Indonesia và Malaysia: Nhân đạo trước, chính trị sau

Một chiếc thuyền chở người di cư ở ngoài khơi vùng biển Indonesia chờ được vào bờ - Ảnh: Reuters

Thỏa thuận này giúp cho hàng ngàn con người vất vưởng, đói khát và cận kề cái chết từ nhiều tháng nay trên biển được cập bờ. Tuy nhiên, điều kiện của Indonesia và Malaysia là cộng đồng quốc tế trong thời gian một năm tới có trách nhiệm đưa ra được kế hoạch định cư những di dân này hoặc đưa họ về nước xuất phát cũng như phải có hỗ trợ tài chính.

Điều đáng chú ý là hai nước tiếp nhận ngay người di cư trong khi chưa làm rõ hay chưa thể biết được rõ “cộng đồng quốc tế” nói trên bao gồm cụ thể những đối tác nào.

Ít ra thì thỏa thuận mới này cũng đã xử lý được khía cạnh nhân đạo của cuộc khủng hoảng hiện tại ở khu vực Đông Nam Á trong khi khía cạnh chính trị của nó mới chỉ được đề cập đến. Nhân đạo trước, chính trị sau là cách tiếp cận giúp giảm bớt được ngay mức độ trầm trọng của vấn đề, nhưng ẩn chứa rất nhiều rủi ro về chính trị, tài chính, xã hội và pháp lý đối với Indonesia và Malaysia. Người vượt biển mong muốn tới Indonesia và Malaysia chủ yếu là người Myanmar và Bangladesh nhưng chính phủ của cả hai nước này lại chưa tham gia giải quyết vấn đề.

Việc tập hợp được các nước khác để có thể được gọi là “cộng đồng quốc tế” sẽ không đơn giản chút nào. Rồi đến chuyện định cư họ ở nước thứ ba cũng sẽ rất khó khăn, còn hồi hương thì lại phải cần đến sự tham gia của chính phủ các nước quê hương họ. Rồi còn khía cạnh tài chính cũng rất nan giải. Indonesia và Malaysia dùng giải pháp tình thế để có thêm thời gian và phải chấp nhận mọi rủi ro này.