Nhưng má tôi quê Đức Hiệp, vùng bãi dâu ven sông, nên có nghề nuôi tằm, hồi đó gọi là nghề “để tằm”. Từ nhà tôi lên Đức Hiệp quê má tôi, nếu đi đường tắt, chỉ hơn ba cây số.
Và thầy má tôi quyết định khởi nghiệp bằng nghề nuôi tằm.
Má tôi đã thủ đắc kỹ năng nuôi tằm từ khi còn ở quê Đức Hiệp. Quê tôi không trồng dâu, nhưng Đức Hiệp thì rất sẵn dâu.
Thầy má tôi có mấy người cháu mới lớn, sẵn sàng là những lao động chính. Vậy là thầy tôi quyết định khởi nghiệp nuôi tằm, một việc ở vùng quê lúa của tôi chưa có gia đình nào làm. Ngôi nhà chính biến thành “buồng tằm”. Má tôi trở thành “chuyên gia kỹ thuật”. Cả nhà xúm vào “để tằm”.
Ở miền Trung có câu ca “Làm ruộng ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm đứng”, nói lên độ khổ cực, vất vả của nghề nuôi tằm. Nhưng nuôi tằm lại là nghề “hái ra tiền” ở thời đó. Ngay năm đầu nuôi tằm, thầy má tôi đã thành công. Vốn ban đầu không có bao nhiêu, nhưng bán kén bán tơ thì “một vốn bốn lời”. Chỉ sau ba năm, gia đình thầy má tôi đã vươn lên khá giả.
Khởi nghiệp cần sự quyết đoán, chấp nhận thách thức, nhưng rất cần sự tỉnh táo để nhìn ra những yếu tố “tiềm năng”. Khởi nghiệp cũng không phải là “phong trào” theo kiểu “thấy người ta ăn khoai cũng vác mai đi đào”, mà rất cần người có kỹ năng về nghề trước khi khởi nghiệp. Chẳng hạn, nếu anh chọn khởi nghiệp bằng nghề trồng rau sạch mà không có ai trong nhóm am hiểu kỹ năng trồng rau, thì sẽ rất khó. Những việc khác cũng vậy. Thầy má tôi đã thành công vì má tôi rành nghề nuôi tằm, còn thầy tôi thì biết phân công lao động, biết tìm “đầu ra” cho sản phẩm tơ kén. Cuối cùng, cả gia đình đều cần cù lao động, chấp nhận “ăn cơm đứng”. Khởi nghiệp như thế, tuy không thành công vang dội gì, nhưng rất chắc chắn. Tôi thường nghe người ta nói, trong khởi nghiệp, phải biết chấp nhận thất bại, và “thất bại là mẹ thành công”. Nhưng trong nhiều trường hợp, phải biết tính toán thật kỹ, chuẩn bị thật chu đáo để không thất bại, khi nghề mình chọn khởi nghiệp chính là sinh kế của gia đình mình. Thất bại, khi ấy, dù có là “bà nội của thành công” thì cũng rất nguy hiểm.
Sắp đến ngày Báo chí VN 21.6, xin thổ lộ một chuyện nhỏ. Bản thân tôi đã có nghề viết báo thâm niên 5 năm ở chiến trường Nam bộ, nhưng sau 1975 tôi không còn viết báo nữa. Mãi tới năm 1995, khi con cái đã lớn sắp vào đại học, mới giật mình vì nhà không có tiền, làm sao nuôi con ăn học. Tôi “khởi nghiệp lại” bằng nghề viết báo. Bởi thời điểm ấy đã có nhiều tờ báo để mình cộng tác, có “đầu ra”. Và quan trọng: mình có kỹ năng viết báo, hồi xưa gọi là viết “nhật trình”. Tôi đã “khởi nghiệp lại” bằng nghề viết báo, và được.
Nghĩ lại, khởi nghiệp là chuyện trong gia đình mình, là chuyện của bản thân mình, chứ có đâu xa.
Bình luận (0)