Kỷ niệm 70 năm đồng bào miền Nam tập kết ra Bắc

Ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư; ông Nguyễn Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Đảng, Phó thủ tướng thường trực Chính phủ; bà Võ Thị Ánh Xuân, Ủy viên T.Ư Đảng, Phó chủ tịch nước; các lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước; đại diện các bộ, ngành T.Ư; lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa và đại diện đồng bào, cán bộ, chiến sĩ, học sinh miền Nam tập kết ra Bắc và đông đảo người người dân đã tham dự buổi lễ.

ẢNH: MINH HẢI

Phát biểu khai mạc buổi lễ, ông Nguyễn Doãn Anh, Ủy viên T.Ư Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa, khẳng định lễ kỷ niệm "70 năm đón tiếp đồng bào, cán bộ, chiến sĩ, học sinh miền Nam tập kết ra Bắc" và khánh thành khu lưu niệm là sự kiện có ý nghĩa lịch sử quan trọng, là dịp để ôn lại những kỷ niệm xúc động, nghĩa tình trên đất Bắc và tự hào về một giai đoạn hào hùng trong lịch sử dân tộc, nhắc nhở chúng ta về tinh thần đại đoàn kết dân tộc, tình cảm "Bắc - Nam một nhà", không thể nào chia cắt.

Ông Nguyễn Doãn Anh cho biết, 70 năm trước, Thanh Hóa vinh dự là nơi đầu tiên của miền Bắc được T.Ư Đảng, Chính phủ và Bác Hồ giao nhiệm vụ đón tiếp đồng bào, cán bộ, chiến sĩ, học sinh miền Nam tập kết.

Khi đó, dù tỉnh Thanh Hóa còn rất nhiều khó khăn, thiếu thốn, nhưng với tinh thần "tất cả vì miền Nam ruột thịt", Đảng bộ, quân và dân các dân tộc tỉnh Thanh Hóa vừa tập trung khôi phục cơ sở hạ tầng sau chiến tranh, đẩy mạnh sản xuất, vừa khẩn trương chuẩn bị lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm và những điều kiện cần thiết để đón đồng bào miền Nam tập kết.

ẢNH: MINH HẢI

Ngày 25.9.1954 đã trở thành thời khắc lịch sử không thể nào quên, con tàu đầu tiên đã rẽ sóng tiến vào cửa Lạch Hới - Sầm Sơn. Kể từ đó đến tháng 5.1955, tỉnh Thanh Hóa đã tổ chức đón tiếp 47.346 cán bộ, bộ đội; 1.869 thương bệnh binh; 5.922 học sinh và 1.443 gia đình cán bộ miền Nam tập kết. Thanh Hóa là địa phương đón số lượng đồng bào, cán bộ, chiến sĩ, học sinh miền Nam nhiều nhất cả nước.

Để đảm bảo sức khỏe cho đồng bào miền Nam khi đó, tỉnh Thanh Hóa đã thành lập hàng chục trạm đón tiếp, xây dựng nhiều bệnh viện, trạm xá để tổ chức khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe cho đồng bào ngay từ những ngày đầu đặt chân trên đất Bắc. Tỉnh Thanh Hóa khi đó cũng đã phát động phong trào quyên góp lương thực, thực phẩm; cung cấp quần áo, chăn màn và các điều kiện cần thiết khác cho đồng bào miền Nam.

Sau những ngày đón tiếp, đồng bào miền Nam đã được đưa đến nhiều tỉnh, thành của miền Bắc, như: Hà Nội, Ninh Bình, Nam Định, Hà Nam, Thái Bình, Hải Phòng… để lao động, học tập và công tác. Những người ở lại, được nhân dân Thanh Hóa chăm sóc, nuôi dưỡng học tập, lao động, sản xuất.

ẢNH: TƯ LIỆU

Đáp lại nghĩa tình sâu nặng của nhân dân Thanh Hóa và nhân dân miền Bắc, đồng bào, cán bộ, chiến sĩ và học sinh miền Nam đã ra sức học tập, lao động, sản xuất, công tác, góp phần vào công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc.

Nhiều người sau khi dưỡng bệnh, học tập, rèn luyện, đã lên đường nhập ngũ, trở lại quê hương, kề vai sát cánh cùng đồng chí, đồng bào, xông pha trên khắp các chiến trường, góp phần giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Nhiều học sinh miền Nam nỗ lực học tập, rèn luyện, phấn đấu, trở thành những cán bộ lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước, các tướng lĩnh quân đội, công an, các nhà giáo, bác sĩ, nhà khoa học, doanh nhân thành đạt, các văn nghệ sĩ tiêu biểu… đã và đang mang sức lực, trí tuệ cống hiến cho công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Phát biểu tại lễ kỷ niệm, Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư Nguyễn Trọng Nghĩa nhắc lại thời khắc 70 năm trước, sau khi giành chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, buộc thực dân Pháp phải ký Hiệp định Giơnèvơ về đình chỉ chiến sự ở Việt Nam, theo đó ngừng bắn, tập kết, chuyển quân được hai bên thực hiện trong 300 ngày, lập giới tuyến quân sự tạm thời ở vĩ tuyến 17, sau 2 năm sẽ tổng tuyển cử để thống nhất đất nước.

ẢNH: MINH HẢI

Trung tuần tháng 8.1954, Hội đồng Chính phủ thông qua kế hoạch tổ chức Ban đón tiếp bộ đội, cán bộ và đồng bào miền Nam tập kết ra Bắc. Ngày 31.8.1954, Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị về việc đón tiếp bộ đội, thương binh, một số cán bộ và đồng bào miền Nam ra Bắc.

Ngày 25.9.1954, con tàu đầu tiên đưa những người con miền Nam ruột thịt tập kết ra Bắc cập bến Sầm Sơn, mở ra một hành trình kéo dài 9 tháng (từ tháng 9.1954 đến tháng 5.1955), đón tiếp những người con ưu tú miền Nam tập kết.

Tình cảm thắm thiết như anh em ruột thịt, Nam - Bắc một nhà của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân miền Bắc nói chung, trong đó có nhân dân các dân tộc tỉnh Thanh Hóa đã tiếp thêm sức mạnh tinh thần, cổ vũ, động viên các thế hệ học sinh, cán bộ, chiến sĩ, đồng bào miền Nam không ngừng nỗ lực, phấn đấu học tập, lao động, sản xuất, đóng góp công sức vào công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc...

"70 năm đã trôi qua, nhưng sự kiện đón tiếp cán bộ, chiến sĩ, đồng bào, học sinh miền Nam tập kết ra Bắc đã trở thành dấu ấn sâu đậm trong lịch sử dân tộc, trong trái tim của biết bao thế hệ đồng bào và chiến sĩ hai miền Nam - Bắc; là bài học vô giá về "ý Đảng, lòng dân"; biểu tượng sáng ngời của tinh thần đại đoàn kết và khẳng định chân lý "Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một. Sông có thể cạn, núi có thể mòn nhưng chân lý ấy không bao giờ thay đổi", Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh.

ẢNH: MINH HẢI

Để phát huy sức mạnh của truyền thống lịch sử văn hóa, tinh thần tự lực, tự cường và sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư Nguyễn Trọng Nghĩa đề nghị các tỉnh, thành trên cả nước, nhất là các tỉnh, thành phố có vai trò quan trọng trong tập kết ra Bắc như Thanh Hóa, Đồng Tháp, Cà Mau, Bình Định, Quảng Ngãi, Quảng Trị, Hải Phòng, Nam Định, Thái Bình… cần tăng cường hơn nữa mối quan hệ hợp tác, gắn kết chặt chẽ, hiệu quả; trong chiến tranh chúng ta đã nhường cơm sẻ áo, trong hòa bình chúng ta phải chung sức, đồng lòng, phát huy tối đa sức mạnh mỗi địa phương và tương trợ lẫn nhau vì một nước Việt Nam phát triển và hội nhập.

Tiếp tục làm tốt công tác chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho các gia đình chính sách, thân nhân cán bộ, chiến sĩ miền Nam tập kết ra Bắc; những gia đình có công lao đóng góp lớn trong nuôi dưỡng đồng bào, chiến sĩ và học sinh miền Nam tập kết, phát huy truyền thống "uống nước nhớ nguồn" của dân tộc Việt Nam.

Trong khuôn khổ lễ kỷ niệm đã diễn ra chương trình nghệ thuật với chủ đề "Quê Thanh - Nghĩa Bắc, tình Nam", gồm có 2 chương. Chương 1 gồm các phần "vượt khó ươm mầm cách mạng", "cuộc chuyển quân huyền thoại", "nghĩa Bắc, tình Nam"; và chương 2 có chủ đề "Huyền thoại hoa lửa".

Nhân dịp này, tỉnh Thanh Hóa cũng đã khánh thành tượng đài "Con tàu tập kết" tại Khu lưu niệm đồng bào miền Nam tập kết ra Bắc, để giáo dục, nhắc nhở thế hệ hôm nay và mai sau mãi khắc ghi về những ngày tháng lịch sử hào hùng của dân tộc.