Khoa học có thể thu hồi ký ức từ não người chết hay không?

ảnh: reuters

Khi một người qua đời, họ để lại mọi đồ vật sở hữu cá nhân, nhưng chuyện gì xảy ra cho kinh nghiệm mà họ gặt hái cả đời người? Liệu khoa học có thể thu hồi ký ức trong não người chết?

Khả năng thu hồi một số phần của ký ức là có thể xảy ra, nhưng rất khó về khía cạnh kỹ thuật, theo Live Science dẫn lời nhà khoa học thần kinh Don Arnold của Đại học Nam California (Mỹ).

Với công nghệ ngày nay, việc thu hồi ký ức có lẽ thực hiện như sau. Đầu tiên, xác định nhóm tế bào thần kinh trong não đã mã hóa một ký ức cụ thể và tìm hiểu cách thức chúng kết nối. Kế đến, kích hoạt nhóm tế bào thần kinh này để tạo ra một mạng lưới thần kinh, dạng thuật toán máy học bắt chước cách thức não bộ vận hành.

Chuyên gia Arnold cho biết ký ức được mã hóa theo từng nhóm tế bào. Những ký ức ngắn hạn và dài hạn được lưu trữ ở hồi hải mã. Những phần khác của não lưu trữ những khía cạnh khác nhau của một ký ức, như cảm xúc và những chi tiết về cảm giác, theo Cleveland Clinic.

Các nhóm tế bào thần kinh liên kết với một ký ức cụ thể để lại một dấu ấn vật lý trong não gọi là "engram".

Giới khoa học thần kinh xác định được các "engram" trong hồi hải mã ở não chuột. Ví dụ, trong báo cáo đăng trên chuyên san Nature năm 2012, các nhà nghiên cứu phát hiện những tế bào não cụ thể có liên kết với ký ức đến từ trải nghiệm sợ hãi.

Nếu các nhà khoa học có mô hình đầy đủ của não người, theo lý thuyết họ có thể xác định được vị trí của ký ức muốn thu hồi, chuyên gia Arnold cho hay.

Tuy nhiên, ký ức con người có thể phức tạp, đặc biệt là những ký ức dài hạn có lẽ gắn kết với địa điểm, quan hệ hoặc kỹ năng, theo Cleveland Clinic.

Việc thu hồi ký ức từ người chết vì thế càng phức tạp hơn do những phần riêng biệt của ký ức được phân tán khắp não. Chẳng hạn, những chi tiết về cảm giác cũng có thể được lưu trữ ở thùy đỉnh và vỏ não cảm giác.

Bên cạnh đó, theo thời gian có chứng cứ cho thấy ký ức được chuyển đến những phần khác nhau trong quá trình được củng cố bên trong não.

Chuyên gia Charan Ranganath, Giám đốc chương trình Ký ức và Tính linh hoạt thuộc Đại học California ở Davis, cho biết, đến giờ phút này, ít nhất khoa học biết rằng ký ức thu hoạch trong đời sống một người sẽ mất đi cùng với người đó.