từng chi tiết dù nhỏ nhặt nhất trong môi trường xung quanh một cách cẩn thận và tỉ mỉ để từ đó đưa ra những quyết định chính xác. Cũng nhờ nghệ thuật quan sát này, họ dễ nhận ra các tình huống bất ngờ, sớm tìm cách ngăn chặn việc xấu và giải quyết vấn đề hiệu quả.

Họ cũng nhạy bén trước những dấu hiệu bất thường trên cơ thể, những thay đổi nhỏ khi người thân có biểu hiện mệt mỏi để có cách chăm sóc đúng lúc.

Nghệ thuật quan sát này còn giúp họ kết nối và tạo dựng các mối quan hệ xã hội. Khi giao tiếp với người khác, họ luôn hãy quan sát cử chỉ, điệu bộ trên khuôn mặt, cách ăn mặc, ăn uống, nói chuyện... của người đối diện. Chính những chi tiết nhỏ này giúp họ "đọc vị" người khác, tạo sự gần gũi, thân mật trong các mối quan hệ.

Hãy trân trọng những khoảnh khắc sum vầy và thời gian quý giá bên cạnh những người thân yêu, dành cho họ sự quan tâm và yêu thương trọn vẹn nhất có thể! Đồng thời, cũng nên mở lòng đón nhận những mối quan hệ mới, bởi mỗi cuộc gặp gỡ đều cho chúng ta cơ hội học hỏi, phát triển bản thân, kết nối với thế giới bên ngoài!