Cơ quan điều tra Công an tỉnh Cà Mau vừa tống đạt quyết định tạm đình chỉ điều tra đối với 16 bị can trong vụ án tham ô tài sản xảy ra tại Bảo Minh Cà Mau do thời hạn điều tra bổ sung đã hết và phải chờ kết quả giám định tài chính.
Thông tin về tiến trình tố tụng trải qua hơn 8 năm, với 9 lần bị trả hồ sơ điều tra bổ sung, 7 bản cáo trạng, 6 lần xét xử với khối lượng 12.700 bút lục mà vẫn chưa chứng minh được các bị cáo phạm tội thu hút sự quan tâm của dư luận xã hội.
Nhìn từ thực tiễn tố tụng hình sự và dân sự mà chúng tôi có điều kiện trực tiếp tham gia, có lẽ vụ án nói trên chưa phải là điển hình duy nhất. Vụ án xảy ra tại Công ty xăng dầu Hàng không miền Nam được khởi tố từ năm 2004 với 18 bị can, sau gần 7 năm điều tra, truy tố, xét xử và sau cùng phải đình chỉ vụ án vào tháng 8.2011.
Ngay vụ án xảy ra mới đây tại Công ty cho thuê tài chính II với hai án tử hình đã phải hủy án, còn đại án Huyền Như cũng phải hủy một phần bản án để điều tra lại từ đầu. Riêng các vụ án dân sự còn nhiêu khê hơn, có vụ kéo dài tới hai mươi năm chưa kết thúc, đương sự mệt mỏi, bị tai biến mạch máu não nằm liệt giường do hành trình tố tụng không có điểm dừng…
Không thể phủ nhận nỗ lực đặc biệt lớn từ phía các cơ quan tiến hành tố tụng khi mỗi năm phải thụ lý điều tra cả trăm ngàn vụ án hình sự, trong đó có nhiều vụ án đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp. Những vụ án lê thê nói trên chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ, sai sót do nhiều nguyên nhân, nhưng lại để lại di chứng lớn, gây lãng phí về vật chất do chi phí tố tụng kéo dài, ảnh hưởng đến uy tín của cả hệ thống tư pháp.
Hiện nay, với Nghị quyết 08 và 49, trọng tâm chiến lược cải cách tư pháp của Đảng và Nhà nước ta chính là cải cách tư pháp hình sự, nhằm đáp ứng yêu cầu cấp bách, kịp thời, minh bạch, khách quan của công cuộc phòng, chống tội phạm, đồng thời tôn trọng và bảo đảm quyền con người, dân chủ hóa hoạt động tố tụng hình sự. Chiến lược đó hướng đến một hệ thống tư pháp và tiến trình tố tụng gần dân, thuận lợi cho dân, đồng thời phải tiết kiệm cho ngân sách nhà nước, bớt đi những thiệt hại do những sai sót nảy sinh từ các tiến trình tố tụng.
Trong cách tiếp cận đó, đến lượt mình các thủ tục tố tụng có ý nghĩa không chỉ thể hiện tập trung quyền lực nhà nước, mà còn chứa đựng trong nó bản chất kinh tế và tính hiệu quả, giảm thiểu các chi phí vốn dĩ còn rất khó khăn trong quá trình tích lũy của xã hội và người dân.
Thiển nghĩ, nhìn từ thực trạng nêu trên, cải cách tư pháp thật sự phải làm sao cho kinh tế, nâng cao trách nhiệm của các chủ thể thực hiện các chức năng cơ bản của tố tụng hình sự, từng bước loại trừ những đoạn trường tố tụng tiêu hao vật lực, thời gian, nhất là tiêu hao niềm tin của người dân vào bản chất tốt đẹp của nền tư pháp nước nhà.
Bình luận (0)