James Dean - một bộ phim đủ làm nên huyền thoại

Đó là những khúc quanh đáng nhớ, những biến động đầy kịch tính trong cuộc sống của những nhân vật nổi tiếng thế giới, giúp người đọc rút tỉa được kinh nghiệm cho bản thân, hòa mình vào những cảm xúc về số phận của từng nhân vật, trong bối cảnh lịch sử của chủ yếu những năm tháng thuộc thế kỷ 20.

Tư liệu của tác giả Lê Nguyễn

Thanh Niên xin giới thiệu phần tóm lược một số câu chuyện tiêu biểu được nêu trong cuốn sách.

Trong lịch sử điện ảnh thế giới tự cổ chí kim, chưa có ai chỉ mới đóng 3 bộ phim (và chỉ mới ra mắt công chúng bộ phim đầu tiên) mà đã trở thành thần tượng của giới trẻ trên toàn thế giới như James Dean.

James Dean sinh ngày 8.2.1931 ở Marion, thị trấn nhỏ thuộc bang Indiana, Mỹ. Bà Mildred, mẹ anh, có mang trước khi một cuộc hôn nhân chính thức bắt đầu. Không lâu sau, bố anh là ông Winton Dean đưa gia đình về sống tại vùng ngoại ô Los Angeles.

Lúc James lên 9, bà Mildred Dean qua đời ở tuổi 39 vì bệnh ung thư. Bố anh đã gửi anh trở về Indiana, cùng với bà nội anh và chiếc quan tài của người mẹ vắn số, nhờ sự cưu mang của người cô, ở một nông trại thuộc vùng Fairmount.

Những cú sốc thời thơ ấu ảnh hưởng rất nhiều đến chàng trai trẻ James Dean sau này. James thường kể lại việc anh ra thăm mộ mẹ và hét to những câu hỏi vô nghĩa đặt ra cho người đã khuất. Anh cũng không giũ bỏ được những ám ảnh nặng nề về mối quan hệ cha con đầy những kỷ niệm buồn.

Khi ở tuổi 14-15, cậu thiếu niên James bắt đầu có những quan hệ mật thiết với mục sư Deweerd, một nhà tu hành thích gần gũi với trẻ em. Trong tác phẩm James Dean, the boulevard of broken dreams (James Dean, con đường của những giấc mơ tan vỡ), nhà viết tiểu sử Paul Alexander kể lại rằng mối quan hệ giữa James và ông mục sư có lắm điều đáng ngờ, nghe đâu chàng thiếu niên cô đơn này đã bị ông mục sư đồng tính lấy đi sự trong trắng, trong một đêm cùng ngồi xem phim đấu bò.

James Dean đến với điện ảnh thật tình cờ. Nhằm mục đích mưu sinh, anh nuôi mộng trở thành một kịch sĩ, nên theo học về kịch nghệ với James Whitmore tại California. Năm 1954, trong lúc chuẩn bị thực hiện bộ phim East of Eden (Phía đông vườn Địa đàng) chuyển thể từ một quyển tiểu thuyết của văn hào John Steinbeck, đạo diễn Elia Kazan tình cờ gặp James và ngẩn người ra trước dáng vẻ đặc biệt của chàng thanh niên mới lớn. Anh còn quá trẻ, chưa có một kinh nghiệm gì về điện ảnh, vậy mà Kazan cố thuyết phục hãng phim Warner Bros ký hợp đồng với anh, và không lâu sau, đã hết lời ca ngợi chàng diễn viên trẻ tuổi. Người ta kể rằng khi sắp sửa chia tay nhau sau lần quay cuối cùng của bộ phim East of Eden, James Dean đã đứng tần ngần, mắt đỏ hoe, chực khóc.

Sau bộ phim đầu tiên, James Dean được mời đóng hai bộ phim nữa là Giant (Gã khổng lồ) và Rebel without a cause (Kẻ nổi loạn vô cớ). Toàn bộ sự nghiệp điện ảnh của anh chỉ vỏn vẹn có thế!

Ngày 30.9.1955, James Dean lái xe trên xa lộ bang California với tốc độ 160 km/giờ, vượt quá tốc độ cho phép đến 70 km. Khi đến một giao lộ, anh tông vào một xe khác. Hậu quả là chiếc xe Porsche thể thao mui trần của anh trở thành đống sắt vụn, anh bị gãy cổ và chết tại chỗ.

Hàng triệu người trên thế giới sửng sốt trước thảm kịch của James Dean, khi vầng hào quang của anh chỉ mới vừa tỏa sáng. Các nhà nghiên cứu nhận định rằng trong lịch sử điện ảnh thế giới, ngoại trừ Rudolph Valentino, chưa có ngôi sao điện ảnh nào, kể cả Marilyn Monroe - đã nhận được những tình cảm vô cùng cuồng nhiệt của công chúng sau khi chết như James Dean.

Lễ tang của anh diễn ra ở Fairmount (Kentucky) với 3.000 người tham dự. Chính mục sư Deweerd đứng lên đọc lời ai điếu: "Danh tiếng, của cải, lạc thú là những mục đích hão huyền, James đang nằm trong vòng tay một đấng thượng đế công bằng, độ lượng và chúng ta thỏa nguyện khi nhìn thấy anh ở đó…".

Những năm sau đó, khoảng 50 câu lạc bộ những người ái mộ James Dean mọc lên khắp thế giới. Quanh bia mộ của anh lúc nào cũng đầy hoa tươi và phủ đầy dấu son môi của những tâm hồn lãng mạn muốn bày tỏ tình yêu với một huyền thoại còn mãi trong lòng họ. Một ông tiến sĩ - bác sĩ tên William F.Eschrich đã mua lại chiếc xe bẹp dúm của anh với giá 1.000 USD rồi đem kinh doanh bằng cách trưng bày cho công chúng xem và thu vé vào cửa 50 cent mỗi người. Về sau chiếc xe bị đánh cắp, lần này kẻ cắp còn tỏ ra cao tay hơn ông bác sĩ một bậc. Y xẻ chiếc xe thành hàng chục ngàn mẩu "thánh tích", bán sạch sành sanh.

Dù sống trên đời có 24 năm và đóng phim chỉ mới 1 năm, James Dean đã nghiễm nhiên trở thành một trong những huyền thoại của nền điện ảnh thế giới. (còn tiếp) 

(Trích Đời thường các nhân vật nổi tiếng trên thế giới do NXB Tổng hợp TP.HCM ấn hành, 2023)